فرارو- وضعیت مهاجرت نخبگان روز به روز در حال بغرنج‌تر شدن است، در حالی که طی سالیان اخیر به صورت تدریجی تمامی مزایای نخبگان حذف شده، مسئولین به فکر راهکارهایی ضربتی برای مداوای این زخم دیرپا افتاده اند. آیا این نوش‌دارو علاج جراحت‌های جامعه علمی کشور خواهد بود؟
به گزارش فرارو؛ در کتاب «ژاپن کشور شماره یک»، آمده است: «در كشور ژاپن، دولت اين كشور سالانه چند صد نفر از دانش‌آموختگان رتبه اول دانشگاه توكيو در علوم مختلف را بلافاصله جذب دستگاه اجرايي كشور مي‌نمايد و اين دانشجويان ممتاز به عنوان كارشناسان ارشد و مديران مياني سازمان‌هاي اداري ژاپن به تدريج مراحل تجربي كار را نيز آزموده و نهايتاً مغزهاي تشكيلات اجرايي ژاپن را تشكيل مي‌دهند. اينان آن‌چنان تربيت شده اند كه ساعت‌ها پس از پايان كار اداري رسمي تا پاسي از نيمه شب در محل كار خويش به انديشه و تدبير در امور مشغولند ...در برابر اين تلاش‌ها دولت نيز متعهد به انجام خدماتي ويژه به آن‌ها مي‌باشد.»
اما از خاور دور که بگذرید و به خاورمیانه گذار کنید، کشوری را می‌بینید که یکی از مهم‌ترین معضلاتش در طی سالیان گذشته مسئله از دست دادن نخبگان و نیروهای متخصصش بوده است، مسئله‌ای که در رسانه‌ها و ادبیات علمی با عنوان «فرار مغزها» شناخته می‌شود.
بر اساس پژوهشی در سال 83 که در نشریه تدبیر منتشر شد، «با از دست دادن نیروهای متخصص و نخبه علمی و پيوستن آنان به كشورهاي توسعه يافته، در واقع به تضعيف خود كمك كرده و حداقل يك آجر به مصالح بناي قدرت كشورهاي توسعه يافته اضافــه كرده ايم. يك برآورد نشان مي دهد كه در 20 سال گذشته حدود 400 ميليارد دلار بابت از دست دادن متخصصان خويش متضرر شده ايم.»
با این حال چند روز پیش یک عضو کمیسیون تحقیقات و آموزش مجلس، تمرکز بر روی مهاجرت نخبگان را از برنامه‌های دشمنان پس از چیزی که او آن را «فتنه سبز» می‌خواند خبر داد.
حجت‌الاسلام علی سلیمی به فارس گفت: «در حال حاضر دشمنان كشورمان پس از فتنه سبز در حال كار كردن روي بحث مهاجرت نخبگان هستند تا نخبگان كشورمان را به سمت دانشگاه‌ها و مراكز علمي خود سوق دهند كه از نتايج مهاجرت نخبگان كشورمان به خارج از كشور دچار مشكل شدن توليد علم در كشور است.»
اگرچه نماینده مردم محلات و دلیجان، سعی دارد تا مسئله فرار مغزها و مهاجرت نخبگان را، جدید و امروزی بداند، در آرشیو روزنامه آفرینش در سال 85 به آمار تکان‌دهنده‌ای از وضعیت مهاجرت نخبگان برمی‌خوریم.
این روزنامه با ذکر این نکته که فرار مغزها در ایران سابقه‌ای چهل ساله دارد، سه سال پیش در گزارشی نوشت: «اکنون ميزان فرار مغزها از ايران به جايي رسيده است که ايران را جزو سه کشور داراي بالاترين ميزان فرار مغز ها در جهان درآورده است. از هر 125 دانش آموز المپيادي ايران 90 نفر در دانشگاههاي آمريکا تحصيل مي‌کنند. از هر 96 دانشجوي اعزامي به خارج، تنها 30 نفر به ايران باز مي‌گردند.»
این گزارش می‌افزاید: «حدود 2 ميليون و 500 هزار ايراني در خارج از کشور زندگي مي‌کنند که 60 درصد آن‌ها مقيم آمريکا هستند. هم‌چنين 2000 نفر از استادان دانشگاه در آمريکا ايراني هستند و 5000 ايراني در آمريکا مدرک دکترا دارند. بر اساس آمارها باسوادترين اقليت‌ها در جامعه آمريکا ايرانيان اند.»
