فرارو- یک کارشناس مسائل خاورمیانه درباره احتمال پایان یافتن جنگ یمن گفت: «اگرچه برخی خواسته های غرب در جنگ یمن تحقق یافته است و خصومتی را میان عربستان و یمن ایجاد کردند که می تواند سال های سال برای عربستان مشکلات داخلی ایجاد کند؛ اما هیچ کدام از خواسته های عربستان به خصوص در عرصه نظامی محقق نشده است.»
چند روز بعد از آنکه وزیر خارجه بریتانیا عنوان کرد: عملیات نظامی عربستان سعودی و متحدانش در یمن به پایان خود نزدیک است و مذاکرات سیاسی به جای آن در دستور کار قرار خواهد گرفت؛ عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان در نشست امنیتی منامه، پایتخت بحرین، گفت که معتقد است جنگ در یمن وارد "مرحله نهایی" شده است.
وی همچینن از احتمال یک توافق سیاسی با حوثی‌ها خبر داد. پیش از این اسماعیل ولد شیخ احمد، نماینده ویژه سازمان ملل، گفته بود که یمنی ها، به قطعنامه ۲۲۱۶ شورای امنیت متعهد هستند. این قطعنامه از حوثی ها می‌خواهد که از شهرهای کلیدی یمن خارج شوند و سلاح‌های سنگین خود را تسلیم دولت کنند. آیا جنگ یمن به پایان خود نزدیک شده است؟ علت رضایت عربستان به پایان این جنگ چیست؟
جعفر قنادباشی کارشناس مسائل خاورمیانه در گفتگو با فرارو گفت: «جنگ در یمن در واقع یک جنگ یک طرفه است و اراده ای که جنگ را آغاز کرد و ادامه داد و زمینه به طول انجامیدن آن را فراهم کرد از جانب یمن نبوده بلکه از طرف عربستان بوده است.»
وی ادامه داد: «عربستان جنگ را با پشتیبانی انگلستان آغاز کرد و سفارتخانه انگلستان و آمریکا در عربستان تصمیم جنگ را گرفتند و با توجه به طرح های راهبردی که در خاورمیانه دارند عربستان برای اولین بار اجرای جنگ را بر عهده گرفت.»
وی افزود: «لذا چون اراده یک طرفه است طبیعتا زمانی که از پایان جنگ صحبت می شود در واقع به معنای درنظر گرفتن شرایط جنگ نیست. آنها مدت ها است که در پی خروج آبرومندانه از باتلاق یمن هستند. منتهی تصور آنها چنین است که اکنون بهترین شرایط برای این موضوع فراهم شده است که البته این موضوع به دلیل تحقق برخی اهداف غرب در جنگ یمن است.»
قنادباشی درباره اهداف غرب که در جنگ یمن محقق شده است گفت: «یکی آنکه تا اندازه ای توانستند زیرساخت های یمن را تخریب کنند و همچنین انبارهای تسلیحاتی عربستان که طی چهار دهه گذشته پر بود اکنون خالی شده است و عربستان نیاز دارد انبارهای خود را دوباره پر کند. همچنین باید هماهنگی هایی میان ارتش عربستان و متحدان آن از منظر همکاری های نظامی به عمل می آمد تا در آینده بتوانند ارتش منطقه ای واکنش سریع تشکیل دهند.»
قنادباشی در بیان دیگر علل احتمالی در پایان دادن به جنگ یمن گفت: «اکنون اختلافاتی میان عربستان و امارات متحده عربی روی داده که این موضوع در پایان دادن به جنگ نقش دارد. از سوی دیگر عربستان نتوانست این جنگ را آنطور که قصد داشت به خصوص در زمین پیش ببرد. آنها قصد داشتند صنعا را اشغال کرده و در دو ماه گذشته همه تلاش خود را بدین منظور در پیش گرفتند که البته موفق نشدند.»
وی ادامه داد: «عربستان حتی نتوانست عدن را به محیطی امن برای منصور هادی تبدیل کند و نیروهای عدنی را نیز نتوانستند به نیرویی مورد اتکا و قابل قبول تبدیل کنند. لذا اکنون جنگ در زمانی پایان می یابد که عربستان در آزمون نظامی و به خصوص در عرصه زمینی شکست خورده است و از هرنظر برای ادامه جنگ با مشکلات عدیده ای مواجه است.»
