روزنامه شرق نگاهی گذرا به فهرست کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری افغانستان و سوابق آنها داشته است.
عبدالله عبدالله
عبدالله عبدالله، در دومین انتخابات ریاستجمهوری (1389) رقیب اصلی کرزای
بود و پس از آن به صف مخالفان سیاسی او پیوست و ائتلافی بهنام «تغییر و
امید» تشکیل داد. انتخابات سال 89 به دور دوم کشیده شد اما عبدالله با این
استدلال که انتخابات شفاف نیست، انصراف داد. در نتیجه کمیسیون انتخابات،
کرزای را برنده اعلام کرد. بعد از انتخابات ۱۳۸۹ ائتلاف تغییر و امید به
ائتلاف ملی تغییر نام داد و شماری از گروهها و شخصیتهای سیاسی عضو این
ائتلاف شدند. عبدالله دانشآموخته رشته پزشکی دانشگاه کابل است. او خیلی
زود در قطار افراد نزدیک به احمدشاه مسعود، فرمانده مشهور مجاهدین در
پنجشیر قرار گرفت و اعتماد او را جلب کرد. عبدالله در زمان او وزیر دفاع و
در زمان برهانالدین ربانی سرپرست وزارت خارجه بود.
محمدخان معاون اول
محمدخان از اعضای حزب اسلامی افغانستان است. او از دانشگاه کابل مدرک مهندسی برق دارد. او در سال 1358 از طرف حزب اسلامی گلبدین حکمتیار بهعنوان مسوول جهاد در شهر کابل برگزیده شد.
محمد محقق معاون دوم
محمد محقق از چهرههای مطرح جهادی در افغانستان است. او در حوزه علمیه قم
به یادگیری علوم اسلامی پرداخت. محقق نقشی اساسی در مبارزه گروههای جهادی
علیه شوروی سابق بازی کرد و بعدتر نیز به یکی از فرماندهان اصلی علیه
طالبان تبدیل شد. پس از سقوط طالبان محقق بهعنوان معاون رییس دولت موقت
تعیین شد.
محمد داوود سلطانزی
او متولد سال 1332 در ولایت غزنی است و مدتی در آلمان زندگی کرده است و
قبلا در شرکت هواپیمایی آریانای افغانستان خلبان بود. او در دور قبلی مجلس
نمایندگان افغانستان بهعنوان نماینده ولایت غزنی به این مجلس راه یافت و
بهعنوان رییس کمیسیون اقتصادی مجلس نمایندگان کار کرد. اما پس از آنکه
نتوانست وارد مجلس دوم شود، گردانندگی یک برنامه بحث بهنام «داوود
سلطانزی» را در تلویزیون خصوصی طلوع برعهده گرفت.
فرید احمد فضلی معاون اول
او در سال ۱۳۴۶ در ولایت کندز در شمال افغانستان به دنیا آمد. او برای سه
سال معاونت ریاست نفت و گاز وزارت معادن و پس از آن برای دو سال معاونت
ریاست برنامهریزی و انسجام وزارت معادن را تا سال ۱۳۸۹ بر عهده داشت.
کاظمیه محقق معاون دوم
کاظمیه محقق در سال ۱۳۵۲ به دنیا آمد. او از استادان دانشگاههای خصوصی در
کابل است و فعلا دانشجوی مقطع دکترا در رشته روابط بینالملل است. او بین
سالهای ۱۳۶۹ تا ۱۳۷۴ انجمنی به نام انجمن کوثر برای فعالیتهای فرهنگی
زنان مهاجر افغان در ایران تاسیس کرد. او همچنین رییس موسسه مطالعات،
تحقیقات و آموزش زنان افغانستان است.
زلمی رسول
زلمی رسول از ژانویه ۲۰۱۰ تا اوایل اکتبر ۲۰۱۳ وزیرخارجه افغانستان بود.
او مسنترین نامزد انتخابات افغانستان است و 70سال سن دارد. پس از
رویکارآمدن دولت کرزای، رسول بهسمت وزارت هوانوردی برگزیده شد. پس از آن
مشاور امنیت رییسجمهوری افغانستان شد و تا سال ۲۰۱۰ در این سمت باقی ماند.
در ژانویه ۲۰۱۰ به سمت وزارت خارجه افغانستان رسید. رسول در 12سال گذشته
از افراد نزدیک به حامدکرزای بوده و در بیشتر سفرهای مهم، او را همراهی
کرده است.
احمدضیا مسعود معاون اول
احمدضیا مسعود برادر احمد شاه مسعود معاون پیشین حامد کرزای بود. از سال
۱۳۶۰ تا ۱۳۷۱ نماینده احمد شاه مسعود و حزب جمعیت اسلامی در پاکستان بود.
او پس از سقوط طالبان در سال ۱۳۸۱ بهعنوان سفیر افغانستان در روسیه منصوب
شد. مسعود در اولین انتخابات ریاستجمهوری افغانستان، بهعنوان معاون اول
حامد کرزای در انتخابات شرکت کرد.
