فرارو- مدتی است که کانال‌های همپایابی و همسفری آنلاین در فضای مجازی بسیار پر
طرفدار شده‌اند. کانال‌ها و گروه‌هایی که در آن هر کسی که قصد سفر یا یک
فعالیت گروهی جمعی دارد می‌تواند با به اشتراک گذشتن مکان، زمان و نوع
فعالیت مورد نظرش برای خود همراهانی پیدا کند. اینکه این کانال‌ها تا چه حدی می‌توانند به ساده شدن سفرهای مردم،
تفریح‌های گروهی، اجرای فعالیت‌های غیرانتفاعی و رشد سازمان‌های مردم نهاد
در ایران کمک کنند مانند هر پدیده نوی باید با گذشت زمان سنجیده شود.
به گزارش فرارو؛ پیشرفت
فضای مجازی و رشد گروه‌های همپایابی و همسفری به اجرای تجربه‌های جمعی
کمک بسیاری کرده است. فرصتی که ممکن است مانند هر پدیده دیگر تهدیدهایی را
هم به همراه داشته باشد.
شروع ماجرااز
فراگیر شدن این اپلیکیشن و کانال‌ها در ایران مدت زیادی نگذشته است.
کانال‌ها و سایت‌هایی که با الگوبرداری از نمونه‌های خارجی به دنبال فراهم
آوردن شرایط مناسبی برای سفر و سایر فعالیت‌های گروهی هستند.
یکی
از این نمونه‌های خارجی که در حوزه به سفر فعالیت می‌کند با گذشت ۱۳ سال از فعالیت خود
اعلام کرده است تاکنون توانسته است ۲۴ میلیون نفر مسافر را جابه جا کند،
۶۳۰ هزار تن از انتشار کربن در هوا بکاهد، ۹۰ هزار کیلومتر از ترافیک
جاده‌ای کم کند و ۷۵۰ میلیون یورو نیز توسط راننده‌ها درآمدزایی شده است.
یکی
دیگر از این سایت‌ها به معرفی میزبان و میهمان می‌پردازد. افراد با عضو
شدن در این سایت می‌تواند مهمان یا میزبان سایر اعضا از سراسر دنیا باشند و
خدماتی مثل اقامت، معرفی بناهای تاریخی، گردش در شهر و .. را ارائه دهند یا
دریافت کنند. در حال حاضر حدود هفت هزار نفر ایرانی در این سایت عضو
هستند.
نمونه
دیگری از این نوع برنامه‌ها کارپولینگ یا اشتراک گذاری خودرو است که
افرادی که باهم مسیر مشترک دارند با پیدا کردن یکدیگر هم مسیر می‌شوند که
موجب کاهش هزینه و ترافیک می‌شود. آمار‌ها حاکی از آن است که تنها در سال
۲۰۱۶ بیش از ۴۰ میلیون نفر مشترک از این سرویس‌های حمل و نقل در اروپا
استفاده کرده‌اند و رشد فزاینده آن همچنان ادامه دارد.
حال
در ایران گروه‌های و کانال‌های تلگرامی داخلی مثل همسفریاب، هپمایاب،
هیچهایکینگ و اپلیکیشن‌هایی مثل همپا در پی پر کردن جای خالی این سبک از
همراه یابی و فعالیت‌های جمعی و دستیابی به موفقیت نمونه‌های مشابه خارجی
هستند. تعداد بسیار زیادی گروه دوستانه و... هم در فضای مجازی وجود دارد که
به فعالیت‌های مشابه می‌پردازند.
ادمین
یکی از این گروه‌ها می‌گوید ایده خود را از نمونه کوچ سرفینگ و
هنگامی که هر روز در مسیر مترو تهران کرج به دنبال یک همراه برای سفر و
انتقال تجربیات و استفاده از زمان مرده خود بود است گرفته است.
