کم بودن فاصله امواج سونامی با سواحل ایران

رئیس دبیرخانه سامانه جهانی هشدار سونامی در منطقه اقیانوس هند با اشاره به وضعیت سونامی ایران گفت: در صورت وقوع سونامی در منطقه مکران بیشترین فاصله ای که امواج با ساحل دارد در حدود 700 کیلومتر است که این امر باعث می شود زمان کمتری برای هشدار باشد. 

ریچارد چارلز آنتونی الیوت در پاسخ به خبرنگار مهر با بیان اینکه در سامانه جهانی هشدار سونامی 28 کشور حاشیه اقیانوس هند عضو هستند افزود: سامانه جهانی هشدار سونامی منطقه هند تا آفریقای شمالی را پوشش می دهد و ایران نیز یکی از اعضای این سامانه است که با همکاری یونسکو مطالعاتی در زمینه سونامی انجام داده است.

وی با اشاره به مطالعات ایران در زمینه سونامی اظهار داشت: ایران دارای شبکه لرزه نگاری پویا است. علاوه بر این با کمک کمسیسیون بین الدولی اقیانوس شناسی (IOC) ضمن نصب دستگاههای اندازه گیری تراز سطح آب، اقدام به تربیت نیروی انسانی و پیاده سازی مدل عددی پیشروی آب به ساحل کرده است.

رئیس دبیرخانه سامانه جهانی هشدار سونامی به سامانه های هشدار سونامی اشاره کرد و ادامه داد: سامانه های هشدار سونامی بر اساس تشخیص و شناسایی وقوع زلزله است. زمانی که این زلزله شناسایی شود داده ها از جمله میزان شدت زلزله و میزان سطح آب در مدل سازی عددی که از قبل آماده شده است وارد می شود. این مدل ارتفاع آب را در نواحی مختلف ارائه می دهد.

وی با تاکید بر اینکه نمی توان به طور دقیق گفت که پیش بینی این سامانه ها دقیق است خاطرنشان کرد: به طور کامل نمی توان اطمینان داشت که پیش بینی این سامانه ها دقیق باشد ولی تجربه سونامی شیلی نشان داد که پیش بینی این سامانه ها درست است چرا که پیش بینی های عددی این سامانه ها نشان داد که سونامی از هاوایی عبور می کند و امواج آن وارد منطقه ای در شیلی می شود. نتایجی که از داده های شیلی به دست آمد این بود که سامانه ها امواج بلندتری را نسبت به آن چیزی که در واقعیت اتفاق افتاد پیش بینی کرده بود که این امر در جهت اطمینان بیشتر بود.

الیوت با بیان اینکه سونامی ایران با سونامی شیلی متفاوت خواهد بود توضیح داد: منطقه مکران ایران منطقه کوچکی است از این رو در ایران امواج به سواحل نزدیکتر خواهد بود و این امواج 100 تا 200 کیلومتر با سواحل ایران فاصله خواهد داشت. در صورت وقوع سونامی بیشترین فاصله ای که با سواحل ایران متصور است در حدود 700 کیلومتر است. این باعث می شود که زمان کمتری برای هشدار داشته باشیم. از سوی دیگر این فاصله کم امواج تا ساحل باعث می شود که برای پیش بینی سونامی جزئیات کمتری را در نظر بگیریم.

وی با تاکید با توجه به این واقعیات در صورت وقوع سونامی ایران با مشکلات بیشتری مواجه خواهد شد اضافه کرد: وضعیت ایران مشابه وضعیت اندونزی است ولی اندونزی با انجام مطالعات بسیار، آموزش نیروهای متخصص، اختصاص بودجه های کلان و توسعه سامانه های هشدار سونامی می تواند پس از پنج دقیقه نسبت به وقوع سونامی هشدار دهد. ایران هم می تواند الگوی اندونزی را پیاده سازی کنند.

رئیس دبیرخانه سامانه جهانی هشدار سونامی در خصوص لزوم راه اندازی سیستمهای لرزه نگاری در کف دریا به مهر گفت: این سیستمها وجود دارد و در خیلی از کشورها نصب شده است ولی در منطقه مکران و منطقه اقیانوس هند تاکنون نصب نشده است ولی اندونزی سیستمهای لرزه نگاری کف دریا را نصب کرده است و ما برای تشخیص سونامی متکی به اطلاعات لرزه نگاری هایی هستیم که در خشکی انجام می شود.

الیوت در عین حال خاطرنشان کرد: نیازی به وجود سیستمهای لرزه نگاری در کف دریا نیست چرا که هندسه منطقه اقیانوس هند به گونه ای است که از خشکی می توانیم مطالعات لرزه نگاری را انجام دهیم ولی کشورهای منطقه با ایجاد شبکه لرزه نگاری اطلاعات خوبی را با هم تبادل کنند.