وقتی «هفت» در کوزه افتاد!

فرارو- حکایت فریدون جیرانی و برنامه‌ی هفت، حکایت همان خیاط خوشحال است و آن کوزه‌ی معروف، خیلی وقت است که «هفت» با تهیه کنندگی و اجرای جیرانی، به عنوان اولین برنامه سینمایی سیما آمده و از همان ابتدا قرار بوده سیر تا پیاز سینمای ایران روی آنتن برود، از همان وقتی که فیلم‌های روی پرده مورد نقد و بررسی قرار می‌گرفتند، بگویی نگویی، اغلب مخاطبان -ته دل- منتظر روزی بودند که نوبت به خود جیرانی برسد تا اینکه در برنامه این هفته «هفت» خود خیاط در کوزه افتاد.

به گزارش سرویس فرهنگی هنری فرارو، در برنامه این هفته «هفت» نوبت به «قصه پریا»ی فریدون جیرانی رسید و از این نظر- به رسم مرسوم فیلمنامه نویسی – برای خودش نقطه عطفی اساسی بود، چرا که نه! این برنامه نسبتا جنجالی از ابتدای پخشش تا به امروز -با وجود جنجال و بحران‌های ریز و درشت - به یک دور تکراری غلطیده و کم کم وقتش بود با یک نقطه عطف درست و درمان، شوری به پخش زنده بدمد که  هرچند چندان ندمید!

وقتی برنامه «هفت» و منتقد پایه ثابتش، مسعود فراستی، حتی از خیر فیلم‌های تحسین شده نمی‌گذرند و با همان ادبیات و ابزاری که مثلا یک فیلم درب و داغان را می‌کوبند از خجالت یک فیلم قابل دفاع درمی‌آیند، آدم منتظر است ببیند وقتی نوبت به فیلم خود جیرانی برسد چه خواهد شد. 

برای خود جیرانی و عواملش، برنامه این هفته «هفت» شاید یکی از نفس‌گیرترین‌ها به حساب می‌آمد، به هر حال خیلی‌ها – از جماعت مخالف خوان این برنامه- بدشان نمی‌آمد این برنامه را که تا کنون حواشی زیادی برای خودش خریده بود به تبعیض متهم کنند.

شاید به همین دلیل بود که عوامل برنامه تصمیم گرفتند سوال چهار گزینه‌ای هفته را به کارنامه کاری خود جیرانی اختصاص دهند تا نشان دهند بی آنکه بحث تبعیض در میان باشد، تا چه حد فریدون جیرانی انتقادپذیر و اهل مداراست، در سوال مورد نظر قرار بود مخاطبان از بین چهار گزینه‌ی: الف) روزنامه نگاری و سردبیری، ب) نویسندگی و کارگردانی، ج) اجرا و تهییه برنامه، د) هیچکدام یکی را انتخاب و موفقیت او را در یکی از این زمینه‌ها ارزیابی کنند که هنوز چیزی از برنامه نگذشته بود که اوضاع عوض شد. 

خود مسعود فراستی اعلام کرد، او گفت که ماجرای این سوال و چهار گزینه بدون اطلاع جیرانی صورت گرفته و عوامل قصد داشته‌اند به این طریق جیرانی را غافلگیر کنند، فراستی با بیان اینکه که فریدون جیرانی را فراتر از این حرف‌ها و گزینه‌ها می‌داند چنین طرح سوالی را توهین به این کارگردان کهنه کار به حساب آورد و خواست که این سوال حذف شود که شد.

به نظر می‌رسید در گزینه‌های مطرح شده آخرین گزینه، تلخ‌ترین گزینه بود که به شکلی صریح تمام کار و کارنامه‌ی فریدون جیرانی را زیر سوال می‌برد و چنانچه این سوال حذف نمی‌شد معلوم نبود چه نتایجی در پی‌داشته باشد.

و اما دلخوری فراستی در مقایسه با عصبانیت خود جیرانی چیزی به حساب نمی‌آمد، جیرانی که احساس می‌کرد از درون قلعه خودش به او خیانت شده گفت که این پرسش چهار گزینه‌ای به جای اینکه کارنامه‌ی هنری او را مورد بررسی قرار دهد، خود شخصیت او را هدف قرار داده است. 

طبق تئوری معروف «مرگ مولف» پرداختن به یک اثر هنری به ارجاع به شخصیت و خصوصیات شخصیتی خود صاحب اثر کاری غیر اخلاقی و غیر حرفه‌ای است، همان چیزی که فریدون جیرانی از آن شکایت داشت، اما آیا ماجرای تلخ مصاحبه با «فریماه فرجامی» و چند مورد تلخ دیگر مشمول چنین اصول حرفه‌ای نبودند؟ 

به هر حال برنامه‌ی این هفته «هفت» گذشت و طبق معمول یکی دیگر از مسائل سینمای ایران مطرح شد، «هفت» این هفته حقیقتا نقطه عطف بود، به امید اینکه تجربه تلخی که جیرانی در برنامه خودش تجربه کرد در ادامه پخش این برنامه سینمایی به کارش آید. تا باد چنین بادا!