بازار ارز در تسخیر دلالان

یک ماه پیش بود که دولت قیمت دلار را چهارهزارو 200 تومان اعلام کرد و معاون اول رئیس‌جمهور، در قامت فرمانده اقتصاد مقاومتی اعلام کرد دلار با هر نرخی به جز چهارهزارو 200 تومان در حکم قاچاق است و مردم و فعالان اقتصادی باید دلار خود را در بانک‌ها سپرده‌گذاری کنند.

به گزارش شرق، در همان روزها و در ادامه این فرمان، صادرکنندگان مکلف شدند دلارهای حاصل از صادرات خود را به بانک‌ها بسپارند و در مقابل واردکنندگان نیز ارز موردنیاز واردات خود را به همین قیمت از دولت تحویل بگیرند. سپس فهرستی از افراد مستحق دریافت دلار و سقف دلاری که می‌توانند دریافت کنند اعلام شد و مسافران، زائران، دانشجویان، اعضای هیئت علمی و برخی گروه‌های کوچک دیگر نیز تکلیف خود را با ارز رسمی چهارهزارو200تومانی فهمیدند. تکلیفی که اگرچه در آغاز با اعتراض برخی گروه‌ها به سقف پایین سهمیه‌شان روبه‌رو شد اما گریزی از آن نبود.

صرافی‌ها هم در همین فرایند به طور موقت از چرخه نقل و انتقالات ارزی خارج شدند تا عملا یک دو‌گانه کاملا رسمی- کاملا غیررسمی در بازار ارز کشور شکل بگیرد. نا‌گفته پیدا بود که هر‌چقدر هم تدابیر اتخاذ‌شده برای تعیین سهمیه گروه‌های نیازمند دلار کامل باشد، باز هم افرادی خواهند بود که به دلار نیازمند می‌شوند اما در گروه‌های مورد‌نظر جایی ندارند.

چه آنها که به گفته انارکی‌محمدی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس برای تمدید ویزا به ارز نیازمند هستند و چه آنها که بیش از یک سفر در سال به خارج از کشور دارند. حتی آنها که یک سفر به خارج از کشور انجام می‌دادند هم نمی‌توانستند به سهمیه دلار تک‌نرخی دل خوش کنند و باید ارز را جای دیگری جست‌وجو می‌کردند. جایی که حتما لازم نبود چهارراه استانبول باشد و می‌توانست مثل حالا، دم در منزل متقاضی ارز خارجی باشد.

دلار قاچاق تا 6500 هم بالا رفت
خرید‌و‌فروش دلار با نرخی بالاتر از چهارهزارو 200 تومان قاچاق است. اما در این بازار قاچاقچیان ارز، دلارها را با قیمت‌هایی که خود تعیین کرده‌اند، خرید‌و‌فروش می‌کنند. قیمت‌ها هم هر‌ روز بالاتر می‌رود. تعطیلی هم ندارند. دلار جمعه شش‌هزارو 200 و دلار روز شنبه تا شش‌هزارو 500 تومان هم بالا رفت. سوداگران همیشه دنبال کسب سود هستند و از ابلاغ‌های دولتی هم واهمه ندارند. هرچند برخوردی که نیروی انتظامی در بازار ارز داشت برای مدتی جلوی فعالیت‌های سوداگرانه در بازار را گرفت اما مدتی که گذشت، دوباره فعالیت‌ها از‌ سر گرفته شد.

نماینده مردم رفسنجان و انار در مجلس دهم شورای اسلامی در‌خصوص لزوم تأمین ارز متقاضیان واقعی ارز به خانه ملت گفت: باید توجه داشت برخی‌ها قصد اقامت در خارج کشور را دارند این در ‌حالی است كه نمی‌توانند ارز مورد نیاز خود را تأمین کنند، همچنین برخی‌ها قصد تمدید ویزا دارند و برای آنها تدبیری اتخاذ نشده است.

این نماینده مردم در مجلس دهم با تأکید بر لزوم تک‌نرخ‌شدن واقعی قیمت ارز تصریح کرد: بعد از اعلام قیمت چهارهزارو 200 تومان برای هر دلار و کنترل معاملات صرافی‌ها، برخی‌ها به‌ صور غیرقانونی اقدام به مبادله دلار می‌کنند به‌طور مثال پیک‌های موتوری اقدام به خرید‌و‌فروش دلار دم در منازل می‌کنند یعنی اصطلاحا بازار غیررسمی ارز از چهارراه استانبول به در منزل متقاضیان دلار منتقل شده است.

سوداگری با اسکناس
ارز اگر پیش از این دو نرخ رسمی و بازار آزاد داشت حالا سه قیمت دارد. یک نرخ آن را دولت تعیین کرده است و دو نرخ دیگر را دلالان. آنها تعیین می‌کنند که ارز را به چه قیمتی خریداری کنند و به چه قیمتی بفروشند و البته صنف و نماینده‌ای هم ندارند که نسبت به این ارقام پاسخ‌گو باشد. اگر پیش از این صرافی‌ها در خرید‌و‌فروش ارز، فاصله‌ای بسیار کوچک برای کارمزد خود قائل بودند، حالا این تفاوت در بازار قاچاق سر‌ به ‌فلک رسانده است.

یکی از کسانی که دیروز در بازار تهران دلار خود را به دلالان فروخته است می‌گوید: «مجبور بودم قسمتی از دلاری را که از دوران دانشجویی‌ام داشتم بفروشم چون به پول نیاز داشتم و نتوانستم از کسی قرض بگیرم. هزار دلار فروختم که با هزار زحمت پنج‌هزارو 500 تومان برای هر دلار گرفتم. چند قدم آن طرف‌تر همان دلالان داشتند دلار را شش‌‌هزارو 300 تومان می‌فروختند. ده بار مرده و زنده شدم تا دلارم را فروختم اما آنها دلشان قرص است».

همین تفاوت بین یک شهروند عادی برای خرید و فروش دلار با یک دلال است که باعث می‌شود نرخ خرید‌و‌فروش دلار تا این حد متفاوت باشد و البته همین نرخ نیز متفاوت از قیمت دلار در صرافی‌های مرزی باشد. در شرایطی که روز گذشته در هرات افغانستان و سلیمانیه عراق، هر دلار بین شش‌هزارو 200 تا شش‌هزارو 350 تومان معامله می‌شد، نرخ این ارز در بازار تهران تا 200 تومان‌ گران‌تر بود و البته رشدی هزارتومانی را نسبت به قیمت آن در بازار آزاد نسبت به ماه گذشته تجربه می‌کرد.

در همین شرایط قیمت سکه طرح جديد نیز از مرز دو میلیون تومان گذشت و طلای 18 عیار نیز بالاتر از 195 هزار تومان در هر گرم معامله شد. در‌همین‌حال برخی تولیدکنندگان نیز مجبورند ارز خود را از همین بازار تهیه کنند و البته نگران‌اند که با آنها همان‌طور برخورد شود که لازم است با سوداگران برخورد شود. این نگرانی اما در دلالان نیست و آنها برای ایجاد اطمینان نزد خریداران، تنها با یک تماس تلفنی و یک تراکنش ساده بانکی ارز موردنیاز را دم در خانه خریدار تحویل می‌دهند.