وی افزود: «از این منظر می توان گفت اگرچه برخی خواسته های غرب در جنگ یمن تحقق یافته است و خصومتی را میان عربستان و یمن ایجاد کردند که می تواند سال های سال برای عربستان مشکلات داخلی ایجاد کند؛ اما هیچ کدام از خواسته های عربستان به خصوص در عرصه نظامی محقق نشده است.»
قنادباشی در پاسخ به این سوال که آیا ادعای عربستان مبنی بر در اختیار گرفتن بخشی عمده ای از سرزمین یمن منطبق با واقعیت است؟، گفت: «خیر درست نیست. عربستان در هیچ کدام از استان های کلیدی یمن مستقر نیست؛ جز عدن که آن هم نتوانسته امنیت لازم را در این استان ایجاد کند.»
وی ادامه داد: «عربستان مدت ها است که قصد دارد از باتلاق یمن خارج شود منتهی این خواسته اکنون آشکار شده است. آنها به این نتیجه رسیده اند که ادامه جنگ می تواند باعث نارضایتی نظامیان شود و مشکلات اقتصادی عدیده ای برای آنها ایجاد کند. لذا مسئله به هیچ وجه به پذیرش قطعنامه از طرف حوثی ها مرتبط نیست. حوثی ها حداقل یک ماه است که قطعنامه را پذیرفته اند و لذا اعلام پایان جنگ از سوی عربستان اعلام دیرهنگام تسلیمی است که قبلا به آن رسیده اند.»
قنادباشی در پاسخ به این سوال که آیا پذیرش قطعنامه از سوی حوثی ها به معنای خروج آنها از شهرهای کلیدی و تسلیم سلاح های خودشان است؟، گفت: «حوثی ها مدتی است که اعلام کرده اند حاضرند قطعنامه را بپذیرند و وارد گفتگوها شوند؛ منتهی آنها می دانند که در عرصه عمل عربستان قادر به اجرای این دو شرط نیست. یعنی پذیرش آنها با توجه به عدم اجرای این قطعنامه است.»
وی ادامه داد: «از سوی دیگر حوثی ها هیچگاه در صنعا به سلاح خود متکی نبوده اند؛ بلکه به مقبولیت مردمی خود متکی بودند و زمانی که حوثی ها وارد شدند این ارتش یمن بود که به آنها پیوست نه برعکس. لذا ارتش یمن حوثی ها را قبول دارد و در تقابل جدی با عربستان است و اگر حوثی ها سلاح خود را هم کنار بگذارند به این معنا نیست که ارتش همراه آنها نباشد.»
وی افزود: «از سوی دیگر حضور حوثی ها تاکنون بیشتر فرهنگی بوده و پذیرش قطعنامه هیچ ضربه ای به حضور آنها در صحنه سیاسی یمن نمی زند.»
قنادباشی در پاسخ به این سوال که آیا امکان حضور ایران در مذاکرات سیاسی مربوط به یمن وجود دارد؟، گفت: «ایران به عنوان کشوری تاثیرگذار در منطقه شناخته می شود و حتی آمریکا زمانی که قصد داشت مسائل خود را در افغانستان و عراق حل و فصل کند ناگزیر شد از ایران کمک بگیرد. لذا ممکن است ایران اگر بتواند کمکی به مردم یمن بکند در گفتگوهای مربوط به یمن شرکت کند؛ اما معنای این حضور همچون حضور ایران در مذاکرات مربوط به سوریه نیست و این دو کاملا متفاوت از هم هستند.»
وی ادامه داد: «البته ممکن است عربستان برای متهم کردن حوثی ها به ارتباط با ایران روی این موضوع تبلیغات کند و با پررنگ تر کردن این ارتباط دست به اختلاف میان شیعه و سنی بزند. اما به نظر من در صورت حضور ایران در گفتگوهای مربوط به یمن این حضور بیشتر شبیه حضور در گفتگوهای عراق و افغانستان و کمک به امنیت منطقه خواهد بود.»
باید باور کنیم ما به جز متحدان تاریخی خود کسی را در کشورهای اسلامی نداریم و عربستان تا وقتی که یک کشور دموکراتیک نشود بزرگترین دشمن ایران است.