فرارو- پیش بینی می شود که دولت تا پایان سال با حدود 2 میلیارد و 500 میلیون دلار کسری بودجه مواجه شود. وزیر اقتصاد و دارایی و معاون برنامه ریزی ونظارت راهبردی رئیس جمهور بارها بر نداشتن کسری بودجه تا پایان سال تاکیده کرده اند.
محمد باقر نوبخت اعلام کرده که در هیچ سالی همه منابع پیش بینی شده محقق نمی شود. او گفته «هزینه های دولت یازدهم حساب شده و هدفمند است. ما در زمینه بودجه مشکلی نخواهیم داشت چراکه اگر منابع کم باشد، در هزینه ها به شکل هوشمند عمل می کنیم.» او این وعده را به مردم داده است که بدون کسری بودجه سال را به پایان خواهیم رساند و هدفمند کردن هزینه ها کار دشواری نخواهد بود.
با اینحال با کاهش قیمت نفت این تلنگر و هشدار از سوی کارشناسان به دولت داده شده است که «زمان تدوين بودجه، قيمت نفت را به حداقل ممكن برساند.»
دولت سه راه دارددکتر علی دینی ترکمانی در
گفتگو با فرارو گفت: «ایران کشوری وابسته به درآمد نفتی است وکاهش قیمت نفت قطعا بر روی بودجه کشور تاثیر خواهد گذاشت. دولت هم سه راه برای کنترل و یا مدیریت این کسری دارد.»
وی توضیح داد: «اول از همه کاهش هزینه های خود دولت است. هزینه های عملیاتی و عمرانی جاری که می تواند با کاهش آنان اندکی از کسری بودجه را جبران کند. و یا از طرف درآمدی هزینه ها را کنترل کند که در این شرایط انتظار می روند با کاهش همراه باشد. این راهکار تاثیری رکودی بر برنامه های دولت خواهد داشت. به این معنا که شاید دیگر آن نرخ رشد اقتصادی 4.6 درصدی که جزو اهداف دولت در سال جاری تعریف شده بود محقق نشود و یا رسیدن به آن به مراتب کار سخت تری نسبت به گذشته باشد.»
وی افزود: «راهکار دیگر دولت آن است که کاهش درآمد حاصل از فروش نفت را با درآمدهای مالیاتی جبران کند. با این فشار می توان کسری ها را جبران کرد اما این راهکار هم تاثیری رکودی خواهد داشت.»
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: «اما اگر دولت نتواند هزینه های خودش را به درستی کاهش دهد و یا فشارهای لازم برای درآمدهای مالیاتی را ایجاد کند راهکاری جز برداشت از منابع بانکی باقی نمی ماند. درست است که این راهکار فضایی رکودی را ایجاد نخواهد کرد اما در نهایت به افزایش پایه پولی می انجامد که با سیاست های دولت که پیش از این بر کنترل پایه پولی تاکید داشت تناقض پیدا می کند.»
وی درباره اظهارات وزیر امور اقتصادی و دارایی مبنی بر به فال نیک گرفتن کاهش قیمت نفت اظهار کرد: «قطعا کاهش قیمت نفت تبعاتی را بر اقتصاد ما خواهد گذاشت و این گونه سخنان از سوی مسئولان می تواند نوعی اعتماد سازی باشد. یعنی شکل گرفتن نوعی انتظارات روانی که در پی آن بتوان تبعات وارد آمده بر اقتصاد را تحت کنترل درآورد. اما اگر بخواهیم واقع بینانه نگاه کنیم افت 20 درصدی قیمت نفت یعنی افت 20 درصدی درآمدها. و این اتفاق قطعا تبعات و فشارهای اقتصادی ای را به دنبال خواهد داشت.»
وی تصریح کرد: «کاهش وابستگی به نفت یک شبه امکان پذیر نیست. این باور همانند آن است که یک معتاد به مواد مخدر را یک شبه ترک دهیم. این اتفاق قطعا امکان پذیر نیست و به مدت زمانی طولانی و برنامه ریزی هایی دقیق نیاز دارد تا به مرور این وابستگی کاهش پیدا کند. این اتفاق زمانی محقق می شود که میزان تولید در کشور افزایش پیدا کرده و گسترش یابد. با این کار وابستگی به نفت و درآمد آن کاهش می یابد. اما در حال حاضر کاهش قیمت نفت و به دنبال آن درآمد حاصل از فروش آن تا جایی کاهش یافته که زمینه های تولید را هم از میان برده است. به این منظور که پروژه های جدید آغاز نشده و سرمایه گذاری ها هم با مشکل مواجه شده است. به همین دلیل باید به سوی تولیدهای دانش بنیان قدم برداشت. تولیدهایی با ارزش افزوده بالا که میزان صادرات را هم افزایش دهد.»
دینی ترکمانی افزود: «در این شرایط است که ارز مورد نیاز هم تامین می شود. اما این اتفاق یک شبه امکان پذیر نخواهد بود زیرا برای عملیاتی کردن چنین طرحی باید ناکارآمدی هایی که در سال های گذشته در سیستم به وجود آمده رفع شوند. راهی طولانی و سخت. دولت یازدهم در تلاش است که اقتصاد را بهتر مدیریت کند و شاید کاهش وابستگی نفتی در نهایت اتفاقی مثبت باشد اما کاهش درآمدهایی اینچنین ناگهانی قطعا تاثیر منفی خود را بر اقتصاد خواهند گذارد.»
