فرارو- رئیسجمهور قدرت زیادی به گروهی از ژنرالهای نظامیداده که قرار است دو مشکل بزرگ را حل کنند: سیاستهای اوباما و سیاستهای رئیسشان.
به گزارش فرارو به نقل از پولیتیکو، تا پایان هفته گذشته، حتی خود ترامپ هم در کاخ سفید هرجومرج ایجاد میکرد. او ناخودآگاه برای حل تمام این مشکلات به ژنرال بازنشسته سپاه تفنگداران دریایی ایالاتمتحده روی آورد.
"جان کلی" که در سمت رئیس فرماندهی جنوب آمریکا بازنشست شده، از ماه ژانویه هدایت وزارت امنیت داخلی آمریکا را در دست گرفته است. او مردی صریح الکلام و گاهی رُک است. به گفته منابع، ترامپ عادت دارد درباره مسائل کاخ سفید با او مشورت کند.
از دوران ریاست جمهوری "فورد" تاکنون، هیچ ژنرالی در سمت رئیس ستاد کارکنان کاخ سفید قرار نگرفته است. "کلی" به همراه سه ژنرال دیگر حلقهای از قدرت را تشکیل میدهند: "جیمز ماتیس" وزیر دفاع (ژنرال دریایی بازنشسته)؛ "جوزف دانفورد" رئیس ستاد مشترک ارتش و یک ژنرال دریایی؛ و "اچ. آر مکمستر" مشاور امنیت ملی و سپهبد نیروی زمینی آمریکا. مک مستر جایگزین "ژنرال مایکل فلن" است که در عرض کمتر از یک ماه، از سمت خود اخراج شد.
زمانی که دولت شکل گرفت، آرایش نظامی سنگین در تیم امنیت ملی و امور خارجی، سؤالات زیادی در مورد نظامی سازی سیاست خارجی امریکا برانگیخت. این نگرانیها در ماه فوریه تشدید شد؛ ترامپ اعلام کرد بودجهبندی دولت او شامل "یکی از بزرگترین افزایش هزینههای دفاعی در تاریخ آمریکا" خواهد بود.
اما طی هفت ماه اول دولتش، این ژنرالها به مانعِ نسبتاً متضادی از متفکران سیاست خارجی تبدیل شدند که دیدگاهشان نگرانیهای منتقدان را تا حدی آرام کرده است. این ژنرالها که دارای آموزش نظامی و سالها تجربه هستند، واقعگرایانی عملی و بینالمللی میباشند و به نقش رهبری آمریکا در جهان پایبندند. در مسائل داخلی آمریکا، نقطه مقابل حزب ملیگرا و پوپولیست به رهبری "استیو بنن" بودهاند که استراتژیست بسیاری از سیاستها بحثبرانگیز ترامپ ازجمله منع ورود مهاجران، خروج از توافق اقلیمی پاریس و بالا بردن تعرفههای گمرکی بود که مورد آخر میتوانست موجب جنگ تجاری جهانی شود.
ژنرالهای ترامپ بهعنوان یک گروه، مأموریتی دوگانه دارند: اولین مأموریت درست کردن اشتباهات دولت اوباما است. مأموریت دوم (که بسیار حساستر است) کاهش آسیبهایی است که رئیسشان به دولت وارد میکند.
ترامپ بهعنوان فردی بینظم، حراف و بیهودهگو تمایل زیادی به آزردن متحدان کشور با توییت مای غیرمنتظره و قلدری دارد. زمانی که سیاست "اول آمریکا" خود را در بوق و کرنا میکند، متحدان آن را بهعنوان انزواطلبی و حمایت مطلق از کالای داخلی تعبیر میکنند. ژنرالها و آقای تیلرسون که جمهوریخواهان آنها را "محور بزرگسالان" نامیدهاند، به سرپرستان و محافظان دنیای خارجی آمریکا تبدیلشدهاند. آنها تاکنون ترامپ را قانع کردهاند از برخی موضعگیریهای جنجالی خود درزمینهٔ سیاست خارجی عقبنشینی کند، ازجمله "منسوخ" دانستن ناتو، انتقال سفارت آمریکا در اسرائیل به اورشلیم، لغو توافقنامه آزاد آمریکای شمالی و توافق هستهای ایران، و بازنگری سیاستها با چین.
