bato-adv

گزارش خبرگزاری فرانسه از واژه‌سازی فرهنگستان

خبرگزاری فرانسه به بهانه پیشنهاد برخی واژه های معادل فارسی از سوی فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی گزارشی منتشر کرده است.
تاریخ انتشار: ۱۱:۵۲ - ۳۱ مرداد ۱۳۹۵
خبرگزاری فرانسه به بهانه پیشنهاد برخی واژه های معادل فارسی از سوی فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی گزارشی منتشر کرده است.
 
به گزارش عصر ایران این گزارش که به بهانه کلمه ابداعی جدید " ناغ داغ، شکلات داغ " فرهنگستان برای " نوتلا بار" منتشر شده است به تلاش این فرهنگستان برای پالایش زبان فارسی از هجوم واژه های بیگانه پرداخته است.
 
بر اساس این گزارش:
 
ابداع واژه ای معادل واژه " نوتلا بار" از سوی فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی پاسخی جدید از سوی این فرهنگستان برای فرهنگستان زبان فرانسه است، پاسخی که قرار است زبان فارسی را از تاثیر مخرب  واژه های بیگانه در امان نگه دارد، اما این تلاش اخیر (واژه معادل نوتلا بار) بعید است به این هدف برسد.
 
فرهنگستان دولتی زبان و ادبیات فارسی در سال های گذشته پیشنهادهایی را برای جایگزین کردن برخی کلمات و واژه های خارجی ارایه کرده است که اصلی ترین هدف آن جلوگیری از نفوذ رو به گسترش واژگان انگلیسی در زبان فارسی است.
 
موفقیت فرهنگستان زبان فارسی در این راه البته نسبی بوده است.
 
برای مثال بسیاری از مردم هم اکنون از واژه ابداعی این فرهنگستان برای "بالگرد " استفاده می کنند و کمتر کسی است که "هلی کوپتر" بگوید اما شاید کمتر کسی از مردم (به استثنای گویندگان و مجریان تلویزیون) از واژه " دور نگار" به جای "فاکس " استفاده کند و یا اینکه به جای واژه " کامپیوتر" از واژه " رایانه " استفاده کند.
 
تلاش اخیر فرهنگستان برای تغییر نام " نوتلا بار" بسیار بحث برانگیز شده است. نوتلابار یک برند ایتالیایی که با برپا کردن شعبه هایی در سراسر جهان به ارایه شکلات های داغ با دیگر افزودنی ها (بستنی و نان) در طعم های مختلف می پردازد.
 
یک عضو فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی درباره ورود این نهاد به مساله تغییر نام " نوتلا بار " به شرط افشا نشدن نامش به خبرگزاری فرانسه گفت که مقامات به این فرهنگستان گفته بودند که این واژه باید تغییر کند و در این خواست خود بسیار هم جدی بودند."
 
فرهنگستان نیز پس از ورود به این مساله نام " ناغ داغ، شکلات داغ " را به جای نوتلا بار پیشنهاد کرد. این اقدام فرهنگستان بازتاب زیادی در شبکه های اجتماعی داشت و بسیاری از کاربران این واژه ابداعی را به طنز و شوخی گرفتند.
 
غلامعلی حداد عادل رییس این فرهنگستان ماه گذشته در نامه ای به پلیس نوشت: " متاسفانه مراکز و شعبی تحت عنوان نوتلا بار در سرتاسر تهران گسترش پیدا کرده است. در این مراکز شکلات با همراه بستنی و نان در طعم های مختلف به مردم عرضه می شود به همین خاطر فرهنگستان پیشنهاد می دهد واژه " نان داغ، شکلات داغ " به جای نوتلا بار به کار گرفته شود."
 
پس از این نامه بسیاری از این شعب نوتلا بار در تهران ، تابلوها و لوگوهای اصلی فروشگاه خود را پایین کشیدند، هر چند به نظر می رسد اشتیاقی نیز برای جایگزین کردن نام فروشگاه خود با واژه پیشنهادی فرهنگستان نداشته باشند.
 
به لحاظ قانونی مغازه ها و فروشگاه ها در ایران از به کار بردن واژه های انگلیسی منع شده اند؛ اما این ممنوعیت قانونی در ایران رعایت نمی شود و بسیاری از مسافرانی که به ایران می روند با انبوه واژگان انگلیسی در تابلوهای معابر شهری گرفته تا سردر فروشگاه ها " سورپرایز" می شوند.
 
