تعیین سرنوشت "وین 5" در ژنو

فرارو- مذاکرات ژنو، برای ایران و آمریکا در ظاهر حکم بازی تدارکاتی و دستگرمی پیش از رقابت اصلی را دارد؛ تنها در ظاهر. در صحنه عمل این مذاکرات نه تنها چیزی کمتر از رقابت اصلی که حدود یک هفته دیگر در وین آغاز می شود ندارد بلکه از آن هم مهمتر است و می تواند رقابت اصلی را به بازی نمایشی تبدیل کند.

به گزارش فرارو، از امروز ژنو سوئیس باز هم میزبان مذاکرات هسته ای ایران است؛ مذاکراتی که می تواند به نوعی تعیین کننده سرنوشت پرونده هسته ای ایران باشد.

هیات های مذاکره کننده جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا از ساعت ۱۴ امروز به وقت محلی مذاکرات دوجانبه خود را با حضور هلگا اشمید، معاون کاترین اشتون، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و مذاکره کننده ارشد هسته ای گروه 1+5 آغاز می کنند.

مذاکراتی که نشانه دیگری از اراده دو کشور برای دستیابی به توافق جامع و نهایی پیش از پایان توافق مقدماتی ژنو3 است.

سقف زمانی تعیین شده برای اجرای توافق مقدماتی ژنو3 موسوم به برنامه اقدام مشترک 30 تیرماه به پایان می رسد.

ایران و گروه 1+5 سخت در تلاشند تا پیش از به پایان رسیدن این سقف زمانی زمینه دستیابی به توافق جامع و نهایی را فراهم کنند.

از اسفند ماه سال گذشته، دو طرف 4 دور مذاکره سخت، فشرده و نفس گیر را پشت سر گذاشتند تا راه دستیابی به توافق جامع را هموار کنند. با این حال در وین4 تمام آنچه که پیش از این رشته شده بود به یکباره پنبه شد و امیدواری در مذاکرات جای خود را به ناامیدی داد.

در وین4 طرف اصلی موضوع هسته ای ایران یعنی ایالات متحده آمریکا با یک عقب نشینی محسوس از توافقات پیشین سنگ پیش روی دستیابی به توافق جامع شد.

به گفته منابع آگاه برای یک نمونه آمریکایی ها پیش از این با پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران برای تعداد سانتریفیوژها موافقت کرده بود اما در وین4 به یکباره با آن مخالفت کرد.

ایران خواهان حفظ تمام 19 هزار سانتریفیوژی است که تاکنون مستقر کرده و حتی افزایش این تعداد به 50 هزار دستگاه طی چند سال آینده و یا جایگزین کردن سانتریفیوژهای IR-1 با نوع جدیدتر IR-2 است که کارایی شان شش برابر بیشتر از نوع قدیمی دارد.

به عقیده ناظران غربی کنگره آمریکا که هم اکنون نیز از تصدیق آنچه ایران حق غنی سازی خود بر اساس ان پی تی می داند، ناراضی است، تنها در صورتی یک توافق را خواهد پذیرفت که تعداد سانتریفیوژها در آن بسیار پائین باشد؛ افراد نزدیک به مذاکرات در بهترین شرایط تعداد سه تا چهار هزار سانتریفیوژ قدیمی تر از نوع IR-1 را پیشنهاد کرده بودند.

بر این اساس ضروری بود که پیش از آغاز مذاکرات وین5، مذاکرات دوجانبه ای میان ایران و اعضای گروه 1+5 و در راس آن طرف های اصلی یعنی ایران و آمریکا برگزار شود.

بر همین اساس نیز ایران و آمریکا برای از دست نرفتن فرصت دستیابی به توافق جامع پذیرفتند پیش از وین5 مذاکره دوجانبه ای را با یکدیگر داشته باشند. در این میان آمریکا مصمم تر به نظر می رسد. گواه این مدعا نیز ارتقا سطح تیم مذاکره کننده آمریکا در مذاکره هسته ای با جمهوری اسلامی ایران است.

هدایت تیم مذاکره کننده آمریکا در مذاکرات امروز و فردا در ژنو را «ویلیام جوزف برنز» ، قائم مقام وزیر خارجه آمریکا بر عهده دارد.

پیش از این هدایت تیم مذاکره کننده آمریکا در مذاکرات هسته ای بر عهده وندی شرمن معاون وزارت خارجه آمریکا بود.

برنز دیپلماتی قدیمی و کارکشته است که برخی منابع او را مذاکره کننده ارشد روابط ایران و آمریکا معرفی می کنند.

پیش از این برخی رسانه های خبری مدعی شده بود که در سال های اخیر برنز با علی اکبر ولایتی، مشاور مقام معظم رهبری در مسقط عمان پیرامون روابط دوجانبه گفتگو کرده بود. این اخبار هیچگاه از سوی دو طرف مورد تایید قرار نگرفت. البته تکذیب هم نشد.

منابع مطلع در تهران به «ایران هسته ای» گفته اند برنز تجربه مذکرات دو جانبه مفصلی را با عراقچی در مسقط را هم دارد، همان مذاکراتی که منجر به امضای توافق ژنو در 3 آذر 1392 شد.

در آن مذاکرات هم همچون مذاکرات امروز برنز را جیک سالیوان مشاور امنیت ملی معاون رئیس جمهور آمریکا همراهی می کند. کسی که او را «مرد پشت پرده گفت‌و‌گوهای آمریکا و ایران» می نامند.

به گزارش آسوشیتد پرس، سال ۲۰۱۲ میلادی٬ زمانی که جیک سالیوان به همراه هیلاری کلینتون در سفر بود٬ در جریان توقفی در پاریس٬‌ بی سر و صدا ناپدید شد. او چند روز بعد در مغولستان به تیم همراه هیلاری کلینتون پیوست.

منابع آگاه به آسوشیتد پرس گفته‌اند که در این میان سالیوان به طور مخفی به عمان سفر کرده بود تا با مقا‌های ایرانی دیدار کند.

اکنون نیز پس از به خطر افتادن فرصت از دست رفتن توافق جامع، «باراک اوباما» رئیس‌جمهور آمریکا برای نجات مذاکرات هسته ای با ایران، از ویلیام برنز و جیک سالیوان خواسته است که مذاکرات "محرمانه" واشنگتن - تهران را "علنی" دنبال کنند.

اوباما یک دستور دیگر هم برای برنز و سالیوان داشته است. دست خالی از ژنو باز نگردید. به گزارش دبکا هیئت اعزامی آمریکا به سوئیس برای گفتگوی مستقیم با مقامات ایران از کاخ سفید این دستور را دریافت کرده است که میز مذاکرات را دست خالی ترک نکند.

در این صورت مذاکرات ژنو می تواند تا حدود زیادی تعیین کننده نتیجه نهایی مذاکرات "وین5" باشد؛ مذاکراتی که اگر چه رقابت اصلی محسوب می شود اما تنها انتظاری که از آن وجود دارد آغاز نگارش متن پیش نویس توافق جامع است موضوعی که در "وین4" رخ نداد.