عکسی قدیمی از حضور سربازان اشغالگر ارتش سرخ شوروی در شهر قزوین در سال ۱۳۲۰ را در ادامه خواهید دید.
در ادامه میتوانید ویدئویی قدیمی و دیده نشده از اشغال ایران به دست ارتش متفقین در شهریور ۱۳۲۰ را مشاهده کنید.
دولت رضاشاه در سال اول جنگ جهانی دوم متهم به تمایل به آلمان هیتلری و گرایش به نازیسم شد و همین امر نیز بهانه متفقین برای اشغال ایران شد. در واقع برخلاف شایعه طرفداری رضاشاه از آلمان نازی که در آن زمان بهطور وسیعی توسط دولت بریتانیا و بنگاه خبری بیبیسی تبلیغ میشد، حتی مورد قبول مقامات بریتانیا نیز نبود.
برای اولین بار ویدئویی با کیفیت از سال ۱۳۲۳ اشغال ایران توسط متفقین منتشر شده است. در این ویدئو که برای اولین بار با کیفیتی بالا به نمایش در میآید، تصاویری کمیاب از تهران و ایران در زمان اشغال توسط ارتشهای متفقین در سال ۱۳۲۳ را مشاهده میفرمایید. از جمله مکانهای تصویربرداری شده در این ویدئو میتوان به سر در باغ ملی، عمارت قزاق خانه، ساختمان اولیه بانک ملی در خیابان فردوسی، میدان توپخانه و عمارت بلدیه، موزهی ایران باستان، مجلس شورای ملی در بهارستان و مسجد سپهسالار اشاره کرد. همچنین تصاویری از میدانهای نبرد، رژهی ارتشهای متفقین، سربازان روس، انگیلیسی، امریکایی و فرانسوی، به همراه خودروهای زرهی ایشان دیده میشود. از دیگر اشخاص تصویربرداری شده در این ویدئو محمدرضا شاه پهلوی در سالهای ابتدایی سلطنتش است که با فرماندهان نیروهای متفقین در کاخ گلستان گفتگو میکند.
سوم شهریور ۱۳۲۰ نیروهای متفقین متشکل از شوروی در شمال و بریتانیا در جنوب، اصل بی طرفی ایران در جنگ جهانی دوم نادیده گرفته و به ایران حمله کردند. پس از مقاومتهای پراکنده مرزی و تلفات نیروهای ایرانی، دستور ترک مخاصمه به سربازهای ایرانی داده شد. پس از پیش روی نیروهای بیگانه در خاک کشورمان، رضا شاه ناچار به کناره گیری شد و به اجبار بریتانیا به جزایر موریس تبعید شد. نیروهای متفقین ۱۹ شهریور به تهران رسیده و پایتخت را اشغال کردند. این ویدئو اشغال شهر آبادان را نشان میدهد که توسط نیروهای بریتانیا صورت گرفت.
سالهای اشغال به دست متفقین
"فرانسوا هورلی" عکاس استرالیایی یکی از معدود کسانی است که در آن زمان به ایران آمده و از کشور اشغال شده عکاسی کرده است.
با یورش متفقین تمامی راههای کشور به خصوص خطوط راه آهن و شوسه تحت کنترل نیروهای اشغالگر در آمد و نیروی کار ایرانی برای تهیه تدارکات ارتشهای درگیر در جنگ با نازلترین دستمزد به کار گرفته شدند. منابع نفتی کشور غارت شد و بحران غذایی در کشور به اوج خود رسید. فردای اشغال ایران هیئت وزیران در حضور شاه در کاخ سعدآباد تشکیل جلسه داد و رضاخان در این جلسه اعلام کرد که ابتدا تصمیم به خروج از کشور داشته است، اما به توصیه مشاورانش ابتدا در دولت تغیراتی صورت میدهد. بر این اساس محمدعلی فروغی را به نخست وزیری منصوب و او را مامور کرد با انگلیس و شوروی مذاکره کند، اما شرط متفقین کنار رفتن رضاشاه از قدرت بود.
اهمیت شهریور1320 و وقایع آن دوران در تاریخ سیاسی ایران غیرقابل انکار است. آنچه در جنگجهانیدوم روی میدهد و حوادثی که در آن سالها ایران از سر میگذراند بههمراه تحولات نظامی و دیپلماسی ایران بخشهایی مهم از تاریخ ایران هستند.