"زبان و ادبیات جامعه را به انحطاط برده‌اند"

 در نشست ادیبان و شاعران معاصر در حمایت از میرحسین موسوی که توسط ستاد 88 برگزار شده‌بود، احمد مسجد جامعی رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر و وزیر سابق وزارت ارشاد نیز حضور داشت. او در بخشی از این برنامه به تشریح فضای فعلی حاکم بر فرهنگ کشور و انتقادهایی که مسئولین دولت نهم بر دوره اصلاحات وارد می کنند پرداخت.

احمد مسجد جامعی در جمع شاعران و شعردوستانی که در حمایت از میرحسین موسوی به مسجد امیرالمومنین بلوار مرزداران رفته بودند، گفت: زبان فرهنگ در کشور ما زبان شعر است و خود زبان نیز عامل ایجاد انسجام. دولت فرهنگی نگاه ویژه ای به مقوله زبان و ادبیات دارد چرا که اگر زبان دچار انحطاط شود اندیشه نیز به زوال می رود؛ چنانچه امروز این انحطاط را در زبان و واژگانی که در میان مسئولین رده بالا رایج است شاهدیم.

وی به پیشینه فرهنگی و مفاخر ادبی ایران اشاره کرد و افزود: هر کدام از بزرگانی که در حوزه ادبیات فارسی فعالیت کرده اند، سرمایه ای برای ملت ما هستند. مگر غیر از این است که کشورهای دیگر سعی می کنند برخی مفاخر ما را به نام خود مصادره کنند؟ در سال موسوم به مولانا شاهد بودیم که ایران دیرتر از همه کشورها به این موضوع پرداخت در حالی که ترکیه و حتی فرانسه برنامه هایی را در این باره اجرا کرده بودند.

او در انتقاد از ادبیات کنونی حاکم بر کشور خاطرنشان کرد: اتفاقی که در جامعه ما رخ داده است، همین بی توجهی نسبت به شعر و داستان و حتی متهم شدن شاعران و ادیبان بوده است. چند سال پیش گزارشی تهیه شد که در آن کتاب های شعر و ادبیات داستانی در دوران اصلاحات بررسی شده بود. بر اساس آن گزارش ده جلدی، می خواستند بگویند که دوره خاتمی دوره پردردسری بوده و در نهایت هم به این نتیجه رسیدند که 70 درصد کتاب های ادبی، مسئله دار بوده است. اما وزیر ارشاد چند روز پیش در اظهاراتی این مسئله را به کل حوزه ها تعمیم داد و گفت که 70 درصد کتاب های آن دوره مشکل دار بوده است. البته بعد از چهار روز آن گفته ها را در اطلاعیه روابط عمومی وزارت ارشاد تکذیب کرد!

مسجد جامعی ادامه داد: در سالی که آن گزارش ده جلدی علیه ما تنظیم شد، سندسازی هایی صورت گرفت و به مجلس کشیده شد. برخی از موارد آن که در مجلس هم قرائت شد اشکالاتی را بر کتاب های دوره ما مترتب می کرد که عبارت بودند از: هنجارشکنی، ترویج روابط غیر شرعی، اشاعه روابط غیر اخلاقی و...

وی سپس به ذکر نمونه هایی از آن گزارش پرداخت و شعر "شمعدانی ها" از سهراب سپهری را که در آن کلمه "اندام" به کار رفته بود، مصداقی برای اشاعه صحنه های غیر اخلاقی از سوی معترضان خواند.

او سپس اضافه کرد: چند سال پیش نظرسنجی ای در نمایشگاه کتاب انجام شد که در آن، سهراب سپهری به عنوان محبوب ترین شاعر از نظر مراجعه کنندگان شناخته شد؛ در حالی که می دانیم سهراب از آن دست شاعرانی نبود که روابط مرید و مرادی داشته باشد و بخواهد خودش را مطرح کند. نکته اینجاست که چطور می توان اندیشه های زلال و عرفانی او را منحرف و مروج ابتذال دانست؟ من اتفاقا خیلی خوشحالم که این مصادیق در آن گزارش آمده و دوره ما به این شکل نقد شده است.

مسجدجامعی که با خواندن مصادیق موجود در گزارش مذکور، حاضران را به حیرت و خنده آورده بود، در ادامه به شعری از مرحوم فریدون مشیری که در آن گزارش مورد اعتراض قرار گرفته بود، پرداخت و به کنایه گفت: خوشبختانه چشم چرانی مشیری هم در این شعر از دید ارزیابان فرهنگی پنهان نماند.

او همچنین نمونه دیگری را از همین شاعر ذکر کرد که در آن عبارت "زنم سوی تو پر..." از سوی ارزیابان به صورت "زن ام سوی تو پر..." خوانده شده و به عنوان مصداق اشاعه روابط نامشروع دانسته شده است.

وزیر سابق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه به ذکر برخی ابیات مورد اعتراض ارزیابان مزبور در اشعار مهرداد اوستا و نیما یوشیج پرداخت و گفت: وقتی قرار است اوستا و سهراب و نیما مسئله دار باشند، چه کسانی باید در پیشخوان فرهنگی این کشور بنشینند؟ من به گزارشی استناد کردم که در مورد دوره اصلاحات تهیه شده و در مجلس هم قرائت شده است. این نمونه ها را خواندم تا فکر نکنید در این باره اغراق می کنم.

مسجدجامعی مجددا به پاره ای تعابیر که در زبان برخی مسئولین کشور و روسای سازمان ها جاری می شود، اشاره کرد و افزود: وقتی یکی از مسئولان ورزشی ما از ادبیاتی تند و نازل استفاده می کند و الفاظ ناشایستی را در برابر طرف مقابلش به کار می گیرد، این امر تحت تاثیر زمانه خودش و بزرگان مملکت است که سطح کلام و گفتار را تنزل داده اند. طبیعی است که وقتی ادبیات کشور و بزرگانی مثل نیما و سهراب متهم می شوند، نتیجه کار همین عباراتی می شود که آقایان مورد استفاده قرار می دهند. هیچ کجای دنیا را سراغ ندارید که مسئولان دولتش با این ادبیات خشن، توهین آمیز و پرخاشگر صحبت کنند.

وی در پایان گفت: وقتی به چهره های فرهنگی خودمان این طور نگاه می شود، شما خود ببینید نسبت به رمان نویس های خارجی چه برداشت ها و تفاسیری انجام خواهد شد.