مورد عجیب یک اختراع

یادداشت دریافتی- لادن جعفری تهرانی؛ سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری طی سالیان متمادی به دلیل ماهیت کاری خود، همواره در حوزه میراث فرهنگی شاهد اکتشافات کاوشگران کارآزموده و در حوزه صنایع دستی شاهد ابداعات صنعتگران سخت کوش کشورمان بوده است. ولی آنچه دور از ذهن می نمود ظهور " اختراع " در این سازمان بود که آن هم به میمنت وجود نخبگان حاذق، نهایتا در حوزه  گردشگری به منصه ظهور رسید.

موضوع از این قرار است که دعوتنامه ای جهت حضور در یک رویداد ملی به دستم رسید که باعث شگفتی من و همکارانم شد. این شگفتی دو وجه داشت:

وجه نخست اینکه دعوتنامه از سوی دانشگاهی به نام دانشگاه "عدالت" ارسال شده بود. در بدو امر این شائبه بوجود آمد که احتمالاً این دانشگاه موسسه آموزشی غیردولتی است که صرفاً رشته های مرتبط با حقوق قضا و جزا در آن تدریس می‌شود و مقوله "عدالت" بحث محوری این دانشگاه می باشد. اما تعجبمان هنگامی دو چندان شد که به موضوع دعوت رسیدیم. موضوع، حکایت از رونمائی از اختراعی داشت که در حوزه گردشگری اتفاق افتاده بود. در اینجا بود که دریافتیم اسم بر مسّمی دلالت نداشته و ظاهراً این دانشگاه به سایر مقولات تخصصی منجمله گردشگری نیز می‌پردازد.

وجه دوم شگفتی ما موضوع اختراع بود: "فرآیند مدیریت، کنترل کیفی انواع تورها با علائق ویژه با تعیین جاذبه ها، مسیرها، امکانات و شاخص‌های گردشگری "در اینجا سوالات متعددی مطرح شد:

1) مفهوم غالب در نام دو خطی این اختراع چیست؟ دقیقاً چه چیزی اختراع شده است؟ (شیئی، ماده، مقوله و یا یک پدیده) اگر موضوع فرآیند، مدیریت و یا کنترل کیفیت است، باید اذعان داشت که این سه مقوله عمری به درازای تاریخ بشریت داشته و لازمه اجرای هر پروژه می‌باشند و نیازی به اختراع و اکتشاف در این حوزه نیست.

2) منظور از تور با علائق ویژه چیست؟ آیا همان موضوع همیشگی toursspecial interest است؟ اگر چنین است سابقه برگزاری این نوع تور به سال 1887 باز می گردد که در نیمه دوم قرن 19 به اوج خود رسید و تورهای tailor made بخصوص در انگلستان رونق صد چندان یافت. آنچه بدیهی است آن است که این موضوع، مقوله ای "بدیع و نوین" که از پیش فرض‌های ثبت اختراع است، محسوب نمی گردد.

این سوالات همچنان در ذهن من و همکارانم دَوَران می کرد تا نهایتاً نسخه ای از فیلم رویداد مزبور به دستمان رسید که پس از تماشای فیلم، تازه به عمق فاجعه پی بردیم.

صحنه های فیلم یادآور روزهای تلخ گذشته بود. یادآور روزگاری که مسئولین سازمان به جای برنامه‌ریزی کلان جهت جذب گردشگر خارجی به کشور، کارناوال احشام را در میدان ونک و خیابان ولیعصر تهران به راه انداخته و در نشست های شورای معاونین سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به جای بحث و تبادل نظر پیرامون "فرآیند مدیریت کنترل کیفیت تورها با علائق ویژه..."موضوع نحوه حمل و نقل چهارپایان بی زبان از 30 استان کشور به تهران، نحوه پیاده سازی در میدان ونک و چگونگی رژه احشام را در جلسات مطرح کرده و معاونین سازمان مجدانه بر سر اینکه آیا شترها بر روی آسفالت خیابان لیز خورده و تلفات جانی خواهند داد یا خیر، به جرو بحث می پرداختند.

