فرارو- ولی نصر، رئیس مدرسه مطالعات بین‌المللی پیشرفته دانشگاه جانز هاپکینز در مقاله ای برای نیویورک تایمز به بررسی شرایط امروز ترکیه پرداخته و با اشاره به روابط نه چندان مطلوب این کشور با پادشاهی های عرب و همچنین اسرائیل، راه حل مناسب برای تقویت حضور منطقه ای این کشور را توسعه روابط با ایران می خواند.
به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از نیویورک تایمز، ولی نصر در این مقاله می نویسد: رسوایی فساد و رشوه خواری، ترکیه را وارد بحرانی کرده که در حال تضعیف شدید قدرت رجب طیب اردوغان، نخست وزیر این کشور است. اردوغان حال با چالش های جدی روبرو است؛ از یک سو سکولارهای مظنون به برنامه های اسلام گرایانه وی و از سوی دیگر متحد سابقش، فتح الله گولن، رهبر یک جنبش قدرتمند اسلام گرا که امروز به رقیب وی تبدیل شده است. روند کند رشد اقتصادی و عقب نشینی های وی در سیاست خارجه نیز تنها داد منتقدان را درآورده است.
بعید است که تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری مهم سال آینده که انتظار می رود اردوغان در آن شرکت کند، از شدت این مجادلات سیاسی کاسته شود. وی دشواری بسیاری برای ترمیم تصویر مخدوش شده حزب عدالت و توسعه خواهد داشت. این اقتصاد جایگاه وی را تقویت نخواهد کرد اما شاید سیاست خارجه بتواند- اگر اردوغان بتواند نشان دهد که ترکیه بار دیگر نقش محوری را در خاورمیانه بازی خواهد کرد.
ترکیه برای یک دهه است که روابط با همسایگان عرب خود را تقویت کرده است. دیپلمات ها و تاجران ترک در تمام نقاط منطقه حضور دارند، مرزها و مسیرهای معاملات را می گشایند، داد و ستد را گسترش می دهند و واسطه مبادلات سیاسی هستند. موفقیت چشمگیر اقتصادی ترکیه و دموکراسی اسلامی باثبات آن به عنوان مدلی برای تمام منطقه تحسین شده است.
با این حال سیاست خاورمیاه اردوغان سال گذشته دستخوش طوفان شد. آشوب در سراسر این منطقه نفوذ ترکیه را کاهش داده و آرمان های اقتصادی آن را با خلل مواجه کرده است.
اختلافات در مورد سوریه و بیش از آن در مورد مصر، اتحاد جهان عرب را از بین برده و به خصوص میان ترکیه و عربستان شکاف ایجاد کرده است. به هر حال مدل ترکیه برای دموکراسی اسلامی، نوع خفیف تر دولت سابق اخوان المسلمین در مصر است که با کمک عربستان، ارتش مصر و سکولارها پایان یافت.
ترکیه سرنگون کردن دولت اخوان المسلمین مصر را محکوم کرده است اما کاری بیش از اعتراض نمی تواند انجام دهد. حتی همین اقدام هم منجر به اخراج سفیر ترکیه از مصر شد.
همزمان ناخشنود کردن پادشاهی های حاشیه خلیج فارس باعث کاهش روابط تجاری شده و به اقتصاد ترکیه ضربه زد. تمام این مسائل در زمان بدی برای اردوغان رخ داد.
روابط ترکیه با اسرائیل از درگیری سال 2010 بر سر ناوگان کمک به غزه، همچنان مخدوش مانده است. همزمان با کاهش نقش محوری ترکیه در منطقه، آمریکا مشورت با آنکارا در مورد چگونگی مدیریت خاورمیانه را خاتمه داد. در عوض نگرانی واشنگتن این بود که اعتراضات ضددولتی که جهان عرب را در بر گرفته، ممکن است ترکیه را نیز بی ثبات کند.
دست کم در جبهه سیاست خارجه، شاید اقبال اردوغان تغییر کرده باشد. حال که آمریکا و ایران با جدیت در حال مذاکره هستند شرایط می تواند متفاوت باشد. برخلاف اسرائیل و پادشاهی های خلیج فارس که از توافق موقت در مورد برنامه هسته ای ایران مضطرب هستند، ترکیه در تبدیل شدن به پلی میان ایران و غرب و فراهم کردن دروازه ای رو به جهان که ایران برای خروج از انزوا به آن نیاز دارد، منافعی را متوجه خود می بیند.
چرخش ایران از جهات دیگر نیز در زمان مناسبی برای سیاست خارجی ترکیه رخ داده است. ایران در دولت شیعی عراق و نخبگان علوی سوریه نفوذ دارد. با توجه به قرارداد نفتی مهمی که در عراق معلق است، ترکیه به شرکت های ایرانی نیاز دارد. این کشور در مورد سوریه هم به کمک ایران نیاز دارد.
ترکیه در ابتدا سیاست خود را با درخواست آمریکا برای خروج بشار اسد، رئیس جمهور سوریه از قدرت گره زده بود. اما زمانیکه دولت اوباما توافقنامه طرح روسیه در مورد تسلیحات شیمیایی را با اسد به امضا رساند، این کشور ناامید شد. با توجه به تشدید خشونت در مرزهای ترکیه، این کشور خواستار پایان یافتن جنگ داخلی سوریه است. دولت جدید اعتدال گرا در تهران بهترین امید ترکیه برای حل و فصل این مسئله است.
روابط اقتصادی میان ترکیه و ایران در حال تقویت شدن است و برآوردها نشان می دهد که ارزش مبادلات تجاری دو کشور به 20 میلیارد دلار می رسد. البته از آنجایی که اتهام فساد اخیر مدعی است که مقامات ترکیه و بانک دولتی هالک بانک در دور زدن تحریم ها به ایران کمک می کرده اند، رقم واقعی شاید از این هم بیشتر باشد. به هر صورت صادرات ایران هنوز وارد ترکیه می شود و درآمد حاصله صرف خرید طلا و نقره شده و به ایران باز می گردد. اقتصاد ترکیه به نوبه خود به نفت و گاز ایران، سرمایه گذاری دلار آن و بازار بزرگ صادراتش متکی است.
اگر ایران توافق هسته ای دراز مدت با غرب را نهایی کند، باز هم نمی تواند انتظار استقبال گرم از سوی جهان عرب سنی داشته باشد. با توجه به اینکه منطقه به دلیل درگیری های گسترده فرقه ای با شکاف روبرو شده، بلندپروازی های مطنقه ای ایران باعث ناراحتی پادشاهی های حاشیه خلیج فارس خواهد شد. همین امر ترکیه را به طور بالقوه به یک شریک استراتژیک کلیدی برای ایران تبدیل می کند، به خصوص اگر اقتصاد ایران با کاهش تحریