فرارو- در آستانه ارائه لایحه بودجه سال 94 و کاهش قیمت نفت نگرانی هایی از نحوه بسته شدن بودجه سال آینده و همچنین مواجه با کسری در میان فعالان اقتصادی پدید آمده است.
مهدی پازوکی اقتصاددان و استاد دانشگاه علامه طباطبایی معتقد است که کاهش قیمت نفت دولت را واداشته تا دیگر راهکارهای تامین بودجه را مدنظر بگیرد. به گفته وی اقتصاد ما اقتصادی وابسته به درآمدهای نفتی است. اما در سال های اخیر قدرت اقتصادی ما در اوپک کاهش یافته و نتوانستیم در دولت پیشین علی رغم دلارهای فراوان نفتی سرمایه گذاری های بالادستی در نفت داشته باشیم. به همین دلیل دیگر کنترلی نیز در تعیین قیمت ها نداریم بلکه به اجبار سکان را به دستان عربستان سعودی با چیزی حدود 8 میلیون بشکه تولید سپرده ایم.
حال در این شرایط سوال اصلی ای که دولت با آن رو به روست آن است که چه کارهایی را باید انجام دهد که نه تنها در بودجه سال آینده بلکه در این 4 ماه پایانی سال با مشکل مواجه نشود. گفتگو مهدی پازوکی با فرارو را این باره می خوانید:
از مرگ می شود فرار کرد اما از مالیات نه
پازوکی با اشاره به قانون برنامه 4 و 5 توسعه در کشور گفت: «دولت باید بودجه جاری اش را از محل مالیات ها تامین کند. در قانون بودجه سال 93 میزان مالیات 70 هزار میلیارد تومان است در حالی که بودجه جاری کل کشور 149 هزار میلیارد تومان است. پس بنابراین ما در تراز عملیاتی بودجه کسری داریم. چیزی حدود 70 هزار میلیارد کسری که دولت از طریق سایر درآمدهاش مثل نفت، فروش اوراق مشارکت، فروش املاک دیگر دولت در حال جبران است.»
وی تصریح کرد: «در یک اقتصاد سالم، منبع اصلی هزینه های جاری دولت باید مالیات باشد. در این باره قانون هم داریم. پول نفت باید فقط صرف تاسیسات زیربنایی و سرمایه گذاری های بین نفتی باشد. زیرا نفت متعلق به نسل های آینده هم هست.»
این اقتصاددان با تاکید بر نقش مالیات در بودجه کشورها گفت: «نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی یکی از شاخص هایی است که در تمام جهان وجود دارد. این شاخص در ایران، در حال حاضر حدود 11 درصد است. در حالی که در اقتصادی همچون مالزی این نسبت 21 درصد، در ترکیه 25 درصد ( که دولت خدمات کمتری هم از دولت ما به جامعه ارائه می دهد) و در کشورهای اسکاندیونای هم 50 درصد است. بنابراین در این زمینه می توان گفت که این شاخص در ایران از استاندارهای جهانی به شدت پایین تر است.»
وی افزود: «در این شرایط یکی از منابعی که باید حتما در بودجه سال آینده به آن توجه شود بحث مالیات هاست. اما با این که نرخ مالیات ها افزایش پیدا کند کاملا مخالفم. افزایش نرخ مالیاتی در شرایطی که اقتصاد ما هنوز درگیر رکود است باعث افزایش و بیشتر شدن مشکلات رکودی در کشور می شود. در این شرایط باید پایه مالیاتی و گستره مالیاتی افزایش پیدا کند. به این معنا که جلوی معافیت های مالیاتی گرفته شود.»
پازوکی تصریح کرد:«بخش عمده ای از اقتصاد ما مالیات نمی دهند و یا فرار مالیاتی دارند. دولت می تواند اگر بخواهد با سیستم های پیشرفته این افراد را شناسایی و از فرار آنان جلوگیری کند. اما دولت باید این را هم مدنظر داشته باشد که با روش های سنتی خود نمی تواند کاری از پیش ببرد. ما با استفاده از علم آی تی و سیستم اطلاعاتی پیشرفته و کارا این امکان را داریم تا در کوتاه ترین زمان ممکن به این سیستم دسترسی داشته باشیم. کل نهادهای مملکت باید مالیات بر درآمد دهند نه فقط مالیات بر حقوق پرسنل.»
