غفلت از گوهر عقلانی دین؛ فرو غلتیدن به سکولاریسم

به گزارش ایکنا:

همایش حکمت مطهر صبح امروز ۱۲ اردیبهشت با سخنرانی غلامعلی حداد عادل، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و علی مطهری، نائب رئیس مجلس شورای اسلامی آغاز به کار کرد. در این نشست از خانواده شهید نظام‌دوست که مزار آن در دانشگاه صدا و سیما است، تقدیر به عمل آمد.

حداد عادل در آغاز سخنانش با اشاره به اهمیت شرافت و شناساندن شهید مطهری گفت: این وظیفه پیش از همه به عهده صدا و سیما است. استاد مطهری یک وجود پر برکت برای عالم اسلام بود و هست. ایشان مانند چشمه‌ جوشانی است که حکمت از ایشان هیچ گاه قطع نمی‌شود و فکرشان در جامعه ما باقی است. ایشان یک مسلمان قرآنی، مومن و مجتهد بودند.

وی ادامه داد: استاد مطهری یک عالم، نویسنده، معلم، سخنور، متکلم، متفکر، فیلسوف و مصلح اجتماعی بودند که برایند همه این صفات نیکو و برتر از این صفات، شهادت بود. من می‌خواهم از میان همه اوصاف ایشان بر تفکر عقلانی تاکید کنم، آقای مطهری به هستی، انصاف و دین نگاه عقلانی داشت. در نظر او زیبایی‌های اسلامی عقلانی بود و جاذبه عقلانی اسلام او را شیفته خود کرده بود.

عادل تصریح کرد: عقلانیت زیرساخت و استخوان‌بندی دین از نظر شهید مطهری است. جبنه‌ عقلانی دین زیربنای دین است. دین جنبه‌های مختلفی دارد، اما اساس نگاه دین عقلانی است و استاد مطهری دین را وحی خداوند حکیم می‌داند.

حداد عادل تصریح کرد: از نظر مطهری، هر حکم دین به تائید حکم عقل می‌رسد و البته بدان معنا نیست که می‌توانیم حکمت همه احکام را بدانیم. این نگاه اسلامی، قرآنی و علوی است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: اگر می‌بنید مقام معظم رهبری این اندازه به شهید مطهری احترام می‌گذارند، به خاطر آن است که نوعی سنخیت میان ایشان در توجه به عقل و عقلانیت وجود دارد. مقام معظم رهبری برای هر موضع استدلال می‌کنند و با هیجان و به شکل دستوری جامعه را اداره نمی‌کنند. توجه به عقلانیت بود که شهید مطهری را به فلسفه جذب کرد.

حداد عادل با بیان اینکه عقلانیت در همه نوشته‌های شهید مطهری وجود دارد، گفت: او حتی در بحث‌های تاریخی نیز ورود و خروج عقلانی دارند. امروز ما بیش از هر زمان دیگری باید از وجه عقلانی دین دفاع کنیم. عرض بنده در این جلسه این است که اگر ما از گوهر عقلانی دین غفلت کنیم، سرنوشتی به غیر از فرو غلتیدن به سکولاریسم نخواهیم داشت.

وی ادامه داد: دو تلقی از دین وجود دارد؛ اولی دین را در ایمان خلاصه کرده و آن را یک اعتقاد فردی، قلبی و شخصی می‌داند. تلقی دیگر این گرایش را کافی ندانسته و دین را امری عقلانی می‌داند. براساس تلقی دوم دین تنها برای عبادت نیست.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: امروز دین در غرب محدود به کلیسا شده و امری فردی است که در جامعه تاثیری ندارد. در غرب، دین از عقلانیت بر نخواسته است و از مقوله شعر و هنر تلقی می‌شود اما شهید مطهری چنین نمی‌اندیشد و اجتهاد در دین برای اداره امور جامعه لازم می‌دانست.

حداد عادل در پایان گفت: مطهری اصلاح نظام حکومت را اصلی‌ترین دغدغه خود می‌دانست. در ۱۵ خرداد ۴۲ در نهضت امام شرکت کرد و اگر امروز بود، ما را به دفاع عقلانی از دین دعوت می‌کرد تا بهتر بتوانیم از حکومت دینی دفاع کنیم، هر چند مسائل ما با شهید مطهری فرق می‌کند، اما روشمان باید روش مطهری باشد.

استاد مطهری عقل را مقدم بر دین می‌دانست

در ادامه این نشست، علی مطهری گفت: اگر بخواهیم آرمان‌های استاد مطهری را برای آینده انقلاب بدانیم، باید ببینم ایشان در زمان حیات روی چه مسائلی تاکید داشتند. ایشان روی چند چیز از جمله عدالت تاکید داشتند و چند روز پس از انقلاب می‌گویند اگر ما به مسئله عدالت اهمیت لازم را ندهیم با شکست مواجه خواهیم شد.

مطهری ادامه داد: ایشان تاکید بر آزادی داشتند و هشدار می‌دادند که جوانان خیال نکنند برای دفاع از اسلام باید آزادی بیان را محدود کرد. استقلال سیاسی، اقتصادی و فرهنگی از دیگر تاکیدات ایشان و در این میان بر استقلال فرهنگی تاکید ویژه‌ای داشت.

نائب رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: من روی مسئله عدالت تاکید می‌کنم. عقل شیعی نه تنها با نگاهی که اهل حدیث دارند، مخالف است و نه تنها اینکه با نگاه اشاعره تفاوت دارد، بلکه با نگاه معتزله نیز مغایرت دارد. عقل معتزلی بدلی است اما حکمت مورد نظر شیعه قرآنی است.

وی افزود: ایشان عدالت را در سلسله علل احکام دین می‌داند. از نظر مطهری عدالت معیار دین و دین آنچه را می‌گوید که عدل است، از نظر ایشان عقل مقدم بر دین و در ضمیر هر انسانی وجود دارد.