همهچیز با کریپتوکیتیز یا همان گربههای چشمدرشت شروع شد. دسامبر سال ۲۰۱۷ این گربههای کارتونی که شرکت داپر لبز آنها را تولید کرده بود بهعنوان نخستین آثار قابلمعامله و قابل قرار گرفتن در مجموعهها معرفی شدند، شبیه کارتهای پوکمون برای عصر بیتکوین.
به گزارش دنیای اقتصاد به نقل از وایرد، هر تصویر با زنجیرهای منحصربهفرد از اعداد یعنی توکنهای غیرقابل معاوضه یا انافتی مرتبط بود که میتوانستیم آن را در پلتفرم بلاکچین اتریوم معامله کنیم و خرید آن بهمعنای در تملک گرفتن یک گربه خاص بود. بازی معامله این گربههای دیجیتالی خیلی سریع فراگیر شد طوریکه تراکنشهای مرتبط با کریپتوکیتیز پلتفرم بلاکچین اتریوم را کند کرد.
این مشکل در نهایت رفع شد و برای اکثر افراد، این آخرینباری بود که خبری از گربههای یادشده شنیدند، اما روندی که با گربههای چشمدرشت شروع شد پایان نیافت. چندی پیش یک کلاژ دیجیتالی شامل پنجهزار عکس، اثر طراح گرافیک مایک وینکلمن در حراج کریستیز به قیمت ۶۹ میلیون دلار فروخته شد و در آن حراجی، ارزهای دیجیتال بهعنوان نحوه پرداخت پذیرفته میشد.
انافتیها طرفداران بسیار زیادی دارند، دائما در حال معاملهشدن هستند و اینبار شبکه اتریوم که نسبت به سال ۲۰۱۷ بهروزرسانی شده برای مدیریت معاملات آمادگی دارد. دادههای منتشرشده از سوی یک وبسایت ناظر بر تحولات بازار حاکی است سال گذشته میلادی ارزش معاملات انافتیها به ۲۵۰ میلیون دلار رسید و این رشد ۳۰۰ درصدی را نسبت به رقم مربوط به سال ۲۰۱۹ نشان میدهد.
در پلتفرمهای آنلاین نظیر نیفتیگیتوی، علاقهمندان برای خرید توکنهایی که نشاندهنده مالکیت اشیای دیجیتال هستند مقادیر چشمگیری ارز دیجیتال پرداخت میکنند و در اغلب موارد، پس از مدتی توکنها بار دیگر به مزایده گذاشته میشوند و با رقمهای بالاتر به فروش میرسند. برخی از این انافتیها از سوی مجموعهدارها خریداری میشوند و برخی پس از خریداری در بازیهای ویدئویی مورد استفاده قرار میگیرند، اما هرچه زمان میگذرد تعداد توکنهایی که به آثار هنری دیجیتال مرتبط هستند بیشتر میشود.
اگر فکر میکنید این روند عجیب است حق با شماست. ایده پرداخت پول برای مالکیت نمادین یک تصویر دیجیتالی که جایی در اینترنت قرار دارد و میتوان با یک راست کلیک، آن را در کسری از ثانیه کپی کرد بسیار عجیب است. با این حال طرفداران انافتیها میگویند آنها دقیقا همین مساله را حل کردهاند یعنی غیرممکن بودن کسب درآمد از آثار دیجیتالی مشکلی بوده که با رویه جدید حل شده است. انافتیها بهعنوان یک سازوکار، امکان ایجاد ارزش برای هنر دیجیتالی را فراهم کردهاند و این بهعنوان پدیدآمدن امکانهای گوناگون برای مدیومی است که محدودیتهای دنیای واقعی را ندارد.
یکی از متخصصان هنر معاصر کریستیز میگوید: «ارزهای متعارف و ارزهای دیجیتال، برای مثال دلار و بیتکوین، ماهیتا قابلمعامله هستند، زیرا دو بیتکوین یا دو اسکناس یک دلاری هیچ فرقی از لحاظ ارزش با هم ندارند و معاوضه آنها هیچ زیانی به دو طرف وارد نمیکند.
از سوی دیگر، ارزهای متعارف و ارز دیجیتالی عموما قابلتقسیمشدن به واحدهای کوچکتر هستند. برای مثال هر دلار ۱۰۰ سنت است و بیتکوین را میتوان به ساتوشی تقسیم کرد و هریک از این اجزا، جداگانه قابل خرجکردن هستند. اما انافتیها یعنی داراییهای رمزنگاری شده که طبق استانداردهای ویژه اتریوم یعنی ERC-۷۲۱ و ERC-۱۱۵۵ تولید میشوند منحصربهفرد و غیرقابل تقسیم هستند.
