"سواد محیط زیستی" ما چقدر است؟

فرارو- مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط زیست  معتقد است باید سواد محیط زیستی را تا حد امکان در جامعه گسترش دهیم تا منابع غنی سرزمینمان را حفظ کنیم.

این روزها، هجوم ریزگردها به خوزستان همه را متاثر ساخته است؛ گاهی از سخت‌شدن زندگی مردم این منطقه به درد آمده‌ایم و گاه انگشت اتهام را به سمت مسئولان گرفته‌ایم. از به دنبال مقصر گشتن و افسوس‌ خوردن‌ها که بگذریم، باید با خودمان بیاندیشیم تا به حال چقدر محیط زیستمان را شناخته‌ایم و تلاش می‌کنیم بشناسیم؟ چقدر برایمان مهم بوده است که وقتی به دامان طبیعت می‌رویم، اضافات و آشغال‌ها و ته‌سیگارهایمان را در آن رها نکنیم؟ و چقدر فکر کردیم که در آینده بر سر این منابع چه خواهد آمد؟

دکتر محمد درویش در گفتگو با فرارو، و در پاسخ به این پرسش که آیا ما در جامعه با بی‌اهمیتی نسبت به محیط زیست روبرو هستیم، گفت: شاید اگر این پرسش را ده سال پیش مطرح می‌کردید، موافق بودم، اما در حال حاضر با فجایع محیط زیستی رخ‌داده دیگر چنین نیست و مردم و مسئولین متوجه شده‌اند که عدم توجه به محیط زیست روی زندگی‌اشان اثرات منفی گذاشته است و بیش از هر زمان دیگری به محیط زیست توجه می‌شود.

وی همچنین ادامه داد: در حوزه سیاسی، امسال برای اولین‌بار رییس‌جمهور در پیام نوروزی‌اش به موضوع محیط زیست پرداخت و در ابتدای شروع سال تحصیلی از دانش‌آموزان خواست تا به محیط زیست بیاندیشند. همچنین حسن رواحانی از کابینه خود خواست تا سوگندی محیط زیستی بخورند و پرداختن به آن را فراموش نکنند.

دکتر درویش با اشاره به لزوم نشان دادن اهمیت به محیط زیست در عملکرد اظهار کرد: اما با وجود توجه به محیط‌زیست، باید بستر، دانش، ابزار و اراده بهبود وضعیت آن نیز وجود داشته باشد، تا بتواند به برنامه‌های راهبردی کشور راه پیدا کند. سازمان محیط‌زیست همچنان در شمار فقیرترین سازمان‌هاست و سال‌هاست تعداد پرسنل آن که دانش لازم را داشته باشند، به روز نشده است. همچنین متخصصان به این سازمان جذب نمی‌شوند. دلیل همه این عوامل به زیرساخت‌هایی بازمی‌گردد که در برابر بهبود وضعیت محیط‌زیستی مقاومت می‌کند.

وی گفت: ما باید مسئولیت‌پذیری در قبال محیط زیست را میان همه نهادینه کنیم. از این میان نقش نمایندگان مجلس بسیار مهم است. نمایندگان باید در دادن مجوزهای مربوط به محیط زیست دقت کنند. اقدام اشتباهی که ما در این مدت از نمایندگان مجلس دیدیم این بود که 63 نفر درخواست انحلال سازمان محیط زیست را دادند، که چنین کاری در چنین شرایطی اصلا صحیح نیست.

درویش نقش مردم در بهبود آشنایی با محیط زیست را بسیار قوی دانست و گفت: نقش مردم در اهمیت به محیط زیست بسیار پر رنگ است. هرکجا که ما به نقش مردم جامعه اهمیت داده و با آنان شفاف صحبت کرده‌ایم، پاسخی سزاوارانه نیز گرفته‌ایم. مثال‌های زیادی می‌توان درباره کمک مردم در احیای محیط زیست زد؛ دریاچه ارومیه، تالاب قره‌قشلاق، معین‌الدشت در خراسان شمالی و... همگی به همین موضوع اشاره دارند.

وی با اشاره به ترویج سواد محیط زیستی در جامعه تصریح کرد: مهم‌ترین و بهترین راهکاری که می‌توانیم در رابطه با رابطه مردم با محیط زیست انجام دهیم، استفاده از فرآیندی به نام "سواد محیط‌زیستی" است. در این فرآیند ما باید تلاش کنیم تا بستر مساعد شناخت سرزمینمان را برای مردم فراهم کنیم. مردم اگر بدانند با چه غنایی در محیط زیست کشورمان روبرو هستندحتما کمتر به آن ضربه وارد خواهند کرد. کما اینکه در گذشته نیز چنین بوده و ساخت کاریزها و برقراری بهترین و مسالمت‌آمیزترین رابطه با طبیعت توسط همین مردم انجام شده است.

دکتر درویش ضمن ارائه مثال‌هایی از اقدامات مثبت در حوزه محیط زیست گفت: امضای تفاهم‌نامه‌ای میان سازمان محیط زیست و آموزش و پرورش برای حرکت به سمت داشتن مدارسی محیط زیستی، آغاز به کار مدارس جم (مدارس جامعه محیط زیستی) در قالب 60 مدرسه به صورت آزمایشی و قرار دادن دو واحد اجباری محیط زیست در دانشگاه‌ها از جمله اقداماتی است که برای شناساندن بهتر محیط زیست به مردم انجام شده و یا خواهد شد.

مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط زیست در انتها گفت: همه ما باید با یکدیگر همکاری و کمک کنیم تا حمایت از محیط زیست بیشتر جا بیفتد. برای مثال صدا و سیما باید همانطور که به موضوعاتی مانند ورزش و هنر می‌پردازد به محیط زیست نیز بپردازد. همچنین روزنامه‌ها و سایت‌ها باید صفحه‌ای را مشخصا به محیط زیست اختصاص دهند؛ اما در حال حاضر چنین نیست و محیط زیست زیرمجموعه‌ای از بخش‌های اجتماعی رسانه‌هاست. بنابراین اگر قرار است اتفاقی رخ دهد همه ما باید کمک کنیم؛ یعنی همه مردم، همه رسانه‌ها و همه بخش‌های دولتی.