bato-adv
کد خبر: ۳۳۱۲۷۷

نظر زیباکلام درباره پارلمانی شدن قوه مجریه

تاریخ انتشار: ۰۸:۲۵ - ۱۲ مهر ۱۳۹۶
صادق زیباکلام در روزنامه شرق نوشت: طرح پارلمانی‌شدن قوه مجریه بعد از یک وقفه پنج‌ساله، بار دیگر به جریان افتاده است. شاه‌بیت این طرح آن است که رئيس‌جمهور در هیبت نخست‌وزیر، از سوي مجلس انتخاب شود. یعنی به جای انتخاب رئيس‌ قوه مجریه در هیبت رئيس‌جمهور و با رأی مستقیم مردم، از این پس مجلس وی را به‌عنوان نخست‌وزیر انتخاب می‌کند. با توجه به دوگانگی‌هایی که میان رؤسای جمهور و سایر بخش‌های کشور در سال‌های اخیر اتفاق افتاده، این طرح می‌خواهد با انتخاب نخست‌وزیر، این دوگانگی را از میان بردارد یا دست‌کم آن را تقلیل دهد.
 
با توجه به اینکه رئيس قوه مجریه را مجلس انتخاب می‌کند، علی‌القاعده نمایندگان یا اکثریت آنان نخست‌وزیری را انتخاب می‌کنند که با اکثریت مجلس همخوانی داشته باشد. بنابراين دیگر شاهد دوگانگی در مدیریت کلان کشور نخواهیم بود. در برخی نظام‌های مردم‌سالار دیگر هم چنین روالی وجود دارد و بعد از برگزاری انتخابات عمومی، حزب اکثریت یا جریانی که اکثریت کرسی‌های پارلمان را از آن خود کرده، اقدام به تعیین نخست‌وزیر می‌کند. از آنجا که انتخابات، به گونه‌ای برگزار می‌شود که دست رأی‌دهندگان، براي انتخاب بازتر است، علی‌القاعده اختلاف زیادی میان نامزدی که مجلس به عنوان رئيس قوه مجریه انتخاب می‌کند با آنچه خود مردم می‌توانستند به شکل مستقیم انتخاب کنند، وجود نخواهد داشت. از این نقطه به بعد هم مجلس و قوه مجریه با هماهنگی یکدیگر کشور را اداره می‌کنند.
 
نمایندگان مجلس دهم هم که طرح مزبور را ارائه داده‌اند و همچنین سایر کسانی که از ایده پارلمانی‌شدن قوه مجریه طرفداری می‌کنند، به دنبال چنین مدلی هستند. اما این یک روی سکه است یا بهتر بگوییم روی مثبت و خیرخواهانه آن. واقعیت آن است که طرح مزبور یک روی دیگر هم دارد. بخش‌هایی که در ایران با رأی مردم انتخاب می‌شوند، دو تفاوت اصلی با سایر بخش‌ها دارند.
 
نخست وزن یا قدرتی است که هر یک از آنها از آن برخوردارند که معمولا در قوه مجریه، مجلس و شوراها چنانچه در اختیار طیف اصلاح‌طلب یا میانه‌رو باشند، به مراتب کمتر است. تفاوت دیگر آنان بازمی‌گردد به یکی از اساسی‌ترین بنیان‌های مردم‌سالاری؛ یعنی پاسخ‌گویی که معمولا، بخش‌هایی که با رأی مستقیم مردم انتخاب می‌شوند، بیشتر در معرض پاسخ‌گویی قرار دارند. در نظام‌هایی که مجلس، نخست‌وزیر را انتخاب می‌کند، انتخابات پارلمانی به صورت متفاوت برگزار می‌شود و مردم هر نامزدی را که تمایل داشته باشند، روانه مجلس می‌کنند. اما در انتخابات مجالس ما، شرایط متفاوت است و تعدادی از داوطلبان ورود به مجلس، از سوي نهادهای نظارتی برای حضور در مرحله نهایی تأیید نمی‌شوند. براي مثال همین مجلس فعلی را در نظر بگیریم.
 
