"امکان" یک دیدار

فرارو- سفر رییس جمهور ایران به آمریکا و حضور فعال دیپلمات های کشورمان در حاشیه نشست سالانه سازمان ملل، شرایطی را به وجود آورده است که برخی ناظران سیاسی احتمال گشایش هایی در سیاست خارجی ایران به خصوص پرونده هسته ای را مطرح می کنند.

اعضای تیم مذاکره کننده هسته ای ایران در روزها گذشته مذاکرات با گروه 1+5 را از سر گرفته اند و آخر هفته جاری نیز نشست ایران و 1+5 در سطح وزرای خارجه برگزار می شود.

در همین حال گمانه زنی هایی درباره احتمال دیدار باراک اوباما با حسن روحانی در نیویورک مطرح شده است. گمانه زنی هایی که نگرانی مخالفان سیاست خارجی دولت یازدهم که به "دلواپسان" مشهور شده اند را افزایش داده است.

یک کارشناس مسائل بین الملل با بیان اینکه دیدار احتمالی روسای جمهور ایران و آمریکا پیش از رسیدن به توافق جامع و نهایی در مذاکرات هسته ی مفید نیست تاکید کرد که در صورت انجام احتمالی این دیدار یقینا مجوزهای لازم درباره آن کسب شده است.

حشمت الله فلاحت پیشه، در گفتگو با فرارو ضمن بیان این مطلب درباره حاشیه هایی که در رابطه با سفر روحانی به نیویورک ایجاد شده است از جمله احتمال دیدار روسای جمهور ایران و آمریکا گفت: در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران برای ارتباطات، ملاقات و مذاکرات با طرف های خارجی در هر سطحی، مکانیزم هایی وجود دارد که پس از طی تشریفات لازم و کسب موافقت از کانال ها مربوطه امکان ارتباط، ملاقات و یا مذاکره فراهم می شود.

وی افزود: یعنی به هر حال چه رییس جمهور چه وزیر خارجه دیدارهای با همتایان خود انجام می دهند به خصوص دیدارهای که تابو گونه هستند، به طور مشخص تماس و دیدار با مقامات آمریکایی که پیش از آن برای انجامش منعی وجود داشته است، بدون کسب مجوز لازم از کانال های تصمیم گیری امکان پذیر نیست.

این استاد دانشگاه ادامه داد: لذا معتقدم که اگر دیدار یا تماسی میان روسای جمهور ایران و آمریکا در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک انجام گیرد حتما مجوز لازم را از کانال های رسمی تصمیم گیری کسب کرده است در غیر این صورت امکان چنین دیدار و تماسی به هیچ وجه وجود ندارد.

فلاحت پیشه تصریح کرد: اما برای نخستین بار پس از انقلاب اسلامی، مقام معظم رهبری اعلام کردند که اجازه مذاکره وزیر خارجه ایران با همتای آمریکایی اش آن هم برای دفع شر صادر شده است هر چند در این رابطه خوش بینی وجود ندارد. بنابراین تماس های وزرای خارجه ایران و آمریکا با کسب مجوز انجام می گیرد.

وی درباره اینکه آیا احتمال دیدار روحانی و اوباما در نیویورک وجود دارد یا نه گفت: من معتقدم قبل از هر نوع توافق میان ایران و گروه 1+5 در چارچوب مذاکرات هسته ای و بدون آنکه حقوق ملت ایران در موضوع هسته ای به طور کامل به رسمیت شناخته شود، دیدار آقای روحانی با رییس جمهوری آمریکا به ضرر ما خواهد بود.

این کارشناس مسائل بین الملل افزود: یقینا در صورتی که توافق جامع و نهایی هسته ای در چارچوب مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 در نیویورک صورت نگیرد، دستگاه سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا در چارچوب دیپلماسی عمومی خود از این دیدار به نفع خود سو استفاده می کند. بنابراین پیش از توافق ضرورتی برای انجام دیدار روسای جمهور دو کشور وجود ندارد.

وی ادامه داد: اما اگر در همین مذاکرات نیویورک توافق جامع و نهایی در جریان مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 به امضا برسد و حقوق هسته ای ما توسط طرف مقابل به رسمیت شناخته شود آن وقت انجام این دیدار منع کمتری پیدا خواهد کرد و در داخل کشور هم مخالفت ها نسبت به انجام این دیدار کمتر خواهد شد.

فلاحت پیشه با بیان اینکه منوط کردن دستیابی به توافق جامع و نهایی ایران و گروه 1+5 به ملاقات روسای جمهور ایران و آمریکا به نظر من یک جنگ روانی است گفت: آمریکایی ها در حال حاضر آمادگی برای آنکه امتیازی به جمهوری اسلامی ایران بدهند را ندارند چرا که اگر قرار باشد هر امتیازی به ایران بدهند باید در چارچوب موافقت ها کلی در دستگاه های تصمیم گیری این کشور باشد. این در حالی است که هنوز آمریکایی ها راهبرد مشخصی در رابطه با ایران اعلام نکرده اند.

