بررسی روش اجرای سیاست تثبیت اقتصادی
در شرایط فعلی که اقتصاد ثبات گذشته را ندارد، باید نرخ سود در شبکه بانکی افزایش یابد. این اقدام رشد حجم پول و تقاضای کل را محدود میکند و کنترل تورم را ممکن میسازد. افزایش انتظارات تورمی در ماههای گذشته در کنار عدمتغییر نرخ سود در شبکه بانکی باعث کاهش جذابیت سپردههای بلندمدت و تبدیل سپردههای مدتدار به سپردههای جاری (پول) شده است؛ لذا بیتوجهی به نقش نرخ سود در نوسانات قیمتها، به تشدید تورم انجامیده است.
در سه ماهه ابتدایی امسال حجم نقدینگی به رقم ۲۶۵۱ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان رسیده که در مقایسه با پارسال معادل ۷.۳ درصد افزاش یافته است.
آمارهای بانک مرکزی نشان میدهد که حجم نقدینگی تا پایان بهار سالجاری به رقم ۲۶۵۱ هزار میلیارد تومان رسیده و رشد سه ماهه این آمار معادل ۳/ ۷ درصد بوده است. مطابق این بررسیها، در بهار سالجاری به طور متوسط روزانه ۲ هزار میلیارد تومان به حجم نقدینگی کشور افزوده شده است، رقمی که نسبت به سال قبل به طور تقریبی دو برابر شده است.
طبق اعلام بانک مرکزی
نقدینگی در این زمان معادل ۳۱ درصد افزایش یافته و به بیش از ۲۴۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است.
حجم نقدینگی در انتهای اسفند ۹۸ به ۱/ ۲۴۷۲ هزار میلیارد تومان رسیده که حاکی از رشد ۳/ ۳۱ درصدی در سال ۹۸ است. این رشد از تمام سالهای دهه ۹۰ (به استثنای سال ۹۲) بالاتر بوده است. در سال ۹۲ رشد نقدینگی ۸/ ۳۸ درصدی تحتتاثیر افزودن آمار برخی بانکها و موسسات اعتباری به آمارهای پولی و بانکی کشور بود.
سرعت رشد نقدینگی در سال گذشته نسبت به سال پیش از آن تا بیش از ۲۸ درصد هم رسید و به این ترتیب، نقدینگی با شتاب بیشتری نسبت به سال پیش از آن افزایش یافت.
نقشه مهار هسته مذاب نقدینگی
آمارهای بانک مرکزی در آذرماه حاکی از دو رخداد مهم در متغیرهای پولی است. نخست اینکه رشد پایه پولی با ثبت رقم ۲/ ۲۸ درصدی به بیشترین سطح در هفت سال اخیر رسیده است. بر اساس آمارها، علت اصلی رشد پایه پولی، رشد خالص دارایی خارجی بانک مرکزی بوده که متاثر از تجدید ارزیابی و تسعیر نرخ ارز، تغییر روش در خرید ارز نفتی دولت و کاهش تسهیلات خارجی بوده است. پیشتر دلیل عمده رشد پایه پولی، افزایش بدهی بانکها و دولت به بانک مرکزی بوده است. رخداد دیگر، در تغییرات اجزای نقدینگی است. در آذرماه سهم «پول» از نقدینگی با ثبت رقم ۱/ ۱۶ درصدی به بیشترین مقدار طی نیم دهه اخیر رسیده است؛ رخدادی که تایید میکند درجه سیالیت نقدینگی در پایان آذر افزایش یافته است. انبساط سهم پول که شامل اسکناس و سپردههای جاری است، میتواند عامل تهدیدکننده تعادل بازارها باشد. کارشناسان برای مهار این مساله سه دسته راهکار ارائه میدهند: برخی بر افزایش نرخ سود بانکی و جذاب شدن بازار پول تاکید دارند، برخی مدیریت نوسانات ارزی از طریق کنترل ریال را در کنار جذابسازی بازار سهام پیشنهاد میدهند و برخی انتشار اوراق و استفاده از ظرفیت بازار بدهی را برای مهار هسته مذاب نقدینگی توصیه میکنند.
کارشناسان بورس در گفتگو با فرارو
علیرضا کدیور کارشناس بازار سهام با اشاره به اینکه عمدهترین دلیل افزایش بیش از ۷ هزار واحدی شاخص کل بورس در داد و ستدهای امروز نقدینگی های وارد شده به بورس است، گفت: بعد از حدود چهار ماه که نقدینگی از بازار بورس خارج شده، چند روزی میشود که دوباره نقدینگی قدرتمندی وارد بورس شده و همین امر موجب شده قیمت سهامها در تالار خافظ با افزایش روبرو شود.
