فرارو- یک کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به افزایش مخالفتها و نگرانیها نسبت به توافق هستهای ایران و گروه ۱+۵ گفت: هر چه به تدوین کامل تری از توافق هستهای نزدیک میشویم و امکان جامع بودن بیشتری برای آن فرهم میآید مخالفتهای بازیگران لایههای گوناگون سیاسی با این توافق بیشتر میشود بلند شدن صدای مخالفان نشانهای است از اینکه ایران و ۱+۵ به توافق نزدیک شدهاند.
مهدی مطهرنیا با بیان این مطلب در گفتوگو با فرارو درباره دلایل بلند شدن صدای مخالفان توافق هستهای به خصوص در خارج از مرزهای کشور وبه طور ویژه اسرائیل و تندروهای داخلی در آمریکا گفت: بررسی این موضوع نیاز به طرح مقدماتی است. آنچه که موجب مطرح شدن پرونده هستهای ایران در گستره ادبیات موجود علیه ایران شده است بیش از آنکه با هدف ممانعت از دست یابی جمهوری اسلامی ایران به انرژی صلح آمیز و یا حتی غیرصلح آمیز باشدبا هدف ایجاد فشاری محدود کننده برای ایران است.
وی افزود: به بیان دیگر بیش از آنکه خود پرونده هستهای و محدود سازی این پرونده مطرح باشد، محدود ساختن ایران و به انزوا کشیدن ایران در حوزه نظم بین المللی و نظام منطقهای مطرح است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: از این جهت است که ما شاهد تلاش بالغ بر یک دهه به منظور مطرح کردن پرونده هستهای به عنوان بهانهای، تعریف شده در زمینه تئوری جنگ نامتعادل علیه ایران بودهایم. تئوری که براساس آن در مرحله نخست با جنگ رسانهای قدرت کشور هدف را تهدید کننده نشان میدهد.
مطهرنیا تصریح کرد: اگر این معنا را بپذیریم بهتر درک خواهیم کرد که از روی میز برداشتن پرونده هستهای ایران با یک توافق موفق که در آن برد-برد در هر دو سوی میز مذاکره حاصل آید چه پیامدهایی برای نظام منطقهای و بین المللی به همراه خواهد داشت.
این کارشناس مسائل بین المللی گفت: آنچه که در ارتباط با توافق جامع مطرح است بیش از آنکه دستیابی به توافق در ارتباط با پرونده هستهای باشد گذر از منطق محدود سازی ایران به پذیرش ایران در نظم بین المللی و نظام منطقهای است و این برای بازیگرانی که در حوزه نظام منطقه و به پیروی از آن در حوزه نظام بین المللی خود را رقیب ایران میدانند و ایران را در بستر آموزههای موجود خود محدود ساز اهداف نظم منطقهای و بین المللی خود میخوانند ناخوشایند است.
وی با بیان اینکه برای کشورهایی مانند ایالات متحده و قدرتهای بزرگ جهانی آنچه که بیشتر مطرح است ورود ایران به پذیرش منطق رفتار سیاسی در نظام بین الملل است گفت: امروز کشور پاکستان دارای بمب اتم است. آن سوتر ایران هندوستان دارای جایگاه تعریف شده در ارتباط با نظم منطقهای و بین المللی دارای توان هستهای نظامی هستند و همچنین اسرائیل از این توان برخوردار است. تعداد تسلیحات اتمی روسیه هم بیش از تعداد سلاحهای اتمی ایالات متحده آمریکا است. به این ترتیب در چنین شرایطی، نگرانی از ابعاد تحرک هستهای ایران تا چه اندازه باید باشد.
مطهرنیا افزود: آنچه برای قدرتهای بزرگ نگران کننده است چالش برانگیزی ایران در نظام بین الملل در حوزه منطقهای و فرامنطقهای و ورود ایران به باشگاه منطقهای پذیرفته شده نظام بین المللی است که برای دیگر بازیگران نظام منطقهای بسیار هزینه بر است.
وی ادامه داد: در چنین شرایطی است که برای بازیگران اصلی این باشگاه یعنی اسرائیل وعربستان، بیش از سایرین توافق هستهای که ورود ایران به باشگاه منطقهای پذیرفته شده نظام بین المللی را تضمین میکند، نگران هستند.
این کارشناس مسائل بین المللی تصریح کرد: در همین رابطه جورازلم پست به نقل از شبکه دو اسرائیل گزارش داد که مقامات سعودی در گفتوگو با همتایان اروپایی برای حمله هوایی به تاسیسات هستهای ایران با همکاری اسرائیل اعلام آمادگی کردند.
وی افزود: در همین حال بنیامین نتانیاهو در ارتباط با امکان رسیدن به یک توافق نامه هستهای موضع گیری کرده و با طرح این ادعا که ایران بزرگترین تهدید برای این رژیم است نسبت به آنچه توافق بد میان ایران و قدرتهای بزرگ جهان خوانده شده هشدار داده است.