می‌گویند بر روی تابلوی اعلانات دانشگاه MIT آمریکا نوشته شده است: «درهای ما به روی همه ملت ها باز است.» گزاره‌ای که نقطه مقابل آن در ایران تجربه می‌شود و درهای ایران، البته برای خروج به روی همه نخبگان باز است. طبق گزارش صندوق بین‌المللی پول در پاییز سال جاری، در سه سال اخیر ایران از رتبه سوم آمار مهاجرت نخبگان به رتبه نخست رسیده است؛ به راستی چه وضعیتی مسبب این مسئله است؟
اگرچه فقدان زیر ساخت‌های پژوهشی، عدم وجود طرفیت‌های علمی مناسب و البته اوضاع نامناسب سیاسی و اجتماعی از جمله دلایل مهاجرت نخبگان عنوان می‌شود، یکی از رتبه‌های برتر آزمون تحصیلات تکمیلی در سال 88 که خواست نامش فاش نشود،در این‌باره نظر در خور توجهی دارد.
وی به فرارو گفت: «متاسفانه در طی سالیان گذشته تمامی مزایای مربوط به رتبه‌های برتر در آزمون‌های تحصیلات تکمیلی حذف شده است، این روند از سال 85 و با حذف معافیت سربازی آغاز شد.»
وی اضافه کرد: «متاسفانه در سال جاری باقی‌مانده مزایا که آن بهره‌مندی از امتیازات استعداد درخشان بود، به کلی حذف شد و می‌توان گفت یک رتبه برتر آزمون تحصیلات تکمیلی، غیر از انتخاب دانشگاه مطلوب، هیچ مزیت و برتری نسبت به دیگران ندارد.»
در این اوضاع، حجت‌الاسلام سلیمی، خبر از تشکیل کمیته‌ای برای بررسی موضوع داده است. وی در این‌باره اظهار داشت: «تصميم گرفته شد تا كميته‌اي متشكل از نمايندگاني از كميسيون آموزش و تحقيقات و همه دستگاه‌هاي ذيربط و وزارتخانه‌ها اين مسئله را به صورت ويژه مورد بررسي قرار دهند و چالش‌ها و علت مهاجرت نخبگان كشورمان به خارج از كشور را بررسي كنند و راهكارهايي را چاره‌انديشي كرده تا براي جلوگيري از مهاجرت نخبگان ارائه دهند تا به صورت ويژه به اين مسئله در مجلس و با همكاري دستگاه‌ها و وزارتخانه‌هاي ذيربط رسيدگي شود.»
وي در ادامه به بيان راهكارهاي ارائه شده در جلسه پيرامون مهاجرت نخبگان به خارج از كشور پرداخت و وضع قوانيني در مجلس به منظور افزايش امنيت شغلي، اصلاح نظام مديريت و حفظ حريم مراكز دانشگاهي، ايجاد فرصت‌هاي مطالعاتي براي پژوهشگران خارج از كشور، فضاسازي دفتري جهت متخصصان ايراني براي بكارگيري اساتيد در حوزه‌هاي علمي، ايجاد تسهيلات براي دانشمندان ايراني خارج از كشور، استفاده از وجود ايراني‌هاي خارج از كشور به عنوان استاد راهنما، اصلاح نظام آموزشي و ايجاد توازن بين ارشديت علمي را از جمله راهكارهاي ارائه شده در اين جلسه عنوان كرد.
وضعیت مهاجرت نخبگان روز به روز در حال بغرنج‌تر شدن است، در حالی که طی سالیان اخیر به صورت تدریجی تمامی مزایای نخبگان حذف شده است، مسئولین به فکر راهکارهایی ضربتی برای مداوای این زخم دیرپا افتاده اند. آیا این نوش‌دارو علاج جراحت‌های جامعه علمی کشور خواهد بود؟
از کشتن افراد عینکی به جرم روشنفکر بودن تا حذف پول و مذهب از مناسبات اجتماعی / فاجعهبارترین حرکت قرن بیستم برای ساخت اتوپیای روستایی
شباهتهای قائد بغداد و پیشوای برلین؛ از میل به ویرانگری تا قهرمان پرستی
طرز تهیه کباب لاهماجون، خوشمزهترین کباب ترکی
سالاد فیله مرغ سوخاری با سس رنچ، جذابترین سالادی که تابهحال خوردهاید
