فرارو- توافق آمریکا و روسیه برسر آتش بس در بخش جنوبی سوریه هر چند که با استقبال از سوی دولت اسد و حامیان او و همچنین مخالفان اسد همچون اسرائیل و عربستان همراه بوده است، اما به نظر می رسد در این باره ملاحظات و نگرانی های دو طرفه ای وجود دارد.
به گزارش فرارو، روزنامه جوان وابسته به سپاه پاسداران در یادداشتی توافق اعلام شده در همایش سران کشورهای بزرگ جهان در هامبورک را یک گفتگوی ابتدایی در حاشیه همایش خوانده و نوشته است در آن جا "امریکاییها شادمان هستند و شاخصهای مطلوب خود را تحت عنوان توافق با روسیه اعلام میکنند تا نشان دهند در صحنه هستند و ایران از گردونه تصمیمات روی زمین حذف یا در حاشیه است. ترکها هم در آرزوی استقرار در ادلب هستند و توافق ضمنی روسها را دریافت کردهاند. حضور لاورنتیف که شنبه در تهران با مقامات ایرانی دیدار داشته، دو پرونده فوق را دربر میگیرد."
هادی محمدی تحلیلگر روزنامه سپاه در ادامه اورده است: «روسها باید بدانند که نشان دادن روحیه همکاری در سوریه، از شدت سیاستهای ضدروسی امریکا نخواهد کاست و صهیونیستها برای ایجاد کمربند امنیتی در اراضی اشغالی جولان لحظهشماری میکنند. لذا به جز شهر درعا بقیه مناطق جنوب سوریه و به ویژه مناطق حضور داعش و النصره در جنوب سوریه در قالب مناطق کاهش تنش قرار نمیگیرند و هرگونه مذاکره در این زمینه که قواعد اصلی را رعایت نکند، خارج از تعهدات اجرایی است.»
این روزنامه در ادامه آورده است: «در منطقه ادلب، ترکها میتوانند در مرز ادلب با ترکیه مستقر شوند و از تقویت تسلیحاتی تروریستها جلوگیری کنند ولی بقیه مرزهای استانی ادلب باید در اختیار روسیه و در صورت لزوم سوریه و ایران باشد. ترکیه و امریکا زمانی میتوانند در سوریه نقش مثبت بازی کنند که به حاکمیت سوریه احترام بگذارند و دست از حمایت عملی از تروریستها بردارند و روسیه نمیتواند و نباید نسبت به این شرط مهم اغماض کند.»
حدود یک هفته پیش دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهورهای آمریکا و روسیه، برای برقراری آتشبسی جدید در سوریه به توافق رسیدند. این توافق برای برقراری "مناطق عاری از درگیری" در جنوب غرب سوریه بود. این توافق از صبح روز یکشنبه به مرحله اجرا درآمد.
منطقه مورد توافق آتش بس مرز اردن و رژیم اشغالگر صهیونیستی است. یک روز بعد از توافق بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه ایران، خواستار آن شد که آتشبس برقرار شده در جنوب غربی سوریه، در صورت موفقیت، به تمام مناطق دیگر این کشور گسترش یابد.
گزارشها حاکی از آن است که توافق حاصل ماهها مذاکره پشت پرده بین روسیه و آمریکا بوده است. وزیر خارجه روسیه گفته است که جزئیات آتش بس در امان، پایتخت اردن، و توسط کارشناسان روس، آمریکایی و اردنی نهایی شده است.
به نظر می رسد ایران با وجود حمایت از این توافق نگران ایجاد کمربند امنیتی برای رژیم اسرائیل و همچنین حرکت آمریکا و روسیه به سمت تجزیه سوریه است.
در همین راستا نماینده ویژه پوتین روز گذشته برای رایزنی با مقامات ایرانی وارد تهران شد. او با حسین جابری انصاری معاون وزیر خارجه و علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی دیدار و گفت و گو کرد.
معاون وزیر خارجه ایران پس از این دیدار اعلام کرد که هر توافق آمریکا و روسیه برای برقراری آتشبس در سوریه "هیچ نتیجه عملی و مؤثری" درباره حضور نیروهای جمهوری اسلامی در این کشور نخواهد داشت.
جابری انصاری گفت: «حضور ایران در هر شکل و در هر سطحی در بحران سوریه بر اساس درخواست دولت سوریه و توافقات دو کشور انجام شده و منوط به توافق هیچ طرف دیگر منطقهای و بینالمللی نیست».
حسین جابری انصاری همچنین تأکید کرد که هرگونه توافق در ارتباط با سوریه باید در چارچوب "حفظ تمامیت ارضی و حاکمیت ملی سوریه و عدم تجزیه این کشور باشد."
اما علی شمخانی نیز در دیدار با الکساندر لاورنتیف، با تأکید بر لزوم احترام به حاکمیت ملی سوریه، گفت: «هیچگونه توافقی نباید مخدوشکننده این اصل غیر قابل تغییر و یا زمینهسازی برای تجزیه سوریه باشد».
به نظر می رسد این سخنان شمخانی و جابری انصاری به نوعی نشان دهنده جزییات پیام ایران به نماینده ویژه پوتین درامور سوریه است.
در همین حال پس از توافق پوتین-ترامپ اسرائیل نیز ضمن حمایت از آن نگرانی همیشگی اش را مطرح کرد. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی در این باره گفت: «آتشبس حقیقی در سوریه استقبال میکند اما نباید به ایران امکان دهد با پر کردن خلائی که ایجاد میشود، در سوریه قدرت بگیرد و در نزدیکی مرز اسرائیل حضور داشته باشد».
نخستوزیر اسرائیل تأیید کرد که در روزهای گذشته «مذاکرات عمیقی» در این باره با ولادیمیر پوتین و رکس تیلرسون داشته است.
اشاره نتانیاهو به گفتوگوهای تلفنی جداگانهاش با رئیسجمهور روسیه و وزیر خارجه آمریکا بود. او افزود که ولادیمیر پوتین و رکس تیلرسون به او گفتهاند موضع اسرائیل را درک کرده و آن را لحاظ میکنند.
این سخنان نتانیاهو نشان می دهد که نگرانی مقامات ایرانی درباره توافق آمریکا و روسیه برای اتش بس در جنوب سوریه چه اهمیتی دارد. قرار است نیروهای روسی به اجرای این اتش بس نظارت کنند.
حافظان منافع کرملین در تهران
نوش جان