آیا طرح مجلس نمایندگان آمریکا برجام را نقض می‌کند؟

فرارو- یک استاد دانشگاه با اشاره به مصوبه اخیر مجلس نمایندگان آمریکا گفت: «برجام توافقی بین المللی درباره موضوع هسته ای ایران است در حالی که طرح مجلس نمایندگان آمریکا مربوط به کنترل و مقابله با تروریسم بین الملل محسوب می شود و این دو کاملا از هم متمایز هستند.»

مجلس نمایندگان آمریکا هفته گذشته به بهانه مقابله با تهدید تروریسم، طرحی را تصویب کرد که در صورت تبدیل به قانون، سفر افرادی را که اخیرا در یکی از چهار کشور ایران، عراق، سوریه و سودان حضور داشته‌اند به آمریکا، محدود می‌کند. بر اساس این طرح، شهروندان 38 کشور «دوست آمریکا» که مطابق قوانین این کشور در حال حاضر بدون اخذ روادید تا سقف 90 روز می‌توانستند وارد خاک آمریکا می‌شوند، در صورتی که در 5 سال گذشته به ایران، سوریه، عراق یا سودان سفر کرده باشند، بایستی مورد بررسی قرار گیرند.

این طرح اعتراض اتحادیه اروپا را در بر داشت و سفرای اروپایی هشدار داده اند که مصوبه جدید مجلس نمایندگان آمریکا «غیر سازنده» است و می‌تواند اقدامات قانونی متقابل در مورد شهروندان آمریکایی را درپی داشته باشد.

در این میان عباس عراقچی رییس ستاد پیگیری اجرای برجام، از بررسی ابعاد مصوبه اخیر مجلس نمایندگان آمریکا خبر داد و گفت: اگر این مصوبه مغایر مفاد برجام باشد درباره آن اقدام می کنیم. برخی کارشناسان معتقدند این طرح در صورت تبدیل به قانون می تواند به صنعت توریسم ایران آسیب بزند.

آیا طرح مجلس نمایندگان آمریکا تبدیل به قانون خواهد شد؟ آیا این طرح توافق برجام را نقض می کند؟

دکتر علی خرم استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با فرارو گفت: «البته مصوبه اخیر مجلس نمایندگان آمریکا در فضای رسانه ای این کشور با مخالفت روبرو شده و از این نظر خیلی زود است که قضاوت کنیم آیا این مصوبه تبدیل به قانون و دستورالعمل خواهد شد یا خیر.»

وی ادامه داد: «در داخل آمریکا ایرانی های بسیاری مقالاتی علیه این مصوبه نوشتند و حتی حقوقدان های آمریکایی نیز مقالاتی در رد این مصوبه نوشتند چراکه آن را علیه قانون اساسی آمریکا و ارزش هایی همچون آزادی می دانند.»

وی افزود: «لذا راه درازی تا تصویب این طرح در پیش است و تازه اگر این طرح در سنای آمریکا تصویب شود در مرحله بعدی رئیس جمهور آمریکا باید آن تایید کند و با امضای رئیس جمهور است که قانونی می شود و اوباما هم نشان داده هم در ذات مخالف این قبیل محدودیت ها است و هم از سوی دیگر مجری توافق هسته ای 1+5 با ایران است و نمی خواهد کاری کند که احیانا بر خلاف توافق باشد و حتی اگر از نظر حقوقی هم توافق را نقض نکند، ایران را برنجاند و در همکاری ایران خلل وارد کند.»

خرم اظهار کرد: «اما اینکه آیا این مصوبه می تواند نقض برجام باشد باید گفت شکل نص این مصوبه و برجام در جایی با هم تلاقی ندارند که گفته شود نقض برجام محسوب می شود.»

وی ادامه داد: «برجام توافقی بین المللی درباره موضوع هسته ای ایران است در حالی که طرح مجلس نمایندگان آمریکا مربوط به کنترل و مقابله با تروریسم بین الملل محسوب می شود و این دو کاملا از هم متمایز هستند.»

وی افزود: «به عبارتی این طرح ذیل سرفصل تروریسم است و لذا به طور مستقیم نقض برجام محسوب نمی شود؛ اما چون چهار کشور را جدا می کند جای گله برای ایران ایجاد می شود. یعنی از بُعد جداسازی، این طرح قابل انتقاد است و چون منشاء تروریسم بین الملل ایران نیست و حتی ایران در صف اول مقابله با آن است و در این راستا با کشورهای غربی همکاری می کند این طرح می تواند قابل انتقاد باشد.»

خرم در پاسخ به این سوال که آیا این طرح یکی از شروط رهبر انقلاب مبنی بر «وضع هرگونه تحریم به هر بهانه ای نقض برجام محسوب می شود» را نقض نمی کند؟، گفت: «خیر؛ آن چیزی که مجلس نمایندگان آمریکا تصویب کرده ذیل فصل تروریسم است و نقض برجام محسوب نمی شود.»

وی ادامه داد: «اما ایران می تواند هم از نظر سیاسی به دولت امریکا و هم از نظر حقوقی به دادگاههای بین المللی شکایت کند و مثلا از دادگاه حقوق بشر اروپا بخواهد ایران را از این گروه خارج کند یا از طریق شکایت به دولت آمریکا و با این استدلال که با این طرح صنعت توریسم ایران آسیب می بیند بخواهد این طرح تصحیح و یا باطل شود.»

وی افزود: «اما به طور کلی باید گفت این طرح توافق برجام را تهدید نمی کند و ایران را نیز به طور مستقیم تهدید نمی کند.»

خرم در پاسخ به این سوال که چرا در این لیست نام ایران قرار گرفته و نام کشوری مانند عربستان که منبع پرورش تروریسم است دیده نمی شود؟، گفت: «این مصوبه مجلس نمایندگان مربوط به تندروهای آمریکایی است که مشکلی با عربستان ندارند و اتفاقا در کنار آنها هستند و طبیعی است که نامی از عربستان نباشد.»

وی افزود: «این طرح در واقع واکنشی به دولت آمریکا است که اجازه نداد برجام با مانع روبرو شود و تندروهای آمریکا سعی می کنند طوری دیگر تلافی کنند و لذا این طرح حرکتی ایذایی و تاکتیکی علیه دولت آمریکا محسوب می شود.»