همايش بزرگداشت روز ملي خيام نيشابوري در روزهاي 27 و 28 ارديبهشتماه با حضور انديشمندان و خيامشناسان در نيشابور برگزار ميشود.
سيدجلال هاشمي - فرماندار نيشابور - در گفتوگو با ايسنا، با بيان اين مطلب، اظهار كرد: آيين ويژه بزرگداشت اين منجم، رياضيدان، فيلسوف، حكيم، مفسر، طبيب و شاعر شهير ايران و جهان، در برخي كشورهاي ديگر نيز برگزار ميشود.
او ادامه داد: در حاشيه برپايي اين همايش، كارگاه تخصصي خوشنويسي با حضور استادان برجسته خوشنويس استان در باغ مصفاي خيام، مسابقه رياضي در سطح دبيرستانهاي نيشابور، اجراي مسابقه شطرنج ويژه تمام سنين و نمايشگاه خوشنويسي آثار استاد مجيد شايان و سفالينههاي نيشابور آثار مرجان موحد در محل فرهنگسراي سيمرغ برپا ميشود.
رييس اجرايي همايش بزرگداشت حكيم عمر خيام نيشابوري عنوان كرد: در آستانه روز جهاني گنجينه و ميراث فرهنگي، گلباران آرامگاه خيام روز سهشنبه (27 ارديبهشت) ساعت 17 با حضور مردم و مسؤولان انجام ميشود.
هاشمي افزود: سپس آيين افتتاحيه بزرگداشت روز ملي خيام نيشابوري بعد از نماز مغرب و عشا همراه با اجراي برنامه فرهنگي و هنري در محل فرهنگسراي سيمرغ نيشابور برگزار خواهد شد و در روز 28 ارديبهشت، زنگ خيام ساعت 7:30 صبح در دبيرستان خيام و تمامي مدرسههاي شهرستان نواخته خواهد شد.
نايبرييس شوراي فرهنگ عمومي نيشابور گفت: همايش علمي انديشمندان و محققان خيامشناس ساعت 8:30 صبح در محل فرهنگسراي سيمرغ نيشابور آغاز ميشود كه در اين مراسم در نوبت صبح، دكتر ابوطالب ميرعابديني، دكتر غلامرضا جمشيدنژاد اول، مهندس جمشيد سالور و دكتر توسي و تني چند از خيامشناسان حضور خواهند داشت.
هاشمي يادآور شد: همچنين در نوبت عصر روز 28 ارديبهشت، اجراي مراسم كنگره شعر «از توس تا نيشابور» ويژه نيشابور بعد از نماز مغرب و عشا با اهتمام ادارهي كل فرهنگ و ارشاد اسلامي خراسان رضوي در محل فرهنگسراي سيمرغ برگزار ميشود.
حكيم ابوالفتح غياثالدين عمر بن ابراهيم نيشابوري معروف به خيام يا خيامي از رياضيدانان، منجمان، اطبا، حكما، فلاسفه، مفسران و شاعران نامآور ايراني در قرن پنج و ششم هجري است. سبب شهرت او به خيام درست معلوم نيست؛ احتمال دادهاند كه پدرش خيمهدوز بوده است.
او در دوره سلجوقي در سال 439 هجري قمري در نيشابور متولد شد و علوم مختلف را فراگرفت. قديميترين مأخذي كه دربارهي خيام مطالبي در آنها ميتوان يافت، نامهاي منتسب به سنايي، كتاب ميزانالحكمه عبدالرحمان خازني، كتاب الزاجر للصغار تأليف زمخشري، چهار مقاله نظامي عروضي سمرقندي و تتمه صوان الحكمهالوالحسن بيهقي است.
مشهور است كه خيام به عراق و خراسان سفر كرده و به روايتي زيارت حج نيز به جاي آورده است. خيام در رساله «كون و تكليف» كه در جواب يكي از شاگردان ابن سينا نوشته، خود را شاگرد بوعلي خوانده است.
مرگ او را ميان سالهاي 517 تا 520 هجري قمري دانستهاند.