شبکه نمایش خانگی از کدام منبع مالی تغذیه می‌شود؟ /چرخه اقتصادی پویا یا ابهام در وضعیت پرداخت‌های تولیدات نمایش خانگی

در گزارش قبل به این نکته اشاره کردیم که از نظر کمی، تعداد تولیدات شبکه نمایش خانگی که در سال ۱۴۰۲ پخش شده است بیشتر از تولیدات سیما است. در گزارش دوم پرونده «بررسی روند تولید و پخش سریال‌های نمایش خانگی و صداوسیما» به موضوع اقتصاد شبکه نمایش خانگی می‌پردازیم؛ اقتصاد شبکه نمایش خانگی به طور طبیعی متاثر از برگشت سرمایه در تولیدات مختلف است. یعنی به شکل ساده این چرخه این گونه است که مخاطب، سریال تولید شده را می‌پسندد و به مرور زمان مخاطبان آن مجموعه نمایشی افزایش می‌یابد و اثر جای خود را در نگاه بیننده پیدا می‌کند. بعد از این فرآیند، سکوی نمایشی، اعتماد مخاطب را جلب می‌کند که سریال بعدی را ببینید و بدین وسیله اشتراک خود را تمدید می‌کند و پلتفرم می‌تواند تولیدات خود را به روز کند.

به گزارش هنرآنلاین، البته باید گفت که بخشی از جذب مخاطب این پلتفرم‌ها متاثر از برنامه‌های ترکیبی و رئالیتی شو‌ها است که در گزارش‌های بعدی به موضوع برنامه‌هایی که غیر از سریال‌ها در سکو‌ها تولید می‌شوند، می‌پردازیم. نکته قابل تامل آنجاست که شکل شفافی در پرداخت‌های شبکه نمایش خانگی وجود ندارد! در مورد تلویزیون می‌توان گفت که ساخت هر قسمت سریال دارای شیوه نامه‌های مصوب است که البته در خود سازمان صدا و سیما وجود دارد، اما عموم مردم از قرارداد‌های ساخت سریال در سیما هم مطلع نیستند. اما شبکه نمایش خانگی با توجه به ذائقه سازی می‌تواند قرارداد‌های نامتعارف‌تر ببندد. به بیان ساده‌تر یک شخص پولساز می‌تواند برای بازی در نقش‌های کوتاه دستمزد بسیار زیادی که متناسب با سایرعوامل نیست دریافت کند. درباره مسئله دستمزد عوامل و هنرمندان شبکه نمایش خانگی، جسته و گریخته در رسانه‌ها مطالبی وجود دارد که خبر از پرداختی‌های بسیار نامتعارف عوامل وجود دارد. سوال اساسی که وجود دارد که هر پلتفرم به چه میزان می‌تواند مخاطب جذب کند که از پس این دستمزد‌ها برآید؟ برای پاسخ به این سوال باید ابهامات مالی شبکه نمایش خانگی شفاف و مشخص شود که ورودی و خروجی‌های مالی چقدر است. شاید شناخت و شفاف‌تر شدن این چرخه می‌تواند اذهان را نسبت به پول‌هایی که در حوزه تولیدات سینمایی خرج می‌شود نیز روشن‌تر کند. دو مولفه مهم در موضوع وضعیت گردش مالی در تولیدات سیما و شبکه نمایش خانگی باید بهتر روشن شود، ابتدا وضعیت دستمزد افراد در شبکه نمایش خانگی و مقایسه آن با دستمزد عوامل در تلوزیون و دیگری تعیین تفاوت معقول و منطقی میان این دو پدیده رسانه ای.

جبار آذین منتقد سینما و تلویزیون در گفتگو با «هنر آنلاین» معتقد است که رسانه ملی سالهاست از خواست و سلیقه مردم فاصله گرفته است و بیشتر مطابق سلیقه مدیران اداره می‌شود و برنامه تولید می‌کند. از طرفی دیگر شبکه نمایش خانگی هم به شکلی هدف‌مند تولیدات خود را ارائه نمی‌دهد و حتی می‌توان گفت در برخی موارد فاقد تعهد اجتماعی است. از سویی شبکه نمایش خانگی در پرداخت گونه‌ها تنوع لازم را ندارد و ژانر‌ها در آن یکسان شده است. البته آذین این وضعیت شبکه نمایش خانگی را نتیجه نگاه بسته مدیران تلویزیون می‌داند که مربوط به ساترا است.

وی حتی مشکل را عمیق‌تر در شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌بیند که به زعم این منتقد سینما خود این شورا در سال‌های اخیر عملکرد بالنده فرهنگی نداشته است.

آذین ادامه می‌دهد: دستمزد‌ها بیش از اندازه در شبکه نمایش خانگی بالا رفته است که در نتیجه این موضوع باعث می‌شود که انتظارات بیش از اندازه در هنرمندان برای ایفای نقش در سریال‌های شبکه نمایش خانگی به وجود آید. پرداخت دستمزد‌های بالا تنها تاکتیکی برای ایجاد چرخه تولید در شبکه نمایش خانگی به شمار می‌رود؛ در آینده خود این چرخه نیز با مشکل مواجه خواهد شد. در مورد دستمزد‌های پرداختی در صدا و سیما که هر شخصی که در چارچوب‌های صدا و سیما بگنجد با هر دستمزدی فعالیت می‌کند از طرفی هنرمندانی که مشکلات مالی دارند مجبورند با کمترین دستمزد در صدا و سیما به فعالیت می‌پردازند.

وی یادآور شد: شبکه نمایش خانگی و دستگاه‌های تولیدات هنری دارای مخاطب مردمی هستند و اگر اثر هنرمندانه با کیفیت و متعهدانه تولید شود مخاطب از اثر استقبال می‌کند، اما متاسفانه ظاهرا اکنون خودی نوازی و سیاست بازی در تولیدات اولویت بیشتری دارد.