از چپ به راست : ترامپ در کنار "جیمز ماتیس"، "مایکل فلن"، و "جان کلی"
این ژنرالها در برخی مبارزات داخلی پیروز شدهاند. بهویژه "مک مستر" که با جناح ملیگرا در نبرد است: او اخیراً تعدادی از کارکنان ارشد امنیت ملی را به دلیل ارتباط با مایکل فلن و همدستی با استیو بنن برکنار کرد. او "ریچ هیگینز" مدیر برنامهریزی استراتژیک (به دلیل یادداشتی توطئه آمیز) و "ازا کوهن واتیک" متحد بنن را اخراج کرد. مک مستر اکنون از جانب وبسایت سابق استیو بنن "برایبارت" مورد حملههای شدید قرار میگیرد. کِلی اخیراً تا حدی از این وبسایت حمایت کرده که نشان میدهد جالبترین مبارزه داخلی در کاخ سفید را آقای کِلی آغاز خواهد کرد.
آنچه ژنرالها در ذهن خود نگران مسائلی فراتر از پیروزی در بازی تاجوتخت هستند. "ژنرال دانفورد" رئیس ستاد مشترک کارکنان در بازگشت از سفر اخیرش از آسیا گفت در تلاشاند از نظم بینالمللی حفاظت کنند که امروز بیش از هر زمان دیگری درخطر است. او گفت: "امروزه بهطور همزمان با چالش مای زیادی از جانب چین، کره شمالی، روسیه و ایران و همچنین بلای طبیعی در سریلانکا (اشاره به سیل اخیری که صدها هزار نفر را آواره کرد) روبرو هستیم. بنابراین زمانی که وارد جلسات کنگره میشوم به خود یادآوری میکنم که دنیا اینگونه است، نه آنطور که ما میخواهیم."
دنیا شامل شورش مای اسلامی، عملیات های جنگی آمریکا در عراق، سوریه، افغانستان و افزایش بیثباتی و سقوط دولتها در سراسر جهان است؛ از یمن گرفته تا سودان جنوبی و ونزوئلا. اکنون ثبات و امنیت جهان به موفقیت ژنرالهای ترامپ در شکلدهی امنیت داخلی مناسب و مقابله با پسلرزه مای ناشی از سیاست "اول آمریکا" بستگی دارد.
***
چرا ژنرالها؟
دونالد ترامپ، میلیاردر و ستاره تلویزیونی که بارها از حضور در جنگ ویتنام شانه خالی کرد، رئیس عجیب و ناخوشایندی برای قهرمان نظامی به نظر میرسد. اما به دلیل تحصیل در آکادمی نظامی نیویورک، احترام خاصی برای یونیفرم نظامی قائل است و بعلاوه، از افراد قوی و سرسخت خوشش میآید.
ژنرالها برای حضور در دولت ترامپ مزایایی داشتند که دیگر کارشناسان امنیت ملی از آن برخوردار نبودند: باتجربه و دنیادیده و بدون تعلق به هیچ حزب سیاسی و درنتیجه مبرا از "باتلاق واشنگتن". آنها به دلیل آموزش مای نظامی ذاتاً به سمت فرمانده کل قوا و نهاد ریاست جمهوری احترام میگذارند، فارغ از اینکه چه کسی این سمت را در دست دارد. و علیرغم بسیاری از کارشناسان دفاعی و سیاست خارجی، نام خود را در لیست "ترامپ هرگز" ثبت نکرده بودند.
ترامپ نزدیکترین رابطه را با فلن داشت. این دو یک نقطه اشتراک داشتند: هر دو حس میکردند آمریکا توانایی "برنده شدن" را ازدستداده، چه در تجارت بینالمللی و چه در مبارزه با افراطگرایان اسلامی. فلن در کنوانسیون ملی جمهوری خواهان سخنرانی کرد که منجر به شعارهای "زندانیاش کنید" در رابطه با هیلاری کلینتون شد. درنهایت فلن به دلیل رابطه با روسیه از سمت مشاور امنیت ملی اخراج شد و اکنون تحت بازرسی مای افبیآی قرار دارد.
بالا چپ: ژنرال محمود لطیف، رئیس تیپ فلوجه در کنار جیمز ماتیس؛ بالا راست: سرهنگ مک مستر؛ پایین چپ: ژنرال کلی در عراق؛ پایین راست: ژنرال فلن در افغانستان.
