فرارو- سجاد زند؛ در روزهای اخیر اعتراض های مردمی در شهر های مختلف فضای کشور را تحت تاثیر قرار داده است، اعتراض هایی که با نام "نه به گرانی" آغاز شده اما به سمت رادیکالیسم در حرکت است و سوالات و نگرانی های فراوانی را به وجود آورده است.
به گزار فرارو، صبح و عصر جمعه، ٨ دی، در چندین شهر از جمله تهران، اصفهان، کرمانشاه، رشت، قم، ساری، همدان و قزوین تجمع‌هایی در اعتراض به حکومت و شرایط اقتصادی برگزار شد.
در کرمانشاه ماموران امنیتی با معترضان درگیر شدند و گفته می‌شود چند نفر را بازداشت کرده‌اند. همچنین معاون امنیتی استانداری تهران از بازداشت چند نفر در تهران خبر داد.
این تجمع‌ها یک روز پس از تجمع‌هایی در مشهد، نیشابور و چند شهر دیگر برگزار می‌شود. تجمعی که با عنوان "نه به گرانی" آغاز شد اما سمت و سوی دیگری پیدا کرد و به تجمعی ضد حکومت تبدیل شد.
امروز شنبه در تهران نیز تجمعی برگزار شد، هر چند که گزارش ها حاکی از ان است که این تجمع پراکنده و محدود بوده اما خبرگزاری فارس شعار های این تجمع را اینگونه روایت کرده است: «نه غزه نه لبنان جانم فدای ایران»، «مرگ بر روسیه» و...
تجمع های روزهای اخیر در کشور حاوی طیفی از شعار ها بوده است. شعارهایی که از گلایه نسبت به مسائل اقتصادی آغاز شد امابرنامه های کلان کشور در داخل و منطقه را هم هدف قرار داد. گاهی علیه مقامات نیز شعارهایی داده شده است.
با وجود اینکه اعتراضات اخیر سروصدای زیادی برپا کرده است اما برخورد پلیس با این اعتراضات تاکنون تند و بی محابا نبوده است، ویدئوهای منتشر شده نشان می دهد با وجود اینکه در برخی شهرها پلیس اقدام به متفرق کردن معترضان کرده اما در برخی دیگر از شهرها نهایت تحمل را به نمایش گذاشته است.
پس از شروع اعتراضات در همان ساعات اولیه مخالفان نظام در خارج از کشور به حمایت از آن پرداختند. منافقین، رضا پهلوی و سلطنت طلبان، برخی گروه کوچک خرابکار همچون "ری استارت" همچنین "آمد نیوز" سایت و کانال خبری معاند نظام که تاکنون با اخبار نادرست خود به شدت فضای سیاسی را مشغوش کرده است، به حمایت از اعتراض ها پرداختند تا به نوعی از آب گل آلود ماهی گیری کنند.
توئیت ترامپ در حمایت از اعتراض ها
در این بین حمایت وزارت خارجه آمریکا و دونالد ترامپ نیز از اعتراضات ایران قابل توجه است.
کارل بیلت، نایب رئیس شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا نیز چند پیام توییتری دربارۀ تحولات دو روز اخیر در ایران منتشر کرد. از جمله در یکی از پیام‌هایش نوشت: «شکی وجود ندارد که اعتراضات در ایران گسترش می‌یابد. اگرچه ممکن است در ابتدا توسط تندروها برای تضعیف روحانی انجام شده باشد اما واضح است که اکنون ماهیت آن عوض شده است. تا کنون پاسخ رژیم نرم بوده است اما بسیار محتمل است که نیروهای داخلی برای رفتارهای خشن‌تر فرا خوانده شوند.»
رسانه های خارجی نیز به طور ویژه ای اخبار اعتراضات ایران را پوشش دادند. این موضوع در میان رسانه های عربی بارزتر بود.
معترضان چه کسانی اند؟
در ساعات اولیه پس از اعتراضات در مشهد موجی از واکنش و اظهار نظر در این باره آغاز شد. بسیاری از این اتفاق در مشهد و همچنین از اتفاقات روز جمعه در شهرهای دیگر غافلگیر شدند و حالا منتظرند ببینند در ادامه چه اتفاقی خواهد افتاد.
غافلگیری بیشتر از آنجا ناشی می شد که بر خلاف اعتراض های مهم گذشته در تاریخ پس از انقلاب این اعتراض از ناحیه هیچ حزب و گروه و شخصیت سیاسی برجسته در کشور هدایت نمی شود.
