١٥١ امضا نمایندگان علیه جنگل ابر

١٥١ نماینده مجلس، با امضای نامه‌ای از رئیس‌جمهوری خواستند تا دستور تکمیل عملیات اجرایی جاده علی‌آباد کتول به جنگل ابر شاهرود را صادر کند؛ دستوری که به گفته کارشناسان و فعالان محیط‌زیست به معنی نابودی جنگل ابر است و به ازبین رفتن تنوع زیستی جنگل ابر منتهی خواهد شد.

ماجرای جاده جنگل ابر و حواشی آن از سال ١٣٨٤ شروع شد، از سفر محمود احمدی نژاد به گلستان. در آن سفر مصوبه ساخت جاده ای که شاهرود را به علی‌آباد کتول متصل کند، به تصویب رسید. این مصوبه از همان ابتدا نگرانی های زیست محیطی را با خود همراه کرد و هر چه گذشت صدای مخالفت ها با اجرای آن هم بلند و بلندتر شد.

مخالفت‌ها حتی خود را به بدنه سازمان حفاظت محیط‌زیست دولت محمود احمدی‌نژاد هم رساند. معاون محيط طبيعي سازمان محيط زيست وقت، ساخت و احداث جاده در جنگل ابر را غیرقانونی اعلام کرد. اصغر محمدي‌فاضل حتی تخریب این جنگل با هدف احداث جاده از علی‌آباد به شاهرود را منتفی اعلام کرد، اما زمان زیادی نگذشت که محمدجواد محمدی‌زاده رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست دولت دهم، بدون توجه به این مخالفت‌ها، گفت: «با احداث جاده در جنگل ابر هیچ مشکلی پیش نخواهد آمد و به‌زودی این طرح اجرا می‌شود.»

با این گفته‌ها، موج مخالفت‌ها با اجرایی شدن این مصوبه آغاز شد و در نهایت، در تیرماه ٩١، چند‌هزار درخت به صورت شبانه قطع شد تا عملیات احداث جاده کلید بخورد. اردیبهشت‌ماه‌ سال ٩٢، بی‌توجهی به نگرانی‌های زیست‌محیطی و هشدارهایی که درخصوص افزایش رانش زمین و فرسایش خاک با احداث جاده داده می‌شد، چهره واقعی خود را نشان داد و بخش‌هایی‌از زمین درست در همان مکانی که پوشش گیاهی برای ساخت جاده از بین رفته بود، چند متر فرونشست.

بار دیگر مخالفت‌ها با اجرای این مصوبه و ادامه ساخت جاده بالا گرفت و نگرانی‌ها پررنگ شد. انتخابات داغ شده بود، صدای مخالفت‌ها آن‌قدر بلند نبود که توجهی را جلب کند. با روی کار آمدن دولت یازدهم، ساخت جاده در جنگل ابر متوقف شد و این‌بار صدای سازمان حفاظت محیط‌زیست به حمایت از جنگل ابر بلند شد و معصومه ابتکار رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست در دولت یازدهم با اعلام خبر توقف جاده‌سازی در جنگل ابر، گفت: «برنامه‌های حفاظتی در جنگل ابر در دست اقدام است و با توجه به ارزش زیستگاهی و طبیعت بکر و ارزشمند این منطقه باید حفاظت بیشتری از آن صورت گیرد.»  بیش از یک‌سال از توقف راهسازی در جنگل ابر و جلوگیری از تخریب این زیستگاه باارزش می‌گذرد، اما نمایندگان مجلس همچنان خواستار ساخت این جاده و قطع هزاران درخت جنگل برای پیشرفت این پروژه هستند. بر همین اساس١٥١ نفر از نمایندگان مردم، نامه‌ای را خطاب به حسن روحانی امضا کرده‌اند که در آن از رئیس‌جمهوری خواسته شده، عملیات ساخت این جاده از سر گرفته شود. در این نامه آمده است: «این جاده از زمان جنگ جهانی دوم محل عبور و مرور بوده است و رونق و تسهیل عبور و مرور و جلوگیری از اتلاف وقت و انرژی و تسهیل روابط تجاری با آسیای میانه از مهم‌ترین اثرات آن است که در دولت نهم و دهم سه بار در استان گلستان و سمنان مصوبه هیأت وقت بوده که ٨ کیلومتر آن باقی مانده است. از این رو مستدعی است دستور فرمایید تا نسبت به عملیات اجرایی الباقی این جاده اقدام نمایند.»