ماتیس نیز مانند فلن شهرت بسزایی دارد: یک متفکر مطرح و دانشجوی ممتاز تاریخ که در مکالماتش به "توسیدید"، "جنگ پلوپونز" و تلاش مای آبراهام لینکلن برای لغو بردهداری اشاره میکند. "جان کلی" به دلایل دیگری موردتوجه تیم ترامپ قرار گرفت: " او در سال 2015 مقابل کمیته خدمات نظامی سنا درباره تهدید امنیتی بالقوه از مرز جنوبی کشور هشدار داد.
سپاه تفنگداران دریایی در میان چهار بخش دفاعی از همه کوچکتر است و تفنگدارانی که به مقام ژنرالی میرسند حلقه کوچک و محکمی را تشکیل میدهند. کلی و دانفورد بارها در جنگ عراق تحت فرماندهی ماتیس با یکدیگر خدمت کردند. این سه نفر دائم باهم دیدار میکنند. در سال 2011، ژنرال دانفورد شخصاً خبر کشته شدن پسر کلی در عملیات افغانستان را به او داد.
ژنرالهای ترامپ گروهی دارای سالها دوستی، تجربه مشترک و فداکاری مای جنگی تشکیل میدهند. آنها دانش خوبی در روابط بینالمللی دارند و به نظم و اتحاد جهانی که پس از جنگ جهانی دوم ایجاد شد، متعهد هستند. تجارب جنگی آنها را در برابر تهدیدات حساس کرده است.
آنها یک نقطه اشتراک دیگر نیز دارند: نگرانی جدی درباره اصول اوباما. بااینکه ژنرالها عمدتاً سیاست ادامه روابط با بقیه کشورهای دنیا را پیش گرفتند، اما با برخی جوانب سیاست خارجه دوره دوم اوباما مخالفاند.
ماتیس به دلیل سخنان تند و خشنش علیه توافق هستهای با ایران به کابینه ترامپ راه یافت. کلی توجه دولت اوباما را به خطرات مرز جنوبی کشور جلب کرده بود. مک مستر از مهلت خروج نیروهای آمریکا از افغانستان انتقاد داشت. و فلن، اولین مشاور امنیت ملیِ ترامپ، عقیده داشت اوباما خطر اسلام رادیکال در خاورمیانه را دستکم میگیرد.
رهبران ارشد ارتش، دولت اوباما را برای بیرون کشیدن نیروهای آمریکا از عراق در سال 2011 مقصر میدانند و عقیده دارند این کار به ظهور داعش کمک کرد. در دولت ترامپ تعداد نیروهای آمریکا در عراق و سوریه افزایش یافت و کمپین ضد داعش تقویت شد.
تأثیر عقاید آنها در تصمیمات سیاست خارجی ترامپ دیده میشود. ماتیس در راستای مخالفت با توافق هستهای ایران، به دنبال تحکیم اتحاد با کشورها عرب سنی بود تا از نفوذ ایران در سراسر منطقه جلوگیری کند. بنابراین ترامپ در اولین سفر خارجی خود، به عربستان سعودی رفت و با ریاض قرارداد فروش سلاح بست. بااینکه اخیراً تأیید شد ایران به توافق پایبند بوده، دولت ترامپ با بیتوجهی به این موضوع تحریم مای جدیدی علیه تهران وضع کرد.
ماتیس اخیراً در مصاحبهای اشاره کرد که اوباما در ریشهکن کردن القاعده شکست خورد. رهبران نظامی آمریکا نظیر مکمستر نیز سیاستهای اوباما در افغانستان را زیر سؤال بردهاند. بنابراین پنتاگون و مکمستر از استقرار چهار هزار نیروی اضافی در افغانستان حمایت کردند. گفته میشود استیو بنن و متحدانش در کاخ سفید با این سیاست مخالفاند.
بالا چپ: جان کلی، دانفورد و "اش کارتر". بالا راست: دانفورد در دیدار با اعضای پایگاه مای مستقر در عراق. پایین چپ: ماتیس در دیدار از اردوگاه درمانی نظامیان آمریکا در عراق. پایین راست: جیمز ماتیس و جان کلی در مراسم خاکسپاری سرجوخه "هری تای".
مکمستر اخیراً طی سخنرانی در یک کنفرانس گفت: "ما خروج سریع نیروهای آمریکا از عراق را دیدم و سپس شاهدِ سقوط موصل بودیم. این رخداد نتیجه عدم تثبیت دستاوردهای نظامی در منطقه بود."