مطهرنیا ادامه داد: این در حالی است که جان کری در سنا از توافقنامه احتمالی میان ایران و گروه ۱+۵ دفاع میکند و بسیار صریح با کنایه به نتانیاهو میگوید آنهایی که این طرف و آن طرف میروند و میگویند این توافق را دوست ندارند اساسا نمیدانند توافق چیست.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: بنابراین مشخص است که هر چه به تدوین کامل تری از توافق هستهای نزدیک میشویم و امکان جامع بودن بیشتری برای آن فرهم میآید مخالفتهای بازیگران لایههای گوناگون سیاسی با این توافق بیشتر میشود بلند شدن صدای مخالفان نشانهای است از اینکه ایران و ۱+۵ به توافق نزدیک شدهاند.
وی گفت: دلواپسان داخلی در پایتختهای کشورهای درگیر در مذاکرات هستهای، تلاشهای روز افزون اپوزیسیون خارجی، همگامی کشورهای منطقهای مخالف ورود ایران به باشگاه منطقهای پذیرفته شده نظام بین المللی موجب میشود بازیگران فرامنطقهای هم در این بازی از حاشیه به متن پیام ارسال کنند. بیتردید ایران با ورود به این باشگاه میتواند در نظم آینده تاثیر بسزایی ایفا کند.
اسرائیل از اولویت سیاست خارجی آمریکا به طور کامل خارج خواهد شد
مطهرنیا در ادامه درباره سخنرانی نتانیاهو در کنگره علیه توافق هستهای و تاثیر آن بر مناسبات آمریکا و اسرائیل و اینکه آیا این سخنرانی بر اساس آنچه که سوزان رایس مشاور امنیتی باراک اوباما گفته است میتواند بر تار و پود روابط دو طرف تاثیر بگذار گفت: من بارها گفتهام که اسرائیل قرن بیست و یکم دیگر برای قدرتهای بزرگ جهان اسرائیل قرن بیستم نخواهد بود و اسرائیل دیگر شریک حیاتی ایالات متحده آمریکا در منطقه محسوب نمیشود.
وی با بیان اینکه رتبه همکاری اسرائیل با آمریکا از جایگاه حیاتی به جایگاه کلیدی سقوط کرده است و در حال سقوط پرشتاب به سطح سوم یعنی سطح شرکای مهم است گفت: این در حالی است که اگر توافقی بین ایران و غرب در این زمینه حاصل شود با توجه به سیگنالهای موجود در آینده نزدیک اسرائیل با یک سونامی سیاسی مواجه میشود که امکان سقوط اسرائیل در ابعاد مطقهای و بین المللی را کاملا فراهم میسازد و این برای نتانیاهو و تیم لیکود و در مجموع تندروهای اسرائیل بسیار هزنیه زا خواهد بود. بر همین اساس مخالفتها نسبت به توافق هستهای ایران و گروه ۱+۵ سرعت و شتاب بیشتری به خود گرفته است.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه سیاستهای آمریکا در حال تغییر است و آمریکا برای آینده نظم بین المللی در حال باز تعریف شرکای خود است گفت: بیتردید سخن سوزان رایس، پیامی بس گزنده برای اسرائیلی به همراه دارد. اگر چه ممکن است روی کار آمدن جمهوری خواهان تا حدودی در آینده این معنا را کم رنگ کند اما حتی جمهورخواهان با ورود به کاخ سفید بر اساس آنچه در آینده پیش بینی میشود باید شرکای اسراتژیک آمریکا را از نیمکره غربی به شرقی تغییر دهند که میتواند نیم دایرهای را آن سوی زمین از آمریکا به کانادا، ژاپن، کره جنوبی و خیلج فارس و نهایتا تا استرالیا بکشد.
وی افزود: لذا اقتضاعات موجود در قرن ۲۱ میلادی، نشان میدهد که ایران یک جغرافیای بسیار مهم برای آینده نظم جهانی خواهد بود و تردیدی وجود ندارد که ایران یکی از اهداف تعریف شده ایالات متحده آمریکا در نیمه نخست قرن ۲۱ میلادی خواهد بود.
مطهرنیا در خاتمه گفت: از این رو اگر فرض را بر این بگذاریم که «اولویت» استراتژیک آمریکا کنترل چین و پیروزی بر این قطب سرمایه داری اقتدارگرا در نظم نوین بین المللی باشد، آوردگاه مرکزی منازعه میان دو ابر قدرت «نوهارتلند» خواهد بود که در این صورت ایران به «اولیت» استراتژیک آمریکا تبدیل خواهد شد و اسرائیل از اولویت سیاست خارجی آمریکا به طور کامل خارج خواهد شد. شاید همین دلیل کفایت میکند تا اسرائیلیها مخالف توافق هستهای با ایران شوند.