حسین راغفر اقتصاددان و استاد دانشگاه در گفتگو با فرارو بررسی کرد؛
حسین راغفر اقتصاددان و استاد دانشگاه الزهراء در گفتگو با فرارو گفت: "سال گذشته صدها هزار میلیارد تومان درآمدهای رانتی، ناشی از افزایش قیمت ارز به جیب بسیاری از بنگاه ها رفت. دولت به جای گرفتن مالیات از بنگاههای بزرگ و کسانی که در این افزایش قیمت ارز منتفع شده اند یا از منابع طبیعی به رایگان استفاده کرده اند. ترجیح داده تا به جای این کار منابع غیر واقعی را به عنوان منابع درآمدی خود قرار بدهد و به این ظرفیتهایی که کاملا تحقق پذیر است کاری نداشته باشد. "
روندهای متغیرهای پولی سرانجام بهروز شد. در غیبت اطلاعرسانی رسمی از آمارهای کلان (به دلیل حبس آماری) پیوستهای بودجه ۹۹ بیانگر تحرکات پایه پولی و نقدینگی در تابستان بود. آخرین آمارها نشان میدهد رشد نقدینگی در تابستان با سرعت فصلهای گذشته در حال افزایش است. براساس گزارشهای منتشرشده آمارهای پولی نشان میدهد که رقم کل نقدینگی در پایان شهریور ماه در سطح ۲۱۲۶ هزار میلیارد تومان قرار دارد.
همزمان با اصلاح سهام، قیمت بازار اوراق قرضه افزایشی شد
یکی از مهمترین عوامل تعیینکننده ادامه مسیر اصلاحی یا بازگشت بازار به مدار سودآوری، صورتهای مالی منتهی به پایان شهریور شرکتها است. در همین راستا تمام شرکتهای بازار سهام حداکثر تا پایان ماه جاری موظف به گزارش عملکرد خود در نیمه نخست سال هستند. با نزدیک شدن به این تاریخ شاهد فزونی گرفتن هر روزه این گزارشها هستیم.
ولید هلالات کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با فرارو
هلالات کارشناس بازار سهام در پاسخ به این پرسش که برای برون رفت از این ترسی که در بازار ایجاد شده متولیان امر باید چه راهکاری را در پیش بگیرند، گفت: «این حمایتهایی که در روز چهارشنبه صورت گرفت، در کل خوب است، اما نکته اش، آنجاست که گسترده این حمایتها باید از شرکتهای بزرگ بازار به شرکتهای کوچک که شناوری پایینی نیز دارند، سرایت کند، چرا در حال حاضر کلید برگشت ورق معاملات در تالار حافظ همین شرکتهای کوچک هستند.»
آخرین آمارها از میزان نقدینگی کشور، از رقمی در حدود ۲ هزار هزار میلیارد تومان حکایت دارد؛ عددی که به در صورت ورود حتی بخش کوچکی از آن به بازار سرمایه، این بازار را تکان خواهد داد. آخرین آمارها از وضیت بازار سهام نشان از رشد حدود ۸۱.۹ درصدی شاخص کل بورس از ابتدای سال تاکنون دارد. این در حالی است که در نیمه اول امسال در بازارهای موازی، قیمت دلار ۱۲ درصد، سکه ۱۲.۴ درصد و طلا ۴.۲ درصد افت کرده است.
علی دینی ترکمانی کارشناس اقتصادی در گفتگو با فرارو بررسی کرد
دینی ترکمانی با تاکید بر اینکه مسئله اساسی در اقتصاد ایران از نظر بنده رشد میزان نقدینگی نیست، اظهار داشت: «طی سالهای اخیر میانگین نرخ رشد نقدینگی همواره ۲۴ درصد بوده، اما در سالهایی نیز این نرخ به ۳۰ درصد نیز رسیده، اما مسئله اساسی این است که ما این نقدینگی ایجاد شده را به هیچ عنوان نتوانستیم به سمت بخش مولد اقتصادی خود گسیل کنیم.
بانکها زمانی با بنگاه داری و تصدی گری و اقداماتی همچون خرید املاک و مستغلات باعث بهم ریختگی اقتصاد کشور شدند و اکنون با چنین تصمیمات اشتباهی در بازارهای مختلف تلاطم ایجاد میکنند. بانکها و به طریق اولی بانک مرکزی باید پاسخگوی چنین تصمیمات غیرکارشناسی، غیرشرعی و غیرقانونی باشند که به ضرر عامه مردم تمام میشود.
میزان داراییهای خارجی بانک مرکزی در سال قبل به ۱/ ۴۶۵ هزار میلیارد تومان رسیده است تا حجم قویترین دارایی بانک مرکزی، ۳/ ۱۴ درصد نسبت به سال ۹۶ زیاد شود. اگرچه این رشد نسبت به سال ۹۶، آهستهتر شده، اما با توجه به تحولات سال گذشته، رشد دارایی خارجی بانک مرکزی جالب توجه است.
تحلیلگر تکنیکال بازار سرمایه در گفتگو با فرارو بررسی کرد
با وجود اینکه در تابستان سال ۹۷ یک نقدینگی جدید به بازار سرمایه تزریق شد، اما عمده این نقدینگی بدون اینکه استفاده مناسب از ان صورت بگیرد یا در پاییز سال ۹۷ از بازار خارج شدند و یا به نوعی زمینگیر شدند. یعنی شاید کمتر از یک درصد این نقدینگی جذب تامین مالی شرکتها شد
آمارهای جدید بانک مرکزی نشان میدهد
آخرین آمار پولی و بانکی نشان میدهد که قدرت پیشروی پول در فصل پاییز تحلیل رفته است. بهطوریکه در مهر و آبان ۹۷، رشد ماهانه شبهپول از پول سبقت گرفت و روندی را که از آبان سال گذشته در جهت تقویت حجم پول آغاز شده بود متوقف کرد