وی ادامه داد: « یک ضرب المثل معروفی در اقتصاد آمریکا وجود دارد که می گوید: "از مرگ می شود فرار کرد اما از مالیات نمی شود." ما هم باید چنین نگاهی به مالیات داشته باشیم. ما باید پایه مالیاتی را گسترش دهیم و جلوی فرارهای مالیاتی را بگیریم و کسانی که مالیات نمی دهند را وارد تور مالیاتی کنیم. این کار هم بر اساس سیستم منضبطی که امروز در جهان وجود دارد امکان پذیر است نه روش های سنتی پیشین. ما باید بپذیریم که جهان مدرن را، اندیشه مدرن اداره می کند نه ابزار مدرن. ما باید بپذیریم که با یک مدیریت سنتی نمی توانیم یک جامعه صنعتی را اداره کنیم. مدرن به منظور غربی شدن نیست که متاسفانه در جامعه ایران به اشتباه جا افتاده است. بلکه روش علمی و با عقلانیت حرکت کردن است.»
وی تاکید کرد: «اگر قرار است در سازمان برنامه به شرکتی رتبه دهیم باید بررسی کنیم که اگر مالیات خودش را نداده به آن رتبه ندهیم و یا بانک ها به شرکت هایی که مالیات خودشان را ندادند وام ندهند. پیگیری این موارد همه از طریق کد ملی امکان پذیر است.»
ریخت و پاش را کاهش دهیم
پازوکی با انتقاد به عملکرد دولت پیشین گفت: «دولت یازدهم نباید همچون گذشتگان در بودجه اش ریخت و پاش داشته باشد. در حال حاضر خیلی از نهادهای متعلق به بخش خصوصی وجود دارند که از دولت بودجه دریافت می کنند. صرفه جویی در بودجه به معنای کاهش هزینه های ضروری نیست بلکه به معنای کنترل ریخت و پاشی هایی است که در سال های اخیر در بودجه به وجود آمده است.»
وی توضیح داد: «صرفه جویی یعنی حذف هزینه های غیر ضرور. دولت مکلف نیست به خیلی از جاها پول دهد. مثلا گسترش دانشگاه های پیام نور یکی از این موارد است که به نفع آموزش عالی کشور هم نیست. این دانشگاه ها بدون بالا بردن دانش افراد تنها به آنان مدرک می دهند و هزینه دولت را افزایش. با وجود دانشگاه آزاد دیگر نیازی به دانشگاه پیام نور نیست. به نظر من این تعداد باید به شدت کاهش پیدا کند و در هر استان یک واحد بیشتر نباشد. در سال های اخیر در شهرها از محل بودجه دولت دانشگاه هایی تنها برای بانوان درست شده است. این ها همه هزینه های غیر ضروری ای هستند که به بودجه دولت تحمیل می شوند. بخش خصوصی می تواند در این شرایط اقدام کند اما دولت لزومی ندارد دوات در این زمینه ها هزینه کند.»
این استاد دانشگاه افزود: «مثلا تمام دانشگاه های علوم پزشکی و یا دانشگاه های دولتی در هر استان یک مهمان سرا به هزینه دولت دارند. چرا؟ چه نیازی به این کار است؟ افراد می توانند از مکان هایی که برای این سفر ها در نظر گرفته شده استفاده کنند که هزینه های استهلاک آن هم بر عهده دولت نباشد. ما باید فرهنگ توریستی را در کشور راه اندازی کنیم. پس اول باید به دنبال توریست داخلی باشیم و پس از آن توریست خارجی.»
مردم حق دارند بدانند
این اقتصاددان شفافیت را عامل دیگر تاثیرگذار بر بودجه دانست و گفت: «حق مردم دانستن است. این که بدانند چه کسانی چه میزان بودجه می گیرند. شفافیت هم به مردم و هم به دولت کمک می کند. مردم باید بدانند که چه کسانی از دولت کمک می گیرند و چگونه این کمک ها را خرح می کنند. افرادی هستند که وام های کلانی گرفته اند و با این پول کارخانه تاسیس کرده اند. اما افرادی هم هستند که وام گرفته اما هیچ کار تولیدی با این وام انجام نداده اند. تمام این موارد باید توسط دولت اعلام شود.»