معمولا
گردانندگان این گروه‌های مجازی دخالتی در فعالیت‌ها و ... ندارند و تنها
فضایی را فراهم کردند که افراد با اعلام مقصد سفر خود همراه یا راهنمایی
برای سفر پیدا می‌کنند. غالب برنامه‌ها در اینگونه فعالیت‌ها سفر است و
بسیاری از گردانندگان این کانال‌ها خود کوهنورد و طبیعت گرد هستند. اما
برخی از این گروه‌های تلگرامی در کنار فعالیت اصلی که سفر است
انواع فعالیت‌ها مثل پاکسازی طبیعت، یادگیری زبان، خیریه، تماشای فوتبال و
... راه هم به همین سبک هدایت می‌کنند.
در
حال حاضر بسیاری از افراد که به دنبال فعالیت‌های جمعی هستند و می‌خواهند
لذت سفر جمعی و حضور در اجتماع و گروه‌های دوستانه را تجربه کنند، از این
برنامه‌ها استقبال کرده‌اند.
سمیرا
اعتمادی که با استفاده از امکانات فضای مجازی توانسته گروهی برای پاکسازی
طبیعت تشکیل دهد، برنامه‌های همپایه یاب را فرصتی مناسب برای سفرهای جمعی و
فعالیت‌های مردم نهاد به خصوص برای دختران جوان در ایران می‌داند که
بتوانند همسفران مطمئنی را برای سفرهای امن در طبیعت بکر پیدا کنند.
او
که قبل از آشنایی با این برنامه‌ها سفرهای خود را محدود به سفرهای
خانوادگی و عمدتا در مناطق شهری می‌داند در سفر ترکیه ابتدا با کوچ سرفینگ
آشنا می‌شود و بعد از آن با گروه‌های داخلی فعالیت می‌کند. او می‌گوید تا
به حال با خطر یا مشکلی در این برنامه‌ها مواجه نشده است.
سمیرا
که خود را "بک پر" یا کوله گرد می‌داند می‌گوید: «مهمتر از همه ایجاد این
ذهنیت و روحیه بود که سفر کردن چقدر می‌تواند آسانتر از آن چیزی باشد که
ما فکر می‌کنیم و چطور می‌شود سبک و ساده سفر کرد و لذت برد. به خصوص
وقتی در این گروه‌ها دخترهای ماجراجو و سفر برو را می‌دیدم و دنبال
می‌کردم کلی حال می‌کردم و با خودم می‌گفتم اگه او توانسته من هم حتما
می‌توانم».
اینگونه هماهنگی‌ها می‌تواند
به کاهش هزینه سفر کمک کند به عنوان مثال هزینه سفر و اقامت برای یک جمع
چهار نفره با صرفه‌تر از تنهایی سفر کردن است. همچنین در بسیاری از سفرهای
طبیعت و کمپینگ، افراد تجهیزات مثل چادر و .. را باهم به اشتراک می‌گذارند.
به عنوان نمونه‌ای دیگر برای چند نفر که باهم زبان انگلیسی یاد بگیرند
تنها با هماهنگی ساده می‌توانند بدون پرداخت هزینه‌ای "فری دیسکاشن"
برگزار کنند.
جایگزین دیگری برای این
برنامه‌ها که می‌توانند با تجربه خود افراد را در فعالیت‌های جمعی شرکت
دهند یا به مناطق صعب العبور طبیعت ببرند، تورهای مجاز هستند که با توجه
به هزینه بالای سفرهایشان به‌خصوص سفر به طبیعت‌های بکر، از اقبال کمتری
نسبت به سفرهای گروهی و دوستانه در قالب اپلیکیشن‌ها و گروه‌های تلگرامی
برخوردارند.
این برنامه‌ها این قابلیت را
دارند که که افراد بتوانند با استفاده از تجربه‌های همدیگر با صرف کمترین
هزینه سفرهای شهری و برون شهری ارزان‌تری را تجربه کنند. با معرفی یک مقصد
مشترک به چند نفر به کاهش ترافیک و مصرف سوخت کمک کنند. طبیعتا ساده شدن
سفر می‌تواند به اقتصاد گردشگری هم کمک کند، به عنوان مثال با افزایش سفر
به طبیعت منطقه‌ای دور افتاده، برای مردم بومی استغالزایی خواهد شد.
تهدید‌ها
در
کنار فرصت‌هایی که این سایت‌ها می‌توانند برای ما فراهم کنند همواره
تهدیدهایی هم وجود دارد. مواردی از سرقت، تجاوز و .. در اینگونه سفر‌ها
گزارش
می‌شود.