با وجود اینکه بسیاری از فروشگاه ها و نمایندگی های  شرکت هایی چون اپل، ایکیا ، لِوی و.. بدون مجوز رسمی از شرکت مادر در شهرهای ایران به چشم می خورند و برخوردی نیز از جانب دولت با ایران با آنها نمی شود، این مشخص نیست که چرا مقامات ایران  این بار به نام برند " نوتلا بار" حساس شده اند؛ هر چند به گمان برخی در یک کشور اسلامی که خرید و فروش مشروبات الکلی در آن ممنوع است واژه " بار " در نام این برند ممکن است حساسیت زا باشد.
 
با وجود رویکرد گاه " تصادفی" و حتی " ناکام " فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی در پیشنهاد واژگان نامانوس و غیر مصطلح به جای واژگان وارداتی مصطلح و جاافتاده ، اما به عقیده  کارشناسان، کار و جایگاه این فرهنگستان بسیار مهم است.
 
"محمد علی زمانی" استاد تاریخ در دانشگاه خوارزمی در این باره می گوید:" زبان فارسی قرن هاست که زیر فشار مستمر زبان های خارجی از جمله زبان عربی است.. با وجودی که بسیاری مواقع واژگان پیشنهادی این فرهنگستان مورد اقبال عمومی نیست اما فرهنگستان می کوشد خلاقیت آفرینش واژگان در زبان فارسی را حفظ کند."
 
این فرهنگستان در سال های دهه 1920 و با دستور رضا شاه برای جایگزین کردن کلمات فارسی به جای انبوهی از واژگان عربی و فرانسوی مصطلح شده در زبان فارسی تاسیس شد، هر چند واژه فرانسوی " مرسی" هنوز هم به طور گسترده در ایران به کار برده می شود.
 
با وجودی که خط الرسم عربی در قرن هفتم میلادی و همزمان با حمله اعراب مسلمان به ایران در این کشور رایج شد اما مردم ایران زبان هندواروپایی " فارسی" خود را در قرون و اعصار متمادی پس از ورود اسلام به ایران، همچنان حفظ کردند.
 
بسیاری حفظ و نجات زبان فارسی را مرهون وجود کتاب حماسی " شاهنامه " اثر شاعر حماسه سرای بزرگ ایرانی "فردوسی " می دانند. فردوسی برای نجات زبان فارسی از کمترین میزان واژه عربی در بیش از 60 هزار بیت شاهنامه استفاده کرد.
 
زبان عربی از زمان وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال 1979 تبدیل به زبان رسمی دینی در ایران شده است و بسیاری از رهبران مذهبی در ایران سخنرانی های خود را با افتخار با خواندن آیاتی از کتاب قرآن آغاز می کنند و این زبان را در کنار زبان ملی فارسی ، زبان رسمی دینی می دانند.
 
اما مبارزه با زبان های غربی در ایران ادامه دارد. محمد علی زمانی استاد دانشگاه خوارزمی در این باره می گوید: مبارزه با غربگرایی ریشه ای عمیق در تاریخ ایران دارد."
 
به گفته او: "حفظ زبان فارسی با توجه به غنای تاریخی و گنجینه ادبی آن بسیار حیاتی و مهم است."
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۴:۴۶ - ۱۳۹۵/۰۵/۳۱
فرهنگستان جای برای درآمد آقایان و دریافت حق جلسه است وبس
قاسم
Iran, Islamic Republic of
۱۴:۲۰ - ۱۳۹۵/۰۵/۳۱
دهها بار نوشتم باز هم مینویسم:
به جای این کلمات نامانوس که از ذهن بعضیها تراوش میکنه یک سایتی برای معادلسازی کلمات باز کنند و هزینه این شعبده بازیهای رندانه را بعنوان جایزه به بهترین معادل بدهند.
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۴:۰۵ - ۱۳۹۵/۰۵/۳۱
مگه زبان درست کردنیه این آقایان مینشینند و هر روز کلمه درست میکنند

یک کلمه صدها سال طول میکشد تا معنی پیدا کند

خیلی از کلمات این فرهنگستام بدون ریشه هستند و چیز بیخودی هست

مثلا کروات رو گذاشتن درازآویز تزئینی( تزئین یک کلمه کاملا فارسیه مثلا)

یا تلفن رو گذاشتن صندوق صوتی(صوت از کی فازسی شده ما خبر نداریم)
و ....
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۳:۵۵ - ۱۳۹۵/۰۵/۳۱
جهت اطلاع نویسنده مقاله ؛این ایرانیان بودند که برای اعراب رسم الخط ایجاد نمودند نه برعکس
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۳:۴۳ - ۱۳۹۵/۰۵/۳۱
مگه زبان درست کردنیه این آقایان مینشینند و هر روز کلمه درست میکنند