حبیبه سرابی معاون دوم
حبیبه سرابی نخستین والی زن در افغانستان بود. او لیسانس داروسازی از
دانشگاه کابل دارد. سرابی در سال ۱۳۸۱ بهعنوان وزیر امور زنان منصوب شد. و
در سال ۱۳۸۴ استاندار بامیان شد. خانم سرابی اخیرا جایزه رامون مگسه سی از
کشور فیلیپین که به جایزه صلح نوبل آسیایی مشهور است، به دست آورد.
عبدالرب رسول سیاف
سیاف از فرماندهان سابق جهادی، پس از چندی راه خود را از این حزب جدا کرد و
حزبی به نام اتحاد اسلامی افغانستان ساخت و خود رهبری آن را به عهده داشت.
او بارها بهدلیل حضورش در جنگهای داخلی افغانستان از جانب سازمان
دیدهبان حقوق بشر به جنایات جنگی متهم شده است. به دنبال سقوط طالبان
بهعنوان نماینده مردم کابل به پارلمان افغانستان راه یافت.
اسماعیلخان معاون اول
از اسماعیلخان، بهعنوان یکی از مقتدرترین چهرههای جهادی افغانستان یاد
میشود که نفوذ گستردهای در زادگاه خود، ولایت هرات در غرب افغانستان
دارد.پس از اینکه هجوم طالبان به هرات منجر به سقوط این ولایت به دست
طالبان و فرارش به ایران شد. او شش سال هم در اسارت طالبان بود.او تا همین
اواخر وزیر انرژی و آب بود.
عبدالوهاب عرفان معاون دوم
عبدالوهاب عرفان عضو مجلس سنا بود. او لیسانس علوم دینی دارد و 12سال در
بخش آموزش و پرورش بهعنوان آموزگارکار کرده است. وی پیش از نامزدشدن در
پست معاونت ریاستجمهوری، سناتور ولایت تخار در مجلس سنا بود.
اشرف غنی احمدزی
احمد زی پشتون، ۶۰ساله، متولد ولایت لوگر در جنوب کابل است. او در
دانشگاههای آمریکایی بیروت و کلمبیا در نیویورک تحصیل کرده و در رشته
مردمشناسی دکترا گرفته است. احمدزی سالها در بانک جهانی کار کرده است. او
مشاور ارشد حامدکرزای هم بود. احمدزی در سال 1381 بهعنوان وزیر دارایی
عضو کابینه دولت انتقالی شد. او در این مقام دست به اصلاحات مالی زد.
احمدزی درسال ۱۳۸۳ به ریاست دانشگاه کابل منصوب شد و پس از دو سال کار از
این مقام کناره گرفت و به یکی از منتقدان حکومت کرزای بدل شد. احمدزی در
سال ۲۰۰۶ میلادی بهعنوان نامزد دبیر کلی سازمان ملل برای جانشینی کوفی
عنان معرفی شد، اما در برابر بان کی مون، شکست خورد. او در انتخابات
ریاستجمهوری ۱۳۸۹ هم نامزد بود اما رای چندانی به دست نیاورد.
عبدالرشید دوستم معاون اول
ژنرال عبدالرشید دوستم، بنیانگذار جنبش ملی اسلامی افغانستان، از چهرههای
بحثبرانگیز در معادلات سیاسی افغانستان است. او در سالهای تهاجم شوروی
به افغانستان، از رهبر یک اتحادیه کارگری در معدن گاز در شمال افغانستان،
به فرمانده گروه شبهنظامی ازبکتبار تبدیل شد که در حمایت از دولت
کمونیستی تحت حمایت شوروی سابق میجنگید. ژنرال دوستم برای خدمات خود در
همکاری با دولت دکتر نجیبالله، چندین مدال دولتی نیز به دست آورد. اما در
سالهای پایانی حکومت دکتر نجیبالله در اوایل 1371 تغییر جهت داد و به
همکاری با مجاهدین آغاز کرد. پس از مدتی اختلاف ژنرال دوستم با دولت ربانی
اوج گرفت و به گلبدین حکمتیار، که علیه دولت ربانی میجنگید پیوست. ژنرال
دوستم با تصرف مزار شریف از سوی طالبان، مجبور شد به ترکیه برود. اما بعدتر
دوباره به افغانستان بازگشت و به یکی از فرماندهان مطرح ضد طالبان تبدیل
شد.
سرور دانش معاون دوم
سرور دانش از اعضای کابینه کرزای بود. او لیسانس رشته حقوق و معارف اسلامی
و فوق لیسانس در فقه و معارف اسلامی دارد. او در دوره جنگ با نیروهای ارتش
شوروی در سازمان نصر افغانستان و حزب وحدت اسلامی افغانستان فعالیت داشت.
