دومین سفر ناصرالدین شاه به اروپا در فروردین سال ۱۲۵۷ شمسی آغاز شد؛ او در این سفر ابتدا به روسیه رفت و سپس عازم کشور‌های مجارستان، آلمان، فرانسه و اتریش شد.
به گزارش فرادید؛ این خاطره مربوط به روز شنبه چهارم خرداد سال ۱۲۵۷ است؛ در این روز ناصرالدین‌شاه در کشور روسیه و شهر سن‌پطرزبورگ حضور داشته و در بین بازدید‌های روزانه‌اش به تماشای یک سیرک نیز رفته است.
حاضر شدیم برای رفتن به میدان مشق... در کوچه‌ها جمعیت زیادی بود تا رسیدیم به میدان... زن‌های ولیعهد و پسر‌های امپراطور و شاهزاده خانم‌ها نشسته بودند... قمزوف که بسیار بد فارسی حرف می‌زند و دهنش بوی متعفن می‌دهد حاضر بود... قشون مشق حرکت کرده از جلو چادر گذشتند... روی هم رفته قشونی بود بسیار منظم و خوب... خلاصه بعد از اتمام برخاسته سوار کالسکه شده رفتم خانه...
باز سوار کالسکه شده به سیرک رفتم... عجب سیرکی ساخته‌اند، تازه امسال ساخته شده است، چند نفر ایتالیایی و انگلیسی و ... شریک شده ساخته‌اند، مثل سیرک پاریس بلکه بهتر... بازی‌های عجیب از حرکات اسب‌ها و الواط که معلق می‌زدند و پشتک‌های غریب که عقل حیران می‌ماند. اسب‌ها را طوری رام و مطیع کرده‌اند که در حقیقت زبان می‌فهمیدند، انواع و اقسام می‌دوند، می‌ایستند، دست بالا می‌کنند، زانو زمین زده سلام می‌کنند...
یک دختر ینگه‌دنیایی [آمریکایی]بسیار بسیار بسیار خوشگلی که جزو سیرک است روی سیم تلگراف که مثل بندبازی ساخته بودند راه می‌رفت، بی امداد لنگر و غیره، خیلی عجیب بود و خیلی خوشگل و خوش‌اندام. همه‌چیزتمام بود. امپراطور و سایرین آب دهنشان رفته بود. بعد آمد پایین گلوله بازی می‌کرد، یعنی چهار پنج گلوله به قدر نارنج را روی دست هوا می‌انداخت می‌گرفت و سه بطری شیشه را هوا می‌انداخت می‌گرفت. بعد بازی‌های دیگر درآوردند. خیلی کامل. بعد از اتمام رفتیم منزل خوابیدیم.
پاپ و موسولینی: اتحاد نامقدس مخفی؛ چگونه کلیسای کاتولیک با موسولینی همبستر شد؟
آیا صدام حسین واقعا «دیوانه خاورمیانه» بود؟
از کشتن افراد عینکی به جرم روشنفکر بودن تا حذف پول و مذهب از مناسبات اجتماعی / فاجعهبارترین حرکت قرن بیستم برای ساخت اتوپیای روستایی
شباهتهای قائد بغداد و پیشوای برلین؛ از میل به ویرانگری تا قهرمان پرستی