ساخت جاده هیچ توجیه کارشناسی ندارد
این نامه درحالی به امضای بیش از نیمی از نمایندگان مجلس رسیده است که همچنان کارشناسان و فعالان محیط‌زیست مخالف اجرای این جاده هستند و آن را تهدیدی برای تنوع‌زیستی منطقه می‌دانند. فرهنگ قصریانی مدیرکل دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به این‌که بارها و بارها اعلام کرده‌ایم که در این منطقه به اندازه کافی جاده وجود دارد و نیازی به ساخت جاده جدید نیست، به «شهروند» می‌گوید:  «در این منطقه سه یا چهار جاده به موازات جاده‌ای که قرار است در این جنگل ساخته شود، وجود دارد. نیازی به جاده جدید در منطقه‌ای که دارای شیب زیاد است، وجود ندارد. قطعا جاده‌ای که در این منطقه ساخته می‌شود با توجه به شیب آن پیچ‌های تندی خواهد داشت و خطرناک خواهد بود.»  او درخصوص تأثیر ساخت جاده بر محیط‌زیست منطقه هم می‌گوید: «با احداث این جاده، بخش زیادی از جنگل‌های هیرکانی از بین می‌رود. خاک منطقه کم‌عمق و درحال فرسایش است. اگر درختی از بین برود، تبعات آن غیرقابل جبران خواهد بود. احداث آن هیچ توجیه اقتصادی ندارد. با احداث جاده، زمین‌خواری و تغییر کاربری افزایش می‌یابد.»

قصریانی با اشاره به مخالفت‌های بسیاری که با احداث این جاده شده است، ادامه می‌دهد: «تمام کارشناسان محیط‌زیستی، چه کارشناسان سازمان و چه کارشناسان استانی که با تنوع زیستی منطقه آشنا هستند، با ساخت جاده مخالف‌اند و ساخت آن را با تبعات غیرقابل جبرانی همراه می‌دانند. باید توجه داشت که جنگل‌های شمال به سمت شرق، تنک می‌شوند و بسیار آسیب‌پذیر هستند. کوچکترین آسیبی که به منطقه وارد شود به کل سیستم و محیط‌زیست آسیب می‌زند.» مدیرکل دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط‌زیست، با یادآوری این‌که اکنون بحث جلوگیری از تغییر کاربری اراضی مطرح است، می‌گوید: «در چنین فضایی باید جلوی ساخت این جاده گرفته شود. باید از این جنگل به صورت پارک ملی یا ذخیره‌گاه زیست‌محیطی حفاظت کنیم و اجازه تغییر در منطقه را ندهیم.»  او درخصوص دلایل اصرار نمایندگان مجلس برای ساخت این جاده هم می‌گوید: «اقدامات نمایندگان مجلس باید در جهت حفظ منابع ملی کشور باشد. امضای این نامه هیچ توجیه فنی و کارشناسی ندارد و به درستی نمی‌دانم چرا بر ساخت این جاده اصرار دارند.»

امضای خود را پس می‌گیرم
نامه نمایندگان مجلس به دولت، برای تسریع در ساخت جاده جنگل ابر درحالی دیروز منتشر شد که برخی از امضاکنندگان این نامه خود مخالف اجرای این پروژه عمرانی و تخریب جنگل هستند تا جایی که یکی از آنها با وجود امضای نامه از دولت می‌خواهد که جاده ساخته نشود. کمال‌الدین پیرموذن، عضو هیأت‌رئیسه فراکسیون محیط‌زیست مجلس، با اشاره به این‌که نامه احداث جاده در جنگل ابر را نخوانده و به احترام همکارانم امضا کردم، اما امضای خود پای نامه احداث جاده در جنگل ابر را پس  خواهم گرفت، گفت: «محیط‌زیست غنیمت نیست بلکه امانتی برای آیندگان است و مسئولان باید مطابق با مدار قانونی در کشور برای منابع طبیعی و ملی و فارغ از سودجویی‌های منطقه‌ای تصمیم‌گیری کنند.» 

او با اشاره به پیش‌بینی کارشناسان مبنی بر این‌که با این روند تخریب تا ٦٠‌سال آینده حتی یک درخت در جنگل‌های شمال کشور باقی نمی‌ماند، در پاسخ به این‌که امضای این نامه که خلاف موازین زیست‌محیطی است از سوی یکی از اعضای فراکسیون محیط‌زیست که باید حامی محیط‌زیست باشد برای طرفداران و دوستداران محیط‌زیست مأیوس‌کننده و نگران‌کننده است، به مهر می‌گوید:  «اعتراف می‌کنم که بدون مطالعه این نامه را امضا کردم و آن را پس می‌گیرم. همچنین تعدادی دیگر از نمایندگان عضو فراکسیون محیط‌زیست این نامه را امضا کرده‌اند و احتمال می‌دهم که آنها هم تنها به احترام همکاران و بدون مطالعه این کار را کرده باشند.»