احتمال جیره بندی آب و گاز تقویت شد

انگار زمستان بر مدیران نفتی و نیرویی آسان نمی‌گیرد. پس از چند روز آرام سامانه هوای سرد وارد کشور شد تا این احتمال را بار دیگر تقویت کند که به‌زودی قطع گاز میهمان صنایع، پتروشیمی‌ها، نیروگاه‌ها و جایگاه‌های سی‌ان‌جی خواهد شد. هرچند این گرفتاری‌ها تنها مخصوص نفتی‌ها نیست و وزارت نیرو هم روز گذشته با انتشار اطلاعیه از شهروندان تهرانی خواست تا جدا در مصرف آب صرفه‌جویی کنند.

چند روزی با آرامش گذشت. نه اینکه تولید افزایش یافت و نه اینکه مردم صرفه‌جویی خاصی را اعمال کردند بلکه سرما کاهش یافت و در پی آن مصرف گاز به شرایط تقریبا نرمالی بازگشت. اما انگار روزگار خوش به گازی‌ها در این زمستان سرد نیامده چراکه با ورود سامانه هوای سرد به کشور از روز گذشته مصرف بار دیگر روند صعودی را در پیش گرفت و گازی‌ها در تلاش هستند تا با مدیریت مصرف، شیرهای گاز را به روی هیچ خانه‌ای نبندند.

هرچند کار آسانی نیست. فازهای پارس‌جنوبی که قرار بود یاری‌رسان مدیران نفتی در این روزهای سرد در جهت تامین گاز مورد نیاز کشور باشد به بهره‌برداری نرسیدند. چاره‌ای نیست این روزها نباید گاز را به میدان‌ها تزریق کرد. باید ضرر مالی را به جان خرید تا سرما میهمان خانه‌های ایرانی‌ها نشود. گاز صنایع قطع شود اشکالی ندارد اما به هرحال ما ایرانی‌ها باید با لباس راحت در خانه بگردیم و احساس سرما هم نکنیم.

این تصویری است از هر روز سرد ما ایرانی‌ها که در نهایت منجر به مصرف 600میلیون‌مترمکعب گاز در هر روز شده است. از این میزان 482میلیون‌مترمکعب آن تنها در بخش خانگی مصرف می‌شود و نتیجه آن قطع گاز صنایع، ادارات و جایگاه‌های سی‌ان‌جی بوده است. طبق آمارهای موجود میزان تولید و واردات گاز کشور در سال 1385 حدود 417میلیون‌مترمکعب و میزان مصرف کشور (مصرف داخلی، تزریق و صادرات به ترکیه) 526میلیون‌مترمکعب در روز بوده، به‌این‌معنا که در فصول سرد سال 85 بیش از 109میلیون‌مترمکعب کمبود گاز در کشور وجود داشته است.

طبق پیش‌بینی‌های کارشناسان، با ادامه روند فعلی، بدون درنظرگرفتن مصارف جدید نظیر صادرات به هند و پاکستان و افزایش نیاز تزریق و همچنین بی‌توجهی مسوولان این حوزه به مقوله تبدیلات گازی و صنایع انرژی‌بر، طی پنج‌سال آتی، تولید به 552میلیون‌مترمکعب و مصرف به 744میلیون‌مترمکعب خواهد رسید. به‌این‌معنا که کشور ما در پنج‌سال آتی با سالانه 192میلیون‌مترمکعب کسری گاز روبه‌رو بوده و به احتمال زیاد در 12سال آینده به زمره کشورهای واردکننده گاز خواهد پیوست.

 در حالی‌که طبق آمار و مستندات موجود تنها با استفاده از سلول‌های خورشیدی در حوزه انرژی‌های نو می‌‌توان کلیه انرژی موردنیاز کشور را تامین کرد و گاز را به امور تزریق، صادرات و تبدیل به فرآورده‌های با ارزش اختصاص داد. چین یک‌میلیاردو200‌میلیون‌نفری سالانه 130 تا 140میلیارد‌مترمکعب گاز مصرف می‌کند اما مصرف گاز ایران حدود 70میلیون‌نفری حدود 155 تا 160 میلیارد مترمکعب در سال است. هم‌اکنون ایران چهار برابر متوسط جهانی، 18برابر ژاپن و معادل کل صنایع 18کشور عضو اتحادیه اروپا گاز مصرف می‌کند. در اروپا در هر مترمربع از ساختمان چهارمترمکعب گاز مصرف می‌شود در حالی‌که این رقم در ایران30مترمکعب است.