هیچ فراخوان شناسنامه داری برای این اعتراض ها وجود ندارد. البته عده ای پس از اتفاقات مشهد سوار بر موج شدند هم در داخل کشور و هم در خارج از کشور. با این حال نمی توان این اعتراضات را به گروه خاصی منسوب کرد.
گویا نقطه شروع اعتراضات در مشهد و از فراخوان تجمعی بی نام و نشان به خاطر وضعیت تعاونی های اعتباری بوده است. یکی از همان تجمع های همیشگی که در دو سال اخیر برگزار شده و هیچوقت تبدیل به بحران نشده است. البته از طرفی گفته می شود فراخوان این تجمع کمی فراتر از تعاونی های اعتباری رفته و به مسئله گرانی تعمیم داده شده است.
مصطفی درایتی فعال سیاسی در مشهد در این باره نوشته است: «چند روز پيش از برگزاری تظاهرات و اعتراض‌‌ها در مشهد فراخوانی در مقابل پوسترهای طراحی شده در فضای مجازی به چشم می خورد. اين فراخوان البته نام و نشان مشخصی نداشت و قرار بود تنها در اعتراض به گرانی و شرايط اقتصادی باشد.»
او در ادامه عمیق شدن این اعتراض در مشهد و چند شهر دیگر خراسان از جمله نیشابور را ناشی از، عدم کنترل طراحان اعتراضات بر آن دانست.
به گفته درایتی " اين فراخوان‌ها مسبوق به سابقه بوده اما هيچ‌وقت منجر به اين اعتراضات گسترده نشده است. در واقع به نظر می رسد گروهی می خواستند اعتراضی را عليه دولت آغاز كنند اما برنامه‌ريزیي‌كنندگان تصورش را هم نمیكردند افرادی ورود كنند كه مسبب همه اتفاقات را دولت نمیدانند و ماجرا از اعتراض به گرانی و معيشت فراتر برود."
نگارنده به نوعی تظاهرات کنندگان در مشهد را مردم می داند، اما طراحان و اهداف آن را از طیف مخالفان دولت به حساب می آورد که به دنبال تنظیم یک اعتراض علیه دولت بوده اند نه اعتراض علیه حکومت.
از نکات جالب توجه این است که تجمع مشهد همزمان با سفر اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهور به این شهر بود. جهانگیری شب واقعه به اتفاقات واکنش نشان داد. او هم از وجود یک دسیسه سخن گفت.
جهانگیری گفت: «مسائل اقتصادی بهانه برخی مسائل شده است. در پشت پرده مسائل ديگری مطرح است. كسانی كه باني برخي اقدامات عليه دولت شده‌اند، بدانند دود اقدامات آنها به چشم خودشان مي‌رود. وقتي حركت سياسي در خيابان شروع مي‌شود، ديگران بر آن سوار مي‌شوند و كساني كه آن حركت را شروع كردند، پايان‌دهنده آن نيستند.»
همزمان با این اظهار نظر منتقدان دولت به شدت به این موضوع تاختند و از نارضایتی مردم نسبت به وضعیت سخن گفتند و خواستار آن شدند که دولت به مطالبات مردم توجه کند. ازطرف دیگر این عده معتقدند شعارها علیه دولت بوده است نه حکومت، موضوعی که آنقدر با واقعیت همخوانی ندارد.
دیدگاه حمید رسایی درباره اعتراض های مشهد
مهمترین واکنش که توجه به آن مهم است. واکنش آیت الله علم الهدی امام جمعه با نفوذ مشهد است. او درباره اعتراض های روز پنج شنبه مشهد گفت: «مطالبات اول شما(مردم) کاملا بر حق بود و اینکه بر علیه گرانی شعار می‌دادید کار بر حقی بود اما بدانیم که دشمن می‌خواهد به ما ضربه بزند و نباید اجازه بدهیم از این مطالبات سوءاستفاده کنند.»
او افزود: «اینکه گروهی در تجمع بگویند سوریه را رها کن فکری به حال ما کن درست نیست و اینکه از این شعار یک زن روسپی آمریکایی که رهبر منافقان است بیاید و از شما تشکر کند درست نیست و نباید خوراک در اختیار رسانه‌های دشمن قرار بدهیم.»
او در ادامه از مسئولان دولتی درباره وضعیت اقتصادی انتقاد کرد و گفت: «مسوولان باید به مردم برسند و مشکلات آنها را حل کنند. این مردم با نظام بد نیستند بلکه تحت فشار مشکلات اقتصادی و معیشتی قرار گرفته‌اند.»
عباس عبدی تحلیلگر مسائل سیاسی نیز از جمله کسانی است که معتقد است پشت اعتراضات مردمی کسان دیگری قرار دارند.
او در روزنامه دولتی ایران اعتراضات اخیرا "بی نظیر" خوانده و با مقایسه عملکرد دولت روحانی و احمدی نژاد گفته است که باید اعتراضات اینچنین در دولت احمدی نژاد بیشتر و گسترده تر انجام می شد، چرا که شاخص های اقتصادی در دولت روحانی بهبود یافته اند.
او با این مقدمه نوشته است: "منطقی است که بگوییم این تظاهرات مبتنی بر یک واکنش خودانگیخته اجتماعی و غریزی مردمی نیست. مثل این می‌ماند که یک دستمان را داخل آب ۹۰ درجه بگذاریم ولی هیچ احساس سوزش نکنیم و حتی بخندیم و بگوییم که عجب آب ولرمی است. ولی دست دیگرمان را داخل آب ۴۵ درجه بگذاریم و فریاد سوختم سوختم سر دهیم! کسی این رفتار را نمی‌پذیرد. حتماً پشت ماجرا مسائلی غیر از رفتار خودجوش وجود دارد."
عبدی افزود: «ای کاش امکان داشت که مردم همیشه و در همه امور بتوانند چنین رفتارهایی را از خود بروز دهند. اگر چنین بود به طور قطع این به نفع کشور بود. زیرا در هر حال مردم صاحب اصلی کشور هستند و همه مسئولان نیز باید پاسخگو باشند. ولی این گونه رفتارهای دوگانه نشان می‌دهد که عده‌ای مردم را بازیچه فرض میکنند تا به اهداف خاص برسند.»
به این ترتیب جدالی سخت میان اصولگرایان و دولت و حامیانش درباره پشت پرده اعتراضات رخ داده است. اصولگرایان معتقدند اعتراضات مردمی و به نوعی خودجوش بوده و به دنبال مسئله گرانی و نارضایتی های اقتصادی ایجاد شده اما دولت می گوید اعتراضات مردمی است اما آنگونه که گفته می شود خودجوش هم نبوده و به نوعی منتقدان دولت پشت پرده آن قرار دارند.
حسام الدین آشنا مشاور رییس جمهور هم روز گذشته در یادداشتی از دسیسه بر علیه دولت برای فریب مردم سخن گفت.
با این وجود همچون دیگر اعتراض ها، عده ای باز هم از معترضان را منافق و سلطنت طلب دانستند. این رویکرد مورد انتقاد غلامعلی جعفر زاده نماینده رشت قرار گرفت. او در این باره گفت: «انتساب چنین تجمعاتی به منافقینی که دستشان به خون ملت آغشته است یا نسبت دادن سلطنت‌طلبانی که ۴۰ سال با دارایی این ملت در کشورهای خارجی خوش‌گذرانی کردند، اشتباه محرز است و باوجود آن‌که این گروه‌ها سعی در مطالبه به مقصود هستند، مردم قطعاً به‌زودی پاسخ سنگینی به آنها خواهند داد.»
دیدگاه محسن رضایی درباره اعتراض ها
با اعتراضات چگونه باید روبه روشد؟
اعتراضات اخیر که با تلاش گسترده ای از سوی عده ای برای اوج گیری آن و گسترش آن به تهران و شهرهای دیگر و تند تر شدن شعارهادر جریان است، چه پیامی دارد؟
این سوال مهم و اساسی است که اکنون ذهن بسیاری از ناظران و تحلیلگران را به خود جلب کرده است. البته باید دید برداشت دولت و حکومت از این اعتراض ها چیست و آنها این اعتراض ها را چگونه می بینند. به نظر می رسد دولت فعلا در حال ارزیابی اعتراض ها است. هرچند که گفته می شود روز گذشته جلسه هیات دولت در این باره برگزار شده است، اما خبری از آن به بیرون درز نکرده است. از طرف دیگر به جز واکنش جهانگیری اظهار نظر مهمی از مقامات دولتی در این باره دیده نشده است.
تنها امروز عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور از مردم خواست ضمن پرهیز از شرکت در «تجمعات غیرقانونی» در صورت تمایل به برگزاری تجمع درخواست هایشان را برای بررسی به این وزارتخانه ارائه کنند.
اما برخی حامیان دولت ضمن تائید نارضایتی و تاکید بر اینکه دولت و مجلس پیام را دریافت کرده اند به منتقدان داخلی دولت هشدار می دهند. جعفر زاده ایمن آبادی نماینده رشت از حامیان دولت و نزدیک به علی لاریجانی در اینباره گفته است: «دلواپسان باید بدانند با این رویه ریشه دولت را تخریب نمیکنند، بلکه ریشه و اساس نظام را مورد هجمه قرار می‌دهند و با این رویکردها نظام را به چالش می‌کشند.»
او افزود: "ما همه سوار بر یک قایق هستیم و هرکسی این قایق را سوراخ کند همه با هم غرق می شویم، لذا امیدوارم تمام افرادی که فقط می گویند دولت را هدف بگیریم و مردم را نسبت به دولت بدبین کنیم متوجه باشند که مردم فرقی بین دولت، حاکمیت و نظام قائل نیستند."
اما طرف مقابل تکلیف خود با اعتراضات را روشن کرده است. روزنامه های اصولگرا و منتقد دولت توپ را در زمین دولت انداخته اند و می گویند این اعتراضات از گلایه های اقتصادی بر می آید و ربطی به نارضایتی از حاکمیت ندارد.
در همین راستا است که روزنامه کیهان دولت را متهم به آمار سازی اقتصادی کرد و به قوه قضائیه پیشنهاد داد که "با احضار و برخورد قانونی با رئیس‌کل و مسئولان مقصر در بانک مرکزی که موسسات مالی غیرمجاز یکی از دسته‌گل‌های آنهاست و بخش قابل توجهی از اعتراض صورت گرفته نیز در همین رابطه است، بخشی از حقوق مال‌باختگان را اعاده کند و موجبات دلگرمی مردم معترض را فراهم کند."
شاید همین خط امروز در مشهد ادامه یافت. در مراسم نه دی در حرم رضوی میثم مطیعی مداح جنجالی از "فتنه جدید" سخن گفت. او گفت: "فتنه یعنی شکاف فقر و غنا؛ دل ندادن به غصه فقرا"، "گله مندند مردمان آرى؛ از ركود و بيكارى".
عبارت "فتنه جدید" پیشتر از سوی سپاه پاسداران مطرح شد.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به مناسبت ۹ دی در بیانیه‌ای اعلام کرد: «جای بسی حیرت است در شرایطی که "وحدت" و یکپارچگی ملت برابر دشمنان انقلاب اسلامی و ملت ایران بیش از هر زمان دیگری لازمه عبور کشور از چالش‌ها و تنگناهای ناشی از سناریوهای خصومت ورزی و کینه توزی‌های نظام سلطه و استکبار است، عده‌ای تحت تأثیر پروپاگاندای آمریکایی ـ صهیونیستی در ایجاد دو قطبی‌های کاذب و نیز امیال شخصی، جناحی و فرقه‌ای با برجسته سازی مشکلات و بی‌تدبیری برخی دستگاه‌ها، در حال حساسیت‌زدایی حافظه تاریخی کشور نسبت به فتنه ۸۸ و خسارت‌های سنگین آن بوده و بر خلاف حماسه نهم دیماه در آرزوی فتنه آفرینی‌های جدید هستند.»
امروز نیز در مراسم روز نه دی در پایتخت احمد خاتمی امام جمعه موقت تهران درباره اعتراضات اخیر اظهار نظر کرد و از لفظ "فتنه جدید" استفاده کرد.
امام جمعه موقت تهران شرکت کنندگان در اعتراضات دو روز گذشته در برخی شهرهای ایران را به سه دسته "مال باختگان"، "ساده لوحان" و "افرادی که شعارهای سلطنت طلبانه دادند" تقسیم کرد.
احمد خاتمی از افرادی که مال خود را در موسسات اعتباری از دست داده اند خواست اجازه ندهند "ضد انقلاب" در اعتراض آنها شرکت کند. به گفته او این افراد باید به مخالفان انقلاب تودهنی بزنند و به ولایت اظهار وفاداری کنند.
عضو مجلس خبرگان رهبری ایران افزود: «اعلام می کنم [افراد] ضدانقلابی که در این ماجراها بودند، به خصوص آنها که در مشهد در جوار مرقد امام رضا علیه السلام شعارهای هنجارشکن دادند، شایسته اشد مجازات هستند.»
او همچنین از وزیر ارتباطات خواست "آمد نیوز" را له کنند.
اما ناظران و تحلیلگران به گونه ای دیگر به ماجرا می نگرند. آنها وجود مشکلات اقتصادی را نفی نمی کنند و معتقدند وضعیت نابسامان اقتصادی در ایجاد شرایط کنونی نقش مهمی داشته است، با این حال از مسائل دیگر هم سخن می گویند.