اگر مجلس دهم با وجود آنکه حدود صد نماینده فراکسیون امید و تعدادی اصولگرایان معتدل در آن حضور دارند، قرار بود از میان آقایان حجت‌الاسلام رئيسی یا دکتر حسن روحانی، یکی را به عنوان نخست‌وزیر انتخاب کند، آیا تردیدی داریم که جناب رئيسی با آرای بالاتری راهی قوه مجریه می‌شد؟ یا مجلس یازدهم را مجسم کنیم که دو سال دیگر انتخابات آن برگزار می‌شود و در سال ١٤٠٠ قرار است از میان نامزدهایی که کمابیش نام آنها را می‌شناسیم به عنوان مثال از میان آقایان جهانگیری، عارف و ظریف از یک سو و مثلا آقایان ضرغامی، علی لاریجانی یا جناب رئيسی از سوی دیگر، فردی را برای ریاست قوه مجریه انتخاب کند؛ آیا باز هم می‌توان تردید داشت که رئيس قوه مجریه از کدام طیف انتخاب می‌شود؟

طرح پارلمانی‌شدن رئيس قوه مجریه، اگر چنانچه تحقق یابد، عملا به زیان مردم‌سالاری به معنایی که مردم رئيس قوه مجریه را مستقیما انتخاب کنند، خواهد بود. شاید ما شاهد تعارضات کمتری باشیم اما سؤال اساسی آن است که به چه بهایی این امر تحقق پیدا می‌کند؟

ایرانی
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۲۱ - ۱۳۹۶/۰۷/۱۲
در شرایط فعلی که انتخاب رئیس جمهور از طریق مردم صورت می گیرد و تفکیک قوا در قانون لحاظ شده است با این وجود وزارتخانه ها و سازمانها بویژه در استانها شدیدا تحت تاثیر نمایندگان و لابی گری های آنها هستند تا جایی که حتی برای جابه جایی یک راننده در یک شهرستان نماینده با وزیر مذاکره می کند. به نظر شما اگر انتخاب رئیس دولت به دست نمایندگان باشد، آن وقت چه وضعی خواهیم داشت. تا زمانی که احزاب به معنای واقعی کلمه در ایران وجود نداشته باشند و این احزاب برگزیدگان خود را جهت کاندیداتوری مجلس و دولت معرفی نکنند، وضع به همین منوال ادامه خواهد داشت. در این صورت است که هیچ فردی بدون هیچ سابقه اجرایی و سیاسی و صلاحیت لازم وارد مجلس و یا راس دولت نخواهد شد.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۰۰ - ۱۳۹۶/۰۷/۱۲
به زیان مردم سالاری نیست چون دردسر ملت کمتر میشه و پول کمتری هزینه میشه ولی به ضرر شما سیاسیون (ازهرطیفی) هست چون کمتر می تونید موج سواری و جریان سازی کنید و البته پاسخگویی هم بیشتره چون فی الحال رئییس جمهور که رای میاره میره نوک کوه و دست نیافتنی میشه ولی در سیستم پارلمانی حداقل مردم ازطریق نماینده راحت تر می تونن مطالبه داشته باشن.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۵۹ - ۱۳۹۶/۰۷/۱۲
زمانی که خط قرمز برای سوال و پاسخ گویی و بقیه مسائل هست بهترین راه انتخاب مستقیم از طریق مردم هست و پارلمان برای ما مثل یارانه هست که بعد باید حذف شود.
لطفا عقل داشته باشید ازمون و خطا نکنید که ملت تاوان میدهد
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۵۸ - ۱۳۹۶/۰۷/۱۲
احسنت نظام پارلمانی حزب میخواهد که ما نداریم تازه همون تعداد اندک هم فعالینشون زندانن
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۴۶ - ۱۳۹۶/۰۷/۱۲
این قضیه درست مثل عوض کردن نام و سردر ادارات یا تفکیک استانها است. اداره همان اداره است نامش عوض شده با کلی هزینه. تازه بعد از چند سال عده ای می خواهند وضعیت را به قبل از تغییر بر گردانند...
مجله خواندنی ها
انتشار یافته: ۵
مجله فرارو