تفال به حافظ یکشنبه ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳؛ به وقت گل شدم از توبهٔ شراب خجل...

فرارو- فال گرفتن از آثار ادبی، از باور‌های کهن این مرز و بوم است. در گذر زمان ساکنان این خاک به ادیبانی که گمان می‌بردند بهره‌ای از کلام حق دارند رجوع می‌شد. با این حال، اما در گذر زمان تنها تفال به حافظ در فرهنگ عامیانه ما باقی مانده است.

به وقت گل شدم از توبهٔ شراب خجل
که کس مباد ز کردار ناصواب خجل

صلاح ما همه دام ره است و من زین بحث
نیم ز شاهد و ساقی به هیچ باب خجل

بود که یار نرنجد ز ما به خلق کریم
که از سؤال ملولیم و از جواب خجل

ز خون که رفت شب دوش از سراچهٔ چشم
شدیم در نظر رهروان خواب خجل

رواست نرگس مست ار فکند سر در پیش
که شد ز شیوهٔ آن چشم پر عتاب خجل

تویی که خوبتری ز آفتاب و شکر خدا
که نیستم ز تو در روی آفتاب خجل

حجاب ظلمت از آن بست آب خضر که گشت
ز شعر حافظ و آن طبع همچو آب خجل

شرح لغت: این غزل معنی لغات ندارد.

تفسیر عرفانی:‌

۱- هر کسی در وجدان خود از عمل نادرست خویش شرمنده می‌شود اگر چه دیگران ندانند و این صفت آزادگان است.

۲- با خود می‌گویی محبوب من از آفتاب زیباتر است و از اینکه دل به او بسته‌ای نزد دیگران شرمنده نیستی. او را بسیار با گذشت و خوش خلق و با وفا می‌دانی. اگر چه این فکر شما درست است و شکی در آن نمی‌باشد، اما بی محابا بیان کردن اولاً سبب حسودی دیگران خواهد شد ثانیاً طرف مقابل احساس غرور می‌کند و برای تو فخر فروشی می‌کند. پس سعی کن عمل خود را عادی جلوه دهی.

۳- به مراد خود خواهی رسید به شرط آنکه نذری را که نموده ای، ادا کنی و این نیت را با یکی از اطرافیان با تجربه و خردمند در میان بگذاری و مشورت کنی.

تعبیر غزل:

از انجام کار خطایی به شدت پشیمان و شرمنده ای، اما بدان پشیمانی از کردار ناصواب در انجام ندادن مجدد آن است. اما در مورد انتخابی که کرده ای، دچار اشتباه نشده ای، چرا که این انتخاب تو را میان عاقلان و عالمان نه تنها خجالت زده نخواهد کرد، بلکه سربلند نیز خواهی شد.