حال که نخبگان از حوزه قدرت به کنار رفته‌اند و دیگر سیاست‌گذار برنامه‌های کلان گردشگری نمی‌باشند مباحث حیرت انگیزی را بدون آنکه بر مفاهیم گفته های خود واقف باشند و حتی تمایزی بین واژگان "توریست" و "توریسم" قائل شوند بطور جسورانه‌ای ابراز می دارند. مباحثی چون:

-    بازنگری مدیریت سیستم های قرن 21

-    بازنگری مفاهیم بنیادی و فضاهای مولد سیستم

-    چارچوب دینامیک والاستیک!! پاسخگویی به نیاز

-    تئوری چارچوب مدیریت توریسم های مبتنی بر علائق ویژه به عنوان نسل بعدی ساختارهای مدیریت توریسم در اوایل سال 2015 در دو حوزه بین المللی و داخلی

-    بازتعریف مفهوم توریسم و راهکارهای اجرایی آن در کشورهای مختلف جهان

-    مفاهیم بنیادی شناخت انسانی بر اساس ادیان الهی

-    رویکرد روحی توریسم

-    بردارهای سرشت نمای درخواست

-    الگوی ریاضی نگاشت های غیر اقلیدسی

-    فضاهای غیر خطی و نگاشت های هذلولی مولد بی نهایت زمانی و مکانی

-    جبر بردار غیر خطی محیط های هرمی بین الملل

جای بسی شگفتی است که کلیه مباحث فوق، توسط مخترع حوزه گردشگری لاینقطع ابراز شده و همزمان پاور پوینتی به زبان انگلیسی (با اغلاط فاحش) بر روی صفحه خودنمایی می کرد و بیننده از خود می پرسید آیا مخترع خود به آنچه اختراع کرده است احاطه علمی دارد یا خیر؟ آشنایی او با مباحث ریاضی، مبانی پژوهش در علوم رفتاری و صدالبته زبان انگلیسی چقدر است؟ آیا همانگونه که مخترع در سخنان خود اظهار داشته اختراع (در حوزه های تخصصی) به راستی نیازی به درجه، تخصص و رشته ندارد؟

نخبگان کشور، پا را از گلیم ملی نیز فراتر گذاشته و در حوزه بین الملل به قیاس مع الفارغ با مدل سازی رفتارهای انسانی در دانشگاه های MIT و هاروارد پرداخته و در خصوص انتقال دانش فنی و تجربیات آن ها سخن می رانند.

معرفی "اختراع زنده" خود نیز یکی دیگر از شگفتی های این نشست بود.

سوال اساسی اینجاست که سازمان ثبت اسناد و املاک کشور چگونه توانسته بدون استعلام از دستگاه متولی امر گردشگری کشور گواهی ثبت اختراع صادر نماید؟ آیا به راستی هر مدعی می‌تواند بدون توجه به چارچوب های ثبت اختراع و بدون اخذ نقطه نظرات کارشناسی دستگاه متولی امر، اختراعی را به ثبت رسانده و شناسه بین المللی نیز دریافت نماید؟

-  متعاقب صدور گواهی ثبت اختراع، کار ترجمه و ارسال سند مزبور منضم به نامه ای خطاب به دبیر کل سازمان جهانی جهانگردی (unwto) صورت پذیرفته که در بخشی از این نامه، صاحب اختراع ضمن اشاره به حمایت های دبیر کل که منجر به کسب دو مدال افتخار ملی در "حوزه گردشگری و مدیریت" در دوره تصدی ایشان شده است، انجام این کار را نیز مرهون الطاف دبیر کل آن سازمان دانسته و از ایشان به عنوان مراد حرفه ای خود نام برده است.

-  بر اساس روال گذشته مدیران اسبق گردشگری، باز هم از دبیر کل سازمان جهانی جهانگردی درخواست شده که پیام خود را به مناسبت این رویداد از طریق ایمیل ارسال دارد. آنچه می توان در خصوص این رویداد نمایشی اذعان داشت این که، ماحصل این نمایش دو محور اساسی ذیل بود:

1.    اختراع (Malekzadeh Framework For Tourism (MFT!

2.    اختراع مرکز تحقیقات پیشرفته کلان مقیاس توریسم!

پس از تماشای این نمایش کم نظیر در حالی که موجی از کلمات و واژگان تخصصی حوزه ریاضی، روش شناسی و توریسم در مغز ما متلاطم بود و اذهان ما نیز درگیر یافتن رابطه بین کلمات و استنباط و استنتاج معنا بود، ناگهان جمله پایانی دکتر ضرغام در رویداد فوق به نظرم بسیار برازنده آمد: "اگر بیشتر از این مصدع نشوم کار موقرتری است"

در خاتمه مایلم مطالعه چندباره کتاب "خاویر کرمنت" تحت عنوان "بیشعوری" را به عنوان مهلک ترین بیماری تاریخ بشریت به کلیه خوانندگان این نوشتار توصیه نمایم.