وی ادامه داد: «جامعه باید بداند چه اتفاقاتی در کشور در حال وقوع است. همچون اتفاقی که در صنعت بیمه افتاد و فساد به جایی رسید که قوه قضاییه دخالت کرد. هرچه جامعه شفاف باشد و هرچه سطح دانایی مردم را بالا تر ببریم، به نفع جامعه است. اطلاعات بودجه ای نباید مخفی باشد. جز اسرار امنیت ملی هیچ چیز نباید محرمانه باشد. اقتصاد ایران امروز از نان شب بیشتر به شفافیت نیاز دارد.»
پول بدون نظارت با فساد همراه است
پازوکی با اشاره به افزایش قیمت دلار در روزهای اخیر گفت: «افزایش قیمت دلار برای دولت اهمیتی ندارد و رقم آنچنانی ای نمی شود که بخواهد از این طریق کسری بودجه خودش را جبران کند. اقتصاد باید در ایران درست شود. یکسان سازی نرخ ارز یکی از مواردی است که حتما باید در دستور کار دولت قرار بگیرد. خود چند نرخی بودن ارز رانت ایجاد می کند.»
وی تصریح کرد: «بانک مرکزی لیست کسانی که طی 10 سال گذشته بالای 500 هزار دلار ارز گرفته اند منتشر کند تا مردم بدانند در این سال ها کسانی که ارز دولتی دریافت کرده اند با آن چه کردند. این حق آنان است. این کار نه تنها ناامنی در کشور ایجاد نمی کند، بلکه شفافیت آن از بروز فساد هم جلوگیری می کند. در نهایت تمام این ها به نفع بودجه است.»
وی افزود: «یکی از شاخص هایی که امروز سازمان ملل در کشورها بررسی می کند شفافیت است. پول اگر بدون نظارت باشد فساد می آورد. در این شرایط ما باید با مدیریت اقتصادی در زمینه ارز طوری عمل کنیم که قیمت ارز را به سمت تعادل ببریم.»
پازوکی شفافیت را تنها راه مبارزه با فساد دانست و گفت: «دولت باید با فسادهای اقتصادی ای که طی سال های گذشته اقتصاد ایران را مثل خوره خورده و باعث شده طبقه جدیدی در ایران به وجود آید مبارزه کند. مرفه های بی دردی که بدون کار و تلاش و علم واندیشه به درآمدهای نجومی رسیده اند حاصل این فسادها هستند. آنان جز استفاده از رانت های اقتصادی چیزی ندارند. از طریق تاباندن نور بر تاریکده اشباح اقتصادی این افراد، می توان جلوی فساد را گرفت.»
حقوق دلاری چوپان افغانستانی در ایران 
ویدیو | صحبت های ناصر محمدخانی در مورد قتل همسرش 
عکس | عجیب‌ترین کامنتی که در اینستاگرام برای سردار آزمون ثبت شده 
شمارش معکوس برای ملاقات با شاسی‌بلند جنجالی ایرانخودرو 
عکس | هادی چوپان؛ آسوده بخواب که حافظ بیدار است 
(تصاویر) تولد باورنکردنی «دوقلوهایی» با پاهای عنکبوتی 
یکی از ابزارهای اصلی شفاف سازی استفاده از تکنولوژی آی تی است که با راه اندازی پایگاه معاملات کشور و پایگاه قراردادهای کشور بخشی از آن تأمین می شود.
توفیق شما اقای دکتر ارزوی قلبی ماست .
باشد تا انشاالله دولت از خواب گران بیدار شود و کمی در باره مسائل مطروحه تامل کند هرچند در خواب مصلحتی بسر میبرد !!
تیتر جالبی است!!!
ریخت و پاش را کاهش دهیم!1!!
چه کسی در این مملکت به دنبال این است که ریخت و پاش بکند .شما استاد اقتصاد تاکنون چند ایده و طرح داده اید که در دولت مثلا" این فعالیت موجب کاهش هزینه ها می شودبدون اینکه خدمات دولتی افت کیفیت داشته باشند.!
چرا وقتی موضوع ریخت و پاش می شود بحث دانشگاه ها را به میان می کشید.مسلما" اطلاعات غلطی از سیستم آموزش عالی دریافت نموده اید یا در ذهن شما این تفکر ایجاد شده است.!