وی تاکید کرد: بر این اساس ضروری است که هیات ایرانی که در نیویورک حضور پیدا کند که در عالی ترین سطح هم حاضر شده است به گونه ای عمل کند که برای طرف آمریکایی این استنباط ایجاد نشود که موضوع توافق هسته ای برای ایران موضوع مرگ و زندگی است و برای رسیدن به آن حاضر است هر کاری بکند.

این استاد دانشگاه در ادامه با بیان اینکه تاکنون دستگاه دیپلماسی ایران در سفر نیویورک به لحاظ دیپلماسی عمومی ضعیف عمل کرده است گفت: تیم سیاست خارجی ایران تاکنون در جریان ملاقات هایی که با همتایان خود به خصوص با وزرای خارجه آمریکا و انگلیس داشته است در حوزه دیپلماسی عمومی ضعیف عمل کرده است.

فلاحت پیشه افزود: پس از انجام دیدار میان وزرای خارجه ایران یا همتایان آمریکایی و انگلیسی، بیانیه هایی در رابطه با این دیدارها منتشر و طی آن ادعاهایی مطرح شده است که نشان می داد در این دیدارها آنها دست بالا را داشته اند و طرف ایران را  در موضع ضعف قرار داده و محکوم کرده اند.

وی در خاتمه گفت: این در حالی است که تاکنون در هر دو مورد و طرح ادعاهایی که شده است دستگاه دیپلماسی ما سکوت کرده است. بنابراین ضروری است که حداقل از این پس به خصوص پس از دیدارهای آقای روحانی با مقامات خارجی، دیپلماسی عمومی دستگاه سیاست خارجی تحرک بیشتری از خود نشان دهد.

ایران و آمریکا از تقابل با یکدیگر هیچ سودی نبرده اند
اما صادق زیبا کلام از منظر دیگری به مسئله سفر هیات ایرانی به نیویورک و احتمال دیدار مقامات ایرانی با مقامات امریکایی خصوصا دیدار روحانی و اوباما می پردازد.

این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه روابط و مناسبات ایران و آمریکا را نباید به یک دیدار و تماس و گفتگوی تلفنی احتمالی میان روسای جمهور دو کشور یا سایر مقامات محدود کرد گفت: به این موضوع با نگاه کلان منافع ملی باید نگاه کرد و مشخص کرد که آیا ادامه آمریکا ستیزی تامین کننده منافع ملی ما هست یا نه.

صادق زیباکلام، در گفتگو با فرارو ضمن بیان این مطلب درباره گمانه زنی های که در آستانه سفر رییس جمهوری به نیویورک و بروز نگرانی نزد "دلواپسان" و برگزاری نشست "راه و چاه" گفت: «من فکر می کنم که دلواپسی دلواپسان به دیدار احتمالی آقای روحانی با آقای اوباما و اینکه اساسا قرار است میان مقامات دو کشور در این سفر دیداری انجام گیرد یا نه صرفا در چارچوب یک بحث سیاسی و کلی است و بحث اصل چیز دیگری است.»

وی افزود: مهمترین مسئله در این باره این است که اساسا جمهوری اسلامی ایران قرار است که با موضوع دشمنی با آمریکا چه کند. یعنی آیا قرار است که بعد از گذشت 35 سال از انقلاب اسلامی همچنان دشمنی با آمریکا ادامه پیدا کند.

زیبا کلام ادامه داد: آیا واقعا آمریکا ستیزی جز ذات انقلاب اسلامی ایران و یا در سر فصل این انقلاب تصریح شده بود که تا قیام قیامت آمریکا ستیز باشیم و نباید با آمریکا رابطه ای داشته باشیم. تاکنون هیچ تحقیق رسمی نشده است که چرا تا این حد آمریکاستیزی در این کشور ریشه دار شده است و آیا از این آمریکا ستیزی تاکنون سودی برده ایم یا خیر.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: سوالی که بنده همواره از دلواپسان داشته ام این بوده است که برای رضای خدا یک نمونه، فقط یک نمونه نشان دهند که آمریکا ستیزی برای منافع ما سودمند بوده است که تاکنون چنین نمونه ای ارایه نشد است. در عوض بنده می تواند دو جین نمونه و گواه ارایه کنم که آمریکا ستیزی به زیان ما بوده است.

وی تاکید کرد: سوالی که در این رابطه مطرح می شود این است که اگر آمریکا ستیزی برای منافع ما ضرر داشته است پس چرا تا این حد دوام آورده است که در پاسخ می توانم بگویم که برای برخی در ایران، آمریکا ستیزی تبدیل به یک هویت شده است.

این استاد دانشگاه در ادامه گفت: اگر روزی بساط آمریکا ستیزی در ایران برچیده شود و روابط ایران با این کشور به رابطه ای عادی همچون کشورهای دیگر تبدیل شود قطعا آنهایی که هویت خود را در چارچوب آمریکا ستیزی تعریف کرده اند دچار مشکل خواهند شد.