استانداردنبودن ساخت‌وسازها در کشور موجب شده که اتلاف انرژی در حد 22درصد از طریق پنجره‌ها، 21درصد کف ساختمان‌ها و 36درصد از دیوارها صورت گیرد که این فرآیند بسیار تاسف‌انگیز است.  اگر این روند رشد مصرف انرژی در کشور ادامه یابد و مدیریت صحیحی درخصوص توزیع و مصرف انرژی در کشور صورت نپذیرد در آینده‌ای نزدیک با بحران روبه‌رو خواهیم بود.

نگاهی به آمار و ارقام سایر مصرف‌کنندگان انرژی در جهان نیز نشان می‌دهد، استفاده بی‌رویه انرژی، خاصه گاز طبیعی در مصارف عمومی (خانگی و تجاری) از اولویت‌های پایین‌تری نسبت به مصرف در حوزه‌های تاثیرگذار بر اقتصاد کشورها برخوردار است. حتی در روسیه با منابع گازی حدود 5/2برابر کشور ما، سیاست گازرسانی به تمامی نقاط و مصارف بالای خانگی دیده نمی‌شود.

بلکه تامین انرژی مردم از طریق روش‌های مختلف و مدیریت‌شده تامین انرژی، نظیر سیستم‌های گرمایش مرکزی (حتی در شهرهای بزرگ و سردسیری چون مسکو) و یا با حامل‌های تجدیدپذیر و یا بعضا تامین برق، صورت می‌پذیرد. هرچند که مدیران چاره‌ای جز مدیریت مصرف در قالب قطع گاز صنایع و ادارات دولتی و جایگاه‌های سی‌ان‌جی ندارند اما جای خالی اطلاع‌رسانی قوی در راستای مدیریت مصرف توسط مردم کاملا محسوس است.

اینکه هر بار که هوا سرد می‌شود و گاز کم می‌آید معاون وزیر نفت در امور گاز و یا مدیران زیرمجموعه وی تلاش کنند تا با ارایه اطلاعیه از مردم بخواهند در مصرف گاز صرفه‌جویی کنند یک بحث است اما کافی است فقط برای دانستن میزان مصرف گاز امروز کشور سری به سایت شرکت ملی گاز بزنید و بر روی بخش آمار مصرف کلیک کنید و می‌بینید که این بخش کاملا خالی است و هیچ اطلاعی در خصوص میزان مصرف در دسترس نیست.

درحالی‌که مسوولان شرکت ملی گاز ایران با اطلاع‌رسانی مداوم مصرف باید نگاه جامعه نسبت به این مساله را حساس کنند تا شاید از این طریق بتوانند مصرف را پیش از بحران مدیریت کنند. از سویی دیگر وزارت نیرو نیز به دلیل کاهش آب سدهای تهران، خواستار صرفه‌جویی جدی مردم شده است.

براساس این گزارش، با وجود گذشت بیش از صدروز از آغاز سال آبی 93 - 92، روند کاهشی آب موجود در مخازن سدهای تهران که از سال‌ آبی گذشته شروع شده است، همچنان ادامه دارد. حجم آب موجود در مخزن سدهای تامین‌کننده آب تهران با کاهش 215میلیون‌مترمکعبی در مقایسه با زمان مشابه سال گذشته به حدود 471/7میلیون‌مترمکعب رسیده است.

حجم آب ورودی به مخزن سدهای تهران از ابتدای سال آبی جاری (مهرماه 92) تاکنون با 18/6درصد کاهش در مقایسه با زمان مشابه سال آبی گذشته، به حدود 184میلیون‌مترمکعب رسیده است. حجم آب ورودی به مخزن سدهای تهران در زمان مشابه سال آبی گذشته 226میلیون‌مترمکعب بوده است.

براساس این گزارش، حجم آب موجود در تمامی مخازن سدهای تهران در مقایسه با زمان مشابه سال قبل با کاهش روبه‌رو است. این کاهش حجم ذخیره آب در مخزن سد امیرکبیر 18/3، لتیان 21/5، لار 38/6، طالقان 107 و ماملو 29/5 میلیون‌مترمکعب اعلام شده است. در زمان کنونی، حجم آب موجود در مخزن سدهای امیرکبیر 98/6، لتیان 37/5، لار 14، طالقان 155/4و ماملو 113میلیون‌مترمکعب گزارش شده است.