***
نفوذ "محور بزرگسالان" در هیچ جا بهاندازه خارج مرزهای آمریکا حس نمیشود، جایی که دیگر کشورهای دنیا نگران عقبنشینی آمریکا در روابط هستند. در ماه ژوئن، وزیر دفاع ماتیس و وزیر امور خارجه تیلرسون برای اولین بار باهم در یک کنفرانس خبری در استرالیا حضور یافتند. این کنفرانس قدرت جدید تیم ترامپ را به متحدان و ناظران نشان داد تا درباره سیاست "اول آمریکا" بهتر قضاوت کنند.
تیلرسون با سؤال مای سختی از جانب یک خبرنگار آمریکایی روبرو شد که چگونه دولت ترامپ توافقات تجاری و اقلیمی را زیر پا گذاشت و خود را معرض برچسبهایی چون "آمریکای خودخواه" یا "آمریکای بیرحم" قرار داد؛ خبرنگار افزود "آیا سخنان رئیسجمهور در روابط بینالمللی دیگر اهمیتی ندارد؟". در پایان سخنان خبرنگار تیلرسون دست راستش را به حالت دایرهوار تکان میداد و خواستار اتمام سخنانش بود.
تیلرسون در پاسخ به لحنی طعنهآمیز از خبرنگار پرسید: "مطمئنید مورد دیگری برای افزودن ندارید؟" و بعد شروع به دفاع از سیاستهای ریاست جمهوری کرد. اما سخنانش قانعکننده نبود و شکست ناامیدکنندهای محسوب میشد.
چند روز قبل از این کنفرانس، تیلرسون در سنگاپور نیز با سؤالاتی از این قبیل روبرو شد. او در سخنرانی برای رهبران آسیا و کارشناسان امنیت ملی به "تعهد پایدار" آمریکا به نقش رهبری و ارزش مای مشترک با متحدان و بازار آزاد تأکید کرد. او قول داد آمریکا از نظم بینالمللی ایجادشده در دوران پس از جنگ جهانی دوم دفاع کند.
***
اشتباه "محور بزرگسالان" این است که تصور میکنند خودِ دونالد ترامپ مایل و قادر به تغییر اساسی است. اگر ژنرالهایی مانند مکمستر، ماتیس، دانفورد، کلی و دیگر "بزرگسالان" بتوانند یک فرآیند تصمیمگیری ایجاد کنند، گمان میرود بتوانند در اکثر مواقع بهترین استدلالها و تصمیمات را به کرسی بنشانند.
اما در حقیقت علیرغم تلاش مای مکمستر در ایجاد فرآیند منظمتر، تصمیمگیری در کاخ سفید ترامپ هنوز هم فرآیندی غیررسمی است که جناح مای رقیب و مخالف یکدیگر، سر میز شام درباره پیشنهاد خود با ترامپ صحبت میکنند و مهره مای کلیدی و نزدیکتر به او مانند استیو بنن و دامادش جراد کوشنر زنجیره رسمی را پاره میکنند. آنها آخر از همه از اتاق بیرون میروند و عقاید خود را در گوش ترامپ میخوانند.
"رابرت بر" افسر انتظامی سابق سیا گفت: "دونالد ترامپ درگیری مای رقابتی را در برنامه "کارآموز" آموخت. در آنجا تکنیک مدیریتیاش ایجاد و تحریک اختلاف میان تیمها و شرکت کنندههای مختلف بود. سپس منتظر میماند تا ببیند چه کسی بر دیگری غالب میشود و با اخراج فرد ضعیفتر کار را به اتمام میرساند. تغییری درروش مدیریتیاش در کاخ سفید نمیبینم. کجا دیدهاید که یک پیرمرد 70 ساله تغییر کند؟"
ژنرالهای ترامپ هرقدر هم که تلاش کنند، بازهم نمیتوانند بهطور کامل آسیب پایدار سیاست خارجی "اول آمریکا" را خنثی کنند. اولویت واضح ترامپ برای جا دادن ژنرالها در کابینه، تهدیدهای مداوم و شدیداللحن نظامی و تلاش برای به حاشیه راندن وزارت امور خارجه، پیامی بسیار روشن و هشداردهنده به کشورهای جهان میفرستد.
منبع: پولیتیکو
ترجمه: وبسایت فرارو