به عنوان مثال در یک سایت میزبان
یابی خارجی ۸۰ درصد اعضا از لحاظ اخلاقی تایید نشده‌اند، اما از سال ۲۰۰۴
تا اوت ۲۰۱۱ که بیش از ۳ میلیون و ۴۰۰ دیدار و میزبانی انجام شده اتفاقی رخ
نداده است؛ که این با توجه به سازکارهای سایت مانند گرفتن بازخورد از
مهمانان و میزبانان قابل توجیه است.
"بابا
محمد" که ادمین یکی از بزرگترین گروه‌های تلگرامی با ۵۵۰۰ عضو در این
فعالیت‌هاست به ما می‌گوید از ابتدای سال تا به حال فقط با یک مورد جدی رو
به رو شده و گروه او یک تیم هشت نفره برای رسیدگی به شکایت‌های اعضا دارد.
او با تجربه‌های خود و تماس با پلیس فتا مشکلات به وجود آمده را از طریق
قانونی قابل پیگیری می‌داند.
به اعتقاد وی آفتی که گروه‌های دوستانه و تورهای گردشگری در مورد خطرات
احتمالی سفر، روابط دختر و پسر، مصرف مشروبات الکلی و ... وجود دارد را
اینجا نمی‌بینیم، زیرا گروه او غیرانتفاعی است و تنها کسانی که به قصد
طبیعت‌گردی و با داشتن مهارت و تجهیزات به سفر می‌روند از آن برای پیدا
کردن همپاهایی مناسب استفاده می‌کنند.
به
گفته بابامحمد که خود کارشناسی حقوق خوانده است، تا به حال از نهادی
برای بحث مجوز یا قانونی نبودن فعالیت با آن‌ها تماس نگرفته اند و در صورت
لزوم از هر همکاری با نهادهای مربوط استقبال می‌کند.
اما
سرپرست صیانت و بازرسی مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
در روزهای گذشته فعالیت سایت‌های همسفر یاب را غیرقانونی دانست و گفت: هر
سایت و رسانه‌ای که قصد فعالیت درفضای مجازی را داشته باشد باید لگوی
طلایی را از مرکز رسانه‌های دیجیتال دریافت کند.
راه پیش روهرچند ناشناس بودن همسفر‌ها می‌تواند زمینه‌ساز بروز خطرها و اتفاق‌های پیش‌بینی نشده باشد، اما به
گفته کسانی که از این کانال‌ها استفاده می‌کنند معمولا اشخاصی که در این
کانال‌ها فعالیت مداوم دارند به دنبال برقراری روابط اجتماعی و لذت از سفر
هستند و معمولا از سفرهای خود راضی هستند.
قطعا نهادهای مرتبط مثل سازمان میراث
فرهنگی، وزارت ارتباطات و... می‌توانند با تدوین ساز و کارهایی برای کاهش
تهدید‌ها و استفاده هرچه بهتراز این پدیده تازه اقدام کنند. پدیده‌ای که
می‌تواند در صورت مدیریت صحیح هزینه‌های سفر، آلودگی هوا، ترافیک و... را
کاهش دهد و با تقویت فعالیت‌های جمعی روحیه نشاط و کار گروهی را در جوانان
تقویت کند.
وجود نظارت از طرف نهادهای
مرتبط مثل وزارت ورزش و جوانان، سازمان گردشگری و .. می‌تواند مفید باشد،
اما جلوگیری از فعالیت این گروه‌ها راه حلی نادرست و نشدنی است مانند آنچه
در مورد شبکه‌های مجازی، اسنپ و ... رخ داد.
از کشتن افراد عینکی به جرم روشنفکر بودن تا حذف پول و مذهب از مناسبات اجتماعی / فاجعهبارترین حرکت قرن بیستم برای ساخت اتوپیای روستایی
شباهتهای قائد بغداد و پیشوای برلین؛ از میل به ویرانگری تا قهرمان پرستی
طرز تهیه کباب لاهماجون، خوشمزهترین کباب ترکی
سالاد فیله مرغ سوخاری با سس رنچ، جذابترین سالادی که تابهحال خوردهاید