در مورد دانشگاه های کشور ،ایشان بدون توجه به مبانی شکل گیری و مبانی نظری توسعه آموزش عالی چگونه به این راحتی ادعا می کنند که مثلا" دانشگاه پیام نور نیاز نیست .آزاد هست کفایت می کند .آیا فرزند ایشان تحصیلات دانشگاه پیام نور داشته باشد باز این حرف را خواهد زد.آیا اصولا" ایشان به اقتصاد دانش بنیان اعتقاد دارند؟ درست است که بر کارکردهای این دانشگاه ها در کشور انتقاداتی وارد هست ولی نه به این شدتی که ایشان فرموده اند.
دانشگاه های تک جنسیتی هم نیاز داریم .ولی در صورتی که با طرح های توجیهی مناسب و آمایش و پتانسیل ها و نیاز منطقه باشد.
متاسفم از این که عنوان ریخت و پاش را در آموزش عالی شنیدم.آموزش و پرورش و دانشگاه در اصل تربیت انسان هایی را به عهده دارند که فردا جای ما را خواهند گرفت.آیا این هزینه و ریخت و پاش است.اقتصاددانان در ابتدا با طرح نظریه سرمایه انسانی ،دید هزینه ای داشتند ولی مدتها بعد سرمایه گذاری در آموزش و پرورش را مطرح کردند امثالی مانند ساخاروپولوس
عقلانیت و اندیشه زیبا را برای همه علاقه مندان توصیه داریم.
در دهه گذشته درسته که موسسات و مراکز آموزش عالی از لحاظ کمی گسترش پیداکرده اند و یک نوع بحرانی را برای تحصیلات دانشگاهی در زمینه اشتغال و ... ایجاد نموده اند ولی اعتبارات و هزینه های بیشتر انها از جمله موسسات غیر انتفاعی و .... از بودجه دولتی نبوده است.بودجه دولتی برای 15 درصد از نظام آموزش عالی کشور هزینه می شود و 85 درصد دولتی نیستند.در این گسترش کمی مسلما" کاهش کیفیت خواهیم داشت و حتی در دانشگاه های بزرگ نیز اگر مطالعه شود نیز همینطور.نظام تضمین کیفیت را چی کسی انجام می دهد!. نوع نگاه به آموزش عالی متفاوت است . دانشگاه های کشورهایی مانند چین و ایالات متحده امریکا به عنوان قدرت آنها به شمار می روند.ما اگر سرمایه گذاری نکنیم و البته با نگاه توسعه علمی مسلما" پیشرفت مان با کندی همراه خواهد بود.
اگر تمام تحريم ها همين امروز برداشته شوند و سيل شركتها و بانكهاي خارجي براي سرمايه گذاري به ايران سرازير شود باور كنيد تا زمانيكه رانت خواري و عدم شفافيت بر اقتصاد حاكم است هيچ اتفاقي نمي افتد .
باور بفرماييد جيب عده اي از ما بقدري گشاد شده است كه كل بودجه مملكت نمي تواند آن را پر كند.
اگر فقط اراده اي براي مبارزه با فساد بوجود بيايد و رسانه ها و مردم عادي هم به كمك بيايند هيچ كس نمي تواند از چنگال عدالت بگريزد
بنظرم مهمترين بند اقتصاد مقاومتي مي بايست مبارزه با رانت خواري و شفافيت اقتصادي باشد باشد
آیا این استاد اقتصاد نمیدانند که غیرمنصفانه ترین مالیاتی که دولتها بر ملتشان تحمیل میکنند تورم است؟
تورم یعنی اینکه دست دولت در جیب ملت رفته و خنده دارتر اینکه همین دولتی که مثلا 30-40 درصد تورم به ملتش تحمیل کرده بخواهد از آنها مالیات هم بگیرد؟؟؟؟
برادر من شفافیت بسیار مهم است اما باید از سیاستمداران شروع شود و دستگاههای عریض و طویل دولتی نه از جیب مردم بدبخت و کارمندان دون پایه.
این دولتهای ایران هرگز نمیگذارند کسی آنقدر رشد کند تا بتواند مالیات بدهد. رشد فقط و فقط مختص حلقه هایی است که به آنها از نظر سیاسی نزدیکند.
بنابراین مالیات بجای ایجاد رفاه درجامعه ما اثر مضاعفی بر فقیرتر شدن مردم میگذارد و درواقع تیرخلاص است