از او بیش از 15 جلد کتاب تالیف و ترجمه به چاپ رسیده است. دانش پس از سقوط
طالبان تاکنون در پستهای استاندار دایکندی، وزیر دادگستری، سرپرست وزارت
تحصیلات عالی و ریاست بورد مشورتی عدلی و حقوقی ریاستجمهوری افغانستان
ایفای وظیفه کرده است.
هدایت امین ارسلا
او 68ساله، پشتون و در کابل به دنیا آمده است. در دور قبلی انتخابات
ریاستجمهوری نامزد بود ولی با کسب کمتر از سههزار رای در ردیف سیام قرار
گرفت. هدایت امین ارسلا در دانشگاه الینویز جنوبی در آمریکا در رشته
اقتصاد تحصیل کرد و مدرک دکترای خود را هم در همین رشته از دانشگاه جورج
واشنگتن به دست آورد. او در سال 1348 بهعنوان نخستین افغان کارمند بانک
جهانی شد و ۱۸سال در این بانک کار کرد. بعد از سقوط طالبان بهعنوان وزیر
تجارت و معاون رییس اداره موقت به رهبری حامد کرزای معرفی شد.
ژنرال خداداد معاون اول
ژنرال خداداد وزیر مبارزه با مواد مخدر بود. او از آکادمی نظامی هند در
سال ۱۳۵۶ فارغالتحصیل شد. پس از آن به ارتش دولت افغانستان پیوست. او یکی
از اعضای حزب دموکراتیک خلق افغانستان بود. او در سال 1383 بهعنوان معاون
وزارت مبارزه با مواد مخدر منصوب شد و تا سال 1389 در این پست ایفای وظیفه
کرد.
صفیه صدیقی معاون دوم
صفیه صدیقی در دور قبلی مجلس نمایندگان، نماینده مردم ننگرهار بود. او
لیسانس حقوق و علوم سیاسی و دو فوق لیسانس در رشتههای تجارت و اداره عامه و
زبان و ادبیات پشتو دارد او شاعر، روزنامهنگار و نویسنده است. صدیقی در
دور اول انتخابات مجلس نمایندگان بهعنوان نماینده مردم ننگرهار به مجلس
نمایندگان راه یافت.
قطب الدین هلال
او از اعضای فعال حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار بوده است. در سال
1372 زمانی که حکمتیار به نخستوزیر حکومت مجاهدین تعیین شد، هلال سمت
معاونت او را به دست آورد. او همچنین در بخش ارتباطات خارجی حزب اسلامی کار
کرده است. هلال در سال 1382 در حومه شهر پیشاور پاکستان در ارتباط به
همکاری او با حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار بازداشت شد.
عنایتالله عنایت معاون اول
عنایتالله عنایت لیسانس حقوق و علوم سیاسی از دانشگاه کابل دارد. او از
سال ۱۳۴۷ در زمان پادشاهی محمد ظاهر شاه، کار خود را بهعنوان قاضی در
دادگاههای افغانستان شروع کرد. او پس از شرکت در لویه جرگه اضطراری پس از
سقوط طالبان، بهعنوان والی فاریاب منصوب شد.
محمدعلی نبیزاده معاون دوم
محمدعلی نبیزاده معادل لیسانس پزشکی از ایران و لیسانس
علوم سیاسی از کابل دارد. او بین سالهای ۱۳۷۰ تا ۱۳۸۰ مسوول ارتباطات
خارجی و سخنگوی مجاهدین صفحات مرکزی در مرکز غزنی بود. محمدعلی نبیزاده در
انتخابات گذشته ریاستجمهوری، نامزد معاونیت دوم اشرف غنی احمدزی یکی از
نامزدان ریاستجمهوری بود.
گل آغا شیرزی
گل آغا شیرزی، از چهره های اصلی اداره ولایتی در تیم کاری حامد کرزی بوده
است. او در 1383 به عنوان والی ننگرهار در شرق افغانستان تعیین شد و در این
سمت، فعالیت زیادی در عرصه بازسازی ولایت ننگرهار از خود نشان داد. این
فعالیتها در حدی بود که آقای شیرزی به «بولدوزر» معروف شد.
سید حسین عالمی بلخی معاون اول
سیدحسین عالمی بلخی نماینده مردم کابل در مجلس نمایندگان بود. او در رشته
فقه و معارف اسلامی از کشور ایران دکترا دارد. او در سال ۱۳۵۹ «سازمان
فدائیان اسلام» را در افغانستان بنیانگذاری کرد و دو سال بعد با چهار
تشکیلات سیاسی دیگر «جبهه متحد انقلاب اسلامی افغانستان» را تشکیل داد.
محمد هاشم زارع معاون دوم
محمد هاشم زارع والی جوزجان بود. . او در زمان جنگ با نیروهای شوروی سابق
در حزب جبهه نجات ملی اسلامی فعالیت داشت. در دولت فعلی به عنوان وزیر
مشاور اقوام و قبایل در ریاست جمهورى کار کرد.