یک کلمه صدها سال طول میکشد تا معنی پیدا کند

خیلی از کلمات این فرهنگستام بدون ریشه هستند و چیز بیخودی هست

مثلا کروات رو گذاشتن درازآویز تزئینی( تزئین یک کلمه کاملا فارسیه مثلا)

یا تلفن رو گذاشتن صندوق صوتی(صوت از کی فازسی شده ما خبر نداریم)
و ....
مجله خواندنی ها
انتشار یافته: ۱۳
علیرضا
Iran, Islamic Republic of
۱۲:۳۴ - ۱۳۹۵/۰۵/۳۱
این فرهنگستان هیچ فایده ای برای این مردم نداشته....ما این همه کلمه عربی داریم که باید اصلاح شن مثل المثنی...بروید درس فارسی دبیرستان را بخوانید پر است از واژه های عربی که نگارش شده...حتی خود فارسی هم غلطه که باید بشه پارسی
milad
Iran, Islamic Republic of
۱۲:۴۶ - ۱۳۹۵/۰۵/۳۱
اينكه هيچ فايده اي نداشته نادرسته، خيلي از واژه هايي كه الان جزء جدانشدني زبان ما هستن توسط همين فرهنگستان پيشنهاد شده ، مثل : هواپيما ، فرودگاه ، نوشابه ، پايانه و ....
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۲:۴۱ - ۱۳۹۵/۰۵/۳۱
اتفاقا اکثرا هلی کوپتر میگن نه بالگرد
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۲:۵۲ - ۱۳۹۵/۰۵/۳۱
مشکل اینجاست که ما کشوری مصرف کننده هستیم و تقریبا سهمی در تولید کالاها و محصولات و ابزارهای جدید نداریم بنابراین روز به روز لغات جدید از زبانهای دیگر(زبانهایی که تولید کننده علم و ابزارهای جدید هستند) وارد زبان فارسی میشود و این اقدامات فرهنگستان هم راه به جایی نخواهد برد
حمید
Iran, Islamic Republic of
۱۲:۵۴ - ۱۳۹۵/۰۵/۳۱
خوب خدا رو شکر میکنم
یه کوچولو مشکلی هم که گریبانگیر مردم ایران بود به همت و تلاش غیور مردان حل شد
آری نوتلا بار به نان داغ شکلات داغ تغییر کرد
مردم ایران آسوده بخوابید که مسئولان بیدارند و مشکلات رو سه سوت حل میکنند
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۳:۰۱ - ۱۳۹۵/۰۵/۳۱
چه فرهنگستانی ؟ چه .....؟ ما فقط فعل های جمله هایمان به زبان خودمان است . بیشتر کلمه ها عربی است .
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۳:۰۴ - ۱۳۹۵/۰۵/۳۱
حساسیت فرهنگستان بیشتر در رابطه با لغات انگلیسی و دیگر زبانهای اروپاییست. اما استعمال لغات عربی در نظر ایشان هیچ مشکلی ندارد تا آنجا که مثلا به جای لغت اروپایی'مگنتیک' از لغت معرب 'مغناطیس' استفاده میشود! یعنی ما به جای استفاده از چنین لغات بیگانه غیر عربی،شکل عربی شده آن لغات بیگانه را استعمال میکنیم!
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۳:۰۴ - ۱۳۹۵/۰۵/۳۱
1 - فرهنگستان با ریاست اقای حداد عادل جز ساختن واژه هایی که بیشتر مایه خنده است چه دستاوردی داشته، ایشان جای خود را به دیگران بدهند شاید واژه های بهتری را شاهد باشیم.

2 - در متن اشاره شده مردم از بالگرد بجای هلی کوپتر استفاده می کنند که کاملا برعکس است و بالگرد هم مانند بسیاری از این واژه های ابداعی هیچ وقت تداول پیدا نکرده.

3 - اگر قرار است فراسی را از واژه های بیگانه پاکسازی کنیم باید برویم از عربی شروع کنیم که بیشماری از واژه های فارسی عربی هستند و ریشه عربی دارند.

4 - این واژه سازی ها جز هدر دادن سرمایه و وقت چیزی ندارد و تلاشی بی نتیجه است هر چه جلوتر می رویم مردم از واژه های غیر فارسی بیشتری استفاده می کنند و این جبر با واژه سازی متوقف نخواهد شد.
مجله فرارو