زوایای انفجار در "قلب دمشق"

فرارو- سجادزند، انفجار تروریستی در قلب دمشق که در آن سه تن از اعضای شاخص تیم امنیتی دولت سوریه کشته شدند و چند تن از مقامات لشگری و کشوری برجسته این کشور زخمی شدند، گمانه زنی های مختلفی درباره وضعیت کنونی سوریه و آینده حزب بعث و بشار اسد را برانگیخته است.

انفجار در محل دبیرخانه شورای امنیت ملی سوریه رخ داد. محلی که جلسات سری در آن برگزار می شود. جلسه دیروز نیز یکی از آن جلسات بود و در شرایطی برگزار شد که درگیری های سنگینی در دمشق در جریان بود.

قاعدتا جلسه برای تصمیم گیری درباره نحوه دفاع از پایتخت تشکیل شده بود. جلسه ای که هدف یک انفجار انتحاری قرار گرفت و باعث شد که بزرگترین بحران در 16 ماه نا ارامی های سوریه را رقم زند.

این انفجار می تواند یک نقطه عطف در بحران سوریه باشد، دلایلی برای نقطعه عطف بودن آن وجود دارد. لزومی هم ندارد که این عملیات را با نگرشی مثبت نقطه عطف  تلقی کرد. نکته اساسی این است که این حادثه فشارهای آشکار دیپلماتیک و پنهان غیر دیپلماتیک بر دولت بشار اسد را افزایش داده است، در کنار آن احتمالا دولت بشار اسد را وادار به برخورد شدیدتر با مخالفان خواهد کرد و به تبع آن باید منتظر افزایش عملیات های مخالفین باشیم، آن ها روحیه گرفته اند.

به این ترتیب سوریه در یک بزنگاه قرار گرفته است. بزنگاهی که بسیار دشوار است. عملیات دیروز مخالفان زوایایی دارد که دشواری شرایط سوریه را به تصویر می کشد. بررسی این زوایا شاید بتواند تا حدودی نشان دهد چه شرایطی در سوریه حاکم است.

این انفجار تا حدودی غبارها را کنار زد و چشم انداز وضعیت سوریه و آنچه که در این کشور بحران زده در حال رخ دادن است را روشن کرد. زوایای عملیات رخداد امروز سوریه را می توان در چند نکته اساسی دید.

1- عملیات تروریستی مخالفین در قلب دمشق نشان داد آنگونه که آن ها تاکنون مدعی بوده اند "علیه السلام" نیستند، مخالفین تاکنون زیر بار هیچ انفجار تروریستی نمی رفتند و آن ها را به مزدوران دولتی نسبت می دادند و مدعی بودند اساسا توان انجام عملیات تروریستی را ندارند. اما اتفاق امروز نشان داد که آن ها نه تنها قادر به انجام عملیات تروریستی هستند بلکه این عملیات ها را به شکل استادانه ای صورت می دهند. به گونه ای که موی لای درز آن نمی رود. به این ترتیب ادعای های پیشین آن ها در رد انجام عملیات تروریستی با این اتفاق کاملا نقض می شود.

2- نفوذ ناپذیری و استحکام  سیستم اطلاعاتی و امنیتی سوریه یکی از مواردی بود که دولت، ارتش و حزب بعث سوریه بر روی آن تاکید می کرد، اما انفجار بمب در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی در قلب دمشق نشان داد که آنگونه که گفته می شد سیستم اطلاعاتی و امنیتی سوریه مستحکم نیست بلکه پس از 16 ماه درگیری سنگین در این کشور سیستم امنیتی این کشور فرسوده و نفوذ پذیر شده است. انفجار امروز توانایی دولت در حفظ جان اعضایش را زیر سوال برد.

اتفاق امروز نشان داد که در سرویس های امنیتی سوریه شکاف و درز وجود دارد. درزی که در آن اطلاعات سری و محرمانه نشت می کند. مخالفین دقیقا مطلع بودند که در دبیر خانه شورای عالی امنیت ملی جلسه مهمی در جریان است و ساعت دقیق برگزاری آن هم می دانستند. روز گذشته ارتش آزادیبخش سوریه اعلام کرد که در حال تدارک دیدن عملیات بزرگی در دمشق است که هدف نهایی آن فتح دمشق است. این مطلب را سخنگوی ارتش آزادی بخش اعلام کرد. سرهنگ قاسم سعدالدین از یک "شگفتی" خبر داده بود. انفجار امروز نشان داد که آن سخن سعدالدین یک بلوف نظامی نبوده است بلکه آن ها برنامه ریزی های کاملی در این باره انجام داده بودند. در این برنامه ریزی قطعا نیروهای امنیتی که در چند هفته گذشته از سوریه متواری شده بودند نقش مهمی ایفا کرده اند.

3- پس از وقوع این انفجار که در ماهیت تروریستی بودن آن هیچ شکی نیست، هیچ یک از کشورهای غربی آن را محکوم نکرد حتی برخی از  موضع گیری نشان دهنده رویکرد مثبت آن ها به این اتفاق بود. این در حالی است که تمام این کشورها هر گونه عملیات مسلحانه ارتش در سوریه را محکوم می کردند. در واقع دولت های غربی از نوعی از انقلاب که با روش "القاعده ای" در سوریه در حال انجام است حمایت می کنند.

4- اتفاق امروز نشان داد مخالفین سوریه به هیچ عنوان حاضر به هیچ گونه مصالحه ای نیستند، به نوعی می توان گفت آن ها با اقدام امروز خود نشان داداند کوتاه نمی آیند، این موضع وضعیت این کشور را بیش ازپیش خطرناک می کند از سوی دیگر دولت و حزب حاکم بعث نیز نشان داده است تمایلی ندارد که یک قدم عقب بگذارد. تائید کننده این مطلب بیانیه نیروهای مسلح سوریه است که از "برخورد شدید با مخالفان" سخن گفته است.

به این ترتیب با توجه به چهار زاویه ذکر شده از انفجار در دبیرخانه شورای امنیت ملی سوریه می توان وضعیت این کشور را بسیار بحرانی خواند. وضعیتی که شاید نتوان انتظار پایانی خوش و مسالمت آمیز از آن داشت.