درحالی که یک بیتکوین با یک اسکناس یک دلاری قابلمقایسه است، یک انافتی شبیه یک گربه، یک مجسمه یا یک نقاشی است و شما نمیتوانید بدون ازمیان بردن آن، بخشی از آن را بفروشید. این ویژگیها سبب میشود انافتیها یک استعاره خوب برای هنر باشند. حالا بخشی از دنیای هنر از ما میخواهد اعتماد کرده و باور کنیم که با خرید یک انافتی احساس مالکیت اثر هنری در ما بهوجود میآید، اثر هنریای که هنرمند تصمیم گرفته آن را با انافتی مرتبط کند.
این روش را نمیتوان برای آثار هنری فیزیکی بهکار برد. برای مثال اگر شما بهدنبال خرید مجسمه باشید حاضر نخواهید بود یک توکن رمزگذاری شده را به ازای پرداخت پول دریافت کنید. اما در مورد هنر دیجیتالی غیرقابل معاوضه، انافتیها مشکل را حل میکنند. بدون شک همه میتوانند تصاویر دیجیتالی اثر مایک وینکلمن را از صفحه اینستاگرام او دانلود کنند.
همه میتوانند در اینترنت تصاویری از گرانترین آثار هنری جهان را مشاهده کنند و پوسترهایی از این آثار در موزهها فروخته میشود. اما «مالکیت» است که ارزش میآفریند؛ بنابراین با انافتی، نهتنها خریدار مالکیت پیدا میکند، بلکه بر بلاکچین نیز مالکیت ایجاد میشود و این مالکیتی است که برای همه قابل مشاهده است.
فناوری انافتی روشی برای زدن برچسب قیمت به هنر دیجیتالی است. حال این را با اشتیاق فعالان بازار هنر به خرید و فروش هر چیز قابلمعامله ترکیب کنید. نتیجه این ترکیب، شکلگیری بازاری جدید است که در آن هم پدیدآورندگان هنر دیجیتالی کسب درآمد میکنند و هم معاملهگران انافتی.
در این دنیای دیجیتالی ناگهان مشاهده میکنید قیمت آنچه خریدهاید ۳ تا ۴ برابر شده و کسی حاضر است با قیمتی بسیار بالاتر آن را بخرد و یک نکته مهم دیگر این است که بلاکچینها میتوانند به شیوهای امن، سابقه شکلگیری و مبادلات توکنها را ثبت کنند. «اصالت» بدون شک یک مولفه مهم ارزش آثار هنری است. خریداران انافتیهای مرتبط با آثار هنری انگیزههای گوناگون دارند. کسانی که ابتدای شکلگیری برخی ارزهای دیجیتالی از جمله اتریوم به خرید میزانی بالا از آن اقدام کردند، در حالحاضر مقدار قابلتوجهی از آن را در اختیار دارند و باید آن را در حوزهای که سودهای بالاتر دارد خرج کنند. از سوی دیگر آنها مایلند از هنر دیجیتالی حمایت کنند.
برخی نیز بهدنبال شهرت هستند. آنها مایلند در این دنیای جدید بهعنوان حامی هنر دیجیتال و فناوری بلاکچین شناخته شوند. این احساس که شما مالک نسخه دیجیتالی منحصربهفرد از یک اثر هنری هستید برای عده زیادی از خریداران یک انگیزه بزرگ است و نیز این باور وجود دارد که بر رونق بازار افزوده خواهد شد، در نتیجه عده زیادی از خریداران با هدف گرانشدن انافتیها وارد بازار میشوند. به این ترتیب در حالحاضر فعالان بازار انافتی از گروههای مختلف با انگیزههای گوناگون تشکیل شده است.
عدهای علاقهمند به هنر و توسعه آن در فضای مجازی هستند و دوست دارند در این حوزه مجموعهدار باشند و عدهای صرفا به خرید و فروش فکر میکنند. از دید تحلیلگران، وجود هر دو گروه برای رونق و ادامه حیات بازار ضروری است. از سوی دیگر وجود این بازار به تدریج زمینه را برای شکلگیری اشکال جدید هنر، فناوری و روشهای جدید کسب سود برای تمامی دست اندرکاران آن فراهم میکند. برای مثال میتوان ترکیبی از هنر و موسیقی یا هنر و ادبیات را بهوجود آورد و هر دو را به یک توکن مرتبط کرد. همچنین میتوان ترتیبی داد تا با تغییر کدهای بلاکچین، اثر هنری در طول زمان تغییر کند و این عاملی برای توسعه خلاقیت هنری است.