محمود صادقی نماینده مجلس روز گذشته در توئیتی در این باره نوشته است: "تجمع اعتراض آمیز مردم در مشهد و بعضی از شهرها در واقع اعتراض به نابسامانی ها و کاستی ها در نظام کلان تدبیر و مدیریت کشور در ادوار مختلف است؛ به جای تلاش برای خاموش کردن و سیاسی و جناحی جلوه دادن آن، صدای مردم را بشنویم و برایش چاره اندیشی کنیم."
عباس عبدی هم در روزنامه اعتماد در این باره اظهار نظر کرده است، او که در روزنامه ایران از پشت پرده اعتراضات سخن گفته بود در اعتماد از نارضایتی های مردم حرف زده است.
عباس عبدی در مقاله خود درباره تظاهرات شهری نوشته است: «می‌توان دست‌های مخالفان دولت را تا حدودی در پشت این وقایع دید ولی در هر حال زمینه‌های اجتماعی مهمی دارد که ناامیدی یکی از زمینه‌های آن است. بدتر از همه نداشتن یک رسانه کارآمد و قابل اعتماد است؛ رسانه‌ای که از دروغ پرهیز کند و اعتماد مردم به آن جلب شود، بیش از هر چیز دیگر نیاز جامعه ایران است. واقعیت این است که این حد از تنش‌ها و فشارهای گوناگون، جامعه را خسته میکند و به جایی میرسد که مثل یک شیشه تحت فشار، شکسته و به هزاران قطعه ریز تبدیل می‌شود.»
به نوشته این جامعه شناس "اگرچه نمی‌توان برای این مشکلات نسخه پیچید، ولی در هر حال مجموعه مشکلات فوق، هنگامی حل خواهد شد یا حداقل در مسیر تخفیف قرار می‌گیرد که حداقلی از انسجام داخلی ایجاد شود. البته برخی از نیروها عادت دارند که بگویند، مردم همگی وحدت دارند و اختلافی نیست، فقط سیاسیون هستند که اختلاف دارند. ولی گمان نمی‌کنم که این‌بار کسی باشد که بخواهد این حد از ساده‌نگری را تبلیغ کند، یا مدعی آن شود. این وحدت و انسجام ممکن نمی‌شود، مگر با یک شرط اساسی. اینکه تبعیض‌های ناروا اگر هم به کل و در یک لحظه برداشته نمی‌شود، حداقل کاهش یابد."
عبدی افزود: «از تبعیض بدتر هنگامی است که به مرحله تحقیر دیگران وارد می‌شویم. به میزانی که دیگران کوچک و خوار شمرده شوند، احساس تحقیرشدگی خواهند کرد و این احساس بسیار خطرناک است. اگر کسی یا کسانی خوار شمرده و نادیده گرفته شوند، دیر یا زود فرصتی برای بروز خویش نیز پیدا میکنند. در چنان احوالی نباید حیرت‌زده شد که آن ها، چگونه در حال ابراز وجودند.»
فیض الله عرب سرخی فعال سیاسی اصلاح طلب نیز در این باره می گوید: «مستقل ازهمه پشت پرده‌ها،مردم بامشکلات مختلف اقتصادی واجتماعی گسترده‌ای مواجهند و اعتراض حداقل حق قانونی مردمست، همه ارکان صاحب اختیار درنظام، اعم ازدولت، قوه قضاییه و غیرآن باید بابت مشکلات مردم پاسخگوباشند، ضمنا همه دوستداران ایران بدانندکه کشور تحمل هزینه های یک فروپاشی مجدد را ندارد.»
دیدگاه حمید رسایی درباره اعتراض های مشهد
دیدگاه محسن رضایی درباره اعتراض ها
از کشتن افراد عینکی به جرم روشنفکر بودن تا حذف پول و مذهب از مناسبات اجتماعی / فاجعه‌بارترین حرکت قرن بیستم برای ساخت اتوپیای روستایی
طرز تهیه کباب لاهماجون، خوشمزهترین کباب ترکی
سالاد فیله مرغ سوخاری با سس رنچ، جذابترین سالادی که تابهحال خوردهاید
این سالاد سبز را با حبوبات و سبزیجات درست کنید و لذت ببرید
چه در حخصر
چه در قصر
فتنه گران 88 , امروز هم با سرکار آمدن دولت متبوعشان می خواهند با ایجاد گرانی و بیکاری و بی عدالتی ذاتی و عمدی شان مردم را به نظام بدبین کنند و دوباره فتنه گری کنند
مردم می دانند که این دولت مسسب این مسائل است
سیاستهای روحانی ایران را به یونان دوم تبدیل می کند گوش ندادند
گندم از گندم بروید جوزجو