بازیگران سهم می‌خواهند

فرارو- یک تحلیلگر مسائل بین‌الملل درباره نقش جدید ایران در سوریه پس از داعش می‌گوید: ایران برخلاف عراق و سوریه در همه زمینه‌های زیربنایی از جمله ساخت شهرک، کارخانجات، بندر، سیلو، پل و در زمینه های صنعت و IT نیروهای تحصیل کرده‌ای دارد که می‌تواند از طریق آنها هم به سوریه کمک کند و هم با مشارکت اقتصادی در سوریه میزان بیکاری خود را کاهش دهد.

 

بهرام امیراحمدیان، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل بین‌الملل معتقد است باید از دو منظر به نابودی داعش نگریست. این استاد دانشگاه در گفتگو با فرارو می‌گوید: فروکش کردن فتنه داعش به این معناست که این گروه تروریستی دیگر مانند قبل قلمروی جغرافیایی و ساختار دولتی ندارد. با این که بسیاری از تروریست‌ها نابود شده‌اند اما عده ای هم در میان آنها توانسته‌اند به مناطق جغرافیایی دیگری نقل مکان کنند.
 
به اعتقاد این کارشناس سیاست خارجی، مبارزه با داعش در زمانی که این گروه در قلمروی جغرافیایی محدودی آسان تر بود اما داعش علاوه بر آنکه یک ساختار حکومتی یک تفکر نیز هست. این گروه توانسته بود پیروانی را با انگیزه‌های مختلف گرد هم بیاورد. اکنون که این گروه از هم پاشیده شده، صحبت از این است که داعش از طریق پاکستان به افغانستان و سپس از آنجا به چین برود و یا در قفقاز شمالی فعالیت خود را از سر بگیرد.  امیراحمدیان ادامه می دهد: قلمروی داعش عراق و سوریه بود که هردو کشور، قلمروی داعش را تسخیر کردند. مرز بین این دو کشور مثل صحرای شام دشت همواری است که کنترل آن بسیار دشوار است.  
 
روسیه نگران بازگشت تروریست ها به قفقاز است
این کارشناس مسائل روسیه با اشاره به تشکیل ائتلاف ضدداعش توسط ایران، ترکیه و روسیه ادامه می‌دهد: با اینکه ایران در مبارزه با داعش به هردو کشور کمک کرده است اما حضورش بیشتر در سوریه بوده است. روسیه نیز به خاطر حضور برخی از تروریست‌های قفقاز شمالی در سوریه، و با این هدف که این تروریست‌ها مجددا به روسیه برنگردند و منطقه را ناامن نکنند، معتقد بود باید تروریست ها در خود سوریه سرکوب شوند. ترکیه هم در لبه حمله داعش قرار داشت. این کشور از یک سو متهم بود که اجازه می‌دهد نیروهای داعش از خاک این کشور عبور و مرور داشته باشند و از سوی دیگر این کشور با سوریه مرز طولانی دارد.
 
این استاد دانشگاه در ارتباط با آمریکا نیز می گوید: آمریکا گاهی ادعا می‌کند که با خاورمیانه کاری ندارد. اما شاهد بودیم که در شمال سوریه و در مرز ترکیه از نیروهای کرد حمایت کرده است. در واقع نیروهای کرد به نوعی وجه المصالحه قرار گرفتند چرا که از طرفی هم دولت مرکزی سوریه گاهی به آنها اجازه خودمختاری می‌داد و آنها را به همدلی با دولت مرکزی تشویق می‌کرد. بنابراین کردها در بین دو قدرت در نوسان قرار داشتند.  
 
به اعتقاد امیراحمدیان مخالفان دولت سوریه در این کشور مساله قابل تاملی است که نمی توان از آن غافل ماند. مخالفان دولت سوریه تروریست نیستند اما از در سهم‌بری از قدرت در تعارض بودند. آنها نیروهایی هستند که مایل به خروج از کشور نیستند. جهان هم از این گروه حمایت می‌کند و به نوعی نیز در مذاکرات حضور دارند.  
 
بازیگران سهم می‌خواهند
امیراحمدیان می‌گوید: به نظر می رسد معادله سوریه بعد از داعش، دشوارتر از معادله سوریه در زمانی است که داعش در این کشور حضور داشت چرا که بازیگران بعد از شکست داعش سهم می‌خواهند. پیش تر هدف همه بازیگران یکی و آن هم فرونشاندن فتنه داعش بود. اما احتمالا در مذاکرات روز چهارشنبه سوچی روسیه درباره سهم‌بری‌ها گفت‌وگوهایی صورت گرفته است. به اعتقاد این کارشناس سیاست خارجی مدیریت سهم بری (یا POWER SHARING) مساله‌ای حائز اهمیت است که ایران، روسیه و ترکیه باید آن را مدیریت کرده و به دولت مرکزی سوریه بقبولانند که نیروهای مخالف دولت این کشور تا برگزاری یک انتخابات آزاد باید در قدرت حضور داشته باشند.
 
سازمان ملل نهادهای بین‌‌المللی را بیشتر درگیر کند
این کارشناس سیاست خارجی معتقد است: در این برهه زمانی سازمان ملل باید با دخالت دادن نهادهای بین المللی بیشتر بتواند ویرانه‌ها را مدیریت کند، چرا که طبق برآوردها بازسای سوریه به بیش از 200میلیارد دلار هزینه نیاز دارد.  
 
او با بیان اینکه ساختار فیزیکی بسیار مهم‌تر از ساختار حقوقی است ادامه می‌دهد: مردم سوریه نیازمند بازگشت به سرزمین ویران خود هستند. مردم سوریه توانایی بازسازی ندارند، دولت سوریه هم بودجه‌ای برای این کار ندارد. ایران، ترکیه و روسیه نیز در شرایط مساعدی برای کمک کردن به بازسازی سوریه نیستند. در نتیجه برای بازسازی سوریه به دو مساله نیاز است یکی مدیریت نرم که سهم بری قدرت را تشخیص دهد و دیگری بازسازی مناطق که لازمه آن تشکیل اجماعی جهانی در سازمان ملل است.  
 
چین وارد میدان شود
پیشنهاد این استاد دانشگاه برای بازسازی بهتر سوریه به میان کشاندن پای چین است. او معتقد است: چین به عنوان یکی از قدرتهای خارج از منطقه، سرمایه کلان دارد. اگر این کشور جاده ابریشم (یا OBORO) را از مسیر ایران، عراق و شامات ادامه دهد، ایران، عراق و سوریه از این اقدام حمایت خواهند کرد. چین همچنین می تواند برای بازسازی سوریه در این کشور سرمایه گذاری کند و می تواند به شرق دریای مدیترانه راه پیدا کند. ایران، عراق و سوریه از کریدوری که از شرق دریای مدیترانه با جهان خارج ارتباط بر قرار می کند و ایران نیز می تواند به راه های ترانزیتی خود تنوع ببخشد. به اعتقاد امیراحمدیان، چین می تواند از طریق این کریدور به شرق دریای مدیترانه، ارزان ترین و کوتاه ترین راه را انتخاب کند و بازارهای خود را گسترش و انرژی مورد نیاز خود را تامین کند.
 
ایران می تواند بیشترین سهم را ببرد
او درباره تقسیم قدرت و سهم بری ایران نیز می‌گوید: ایران می‌تواند بیشترین سود را حاصل کند. چرا که با تشکیل دولت سوریه ایران می تواند از طریق این کشور به لبنان یکی از متحدان خود دسترسی پیدا کند. از همه مهمتر این است که سوریه هم از دیگر متحدان ایران است و این کشور می تواند با سوریه نیز ارتباط زمینی داشته باشد. این تحلیلگر مسائل بین‌الملل معتقد است: ایران باید با هر حکومتی که در سوریه تشکیل شود در تعامل باشد چرا که دستیابی به بازارهای سوریه به معنای توسعه نفوذ ایران است.  
 
ایران در سوریه بعد از داعش چه نقشی می تواند ایفا کند؟  
این استاد دانشگاه در ارتباط با نقش جدید ایران در سوریه پس از داعش نیز می‌گوید: ایران برخلاف عراق و سوریه در همه زمینه‌های زیربنایی از جمله ساخت شهرک، کارخانجات، بندر، سیلو، پل و در زمینه های صنعت و IT نیروهای تحصیل کرده‌ای دارد که می‌تواند از طریق آنها هم به سوریه کمک کند و هم با مشارکت اقتصادی در سوریه میزان بیکاری خود را کاهش دهد.  
 
نقش آمریکا در دوران جدید سوریه
این تحلیل گر مسائل بین‌الملل در ارتباط با نقش آمریکا در دوران جدید سوریه نیز می گوید: آمریکا در دوران دونالد ترامپ داعش را محکوم می‌کند و آن را ساخته دولت باراک اوباما می‌داند. بنابراین آمریکا اگر در بازسازی سوریه جدید همکاری نکند، مزاحمتی هم نخواهد داشت. ترامپ هم گفته که کشورش در خاور میانه دخالتی نخواهد داشت و بیشتر می‌خواهد برای توسعه کشور خود به مسائل داخلی ایالات متحده بپردازد.  
 
امیراحمدیان ادامه می دهد: توجه آمریکا در خاورمیانه بیشتر در حوزه خلیج فارس و شمال آفریقاست. در هرکدام از این حوزه ها، آمریکا متحدانی دارد که می تواند با آنها همکاری کند. آمریکا وقتی مصر و عربستان را دارد خیلی نگران این نیست که در منطقه هلال خصیب بخواهد دخالتی داشته باشد. الان توان این دخالت را ندارد.  
 
بهای حضور اسرائیل در منطقه، با حضور روسیه کمرنگ می‌شود  
این استاد دانشگاه در ارتباط با اسرائیل نیز می‌گوید: آمریکا از اسرائیل حمایت خواهد کرد اما به نظر می‌رسد خیلی نمی‌توان اسرائیل را در این حوزه مطرح کرد. چرا که وقتی جمهوری اسلامی با دولتی مثل آمریکا سرشاخ می شود نوچه‌های این کشور خیلی ارزشمند نیستند.

این کارشناس مسائل روسیه با بیان اینکه مشکل اسرائیل این است که نمی‌خواهد ایران به مرزهای لبنان دسترسی پیدا کند ادامه می دهد: بهای حضور اسرائیل در منطقه، با حضور روسیه کمرنگ می‌شود. روابط روسیه با آمریکا و اسرائیل نزدیک است و این می‌تواند از مداخله گری بیشتر رژیم صهیونیستی در این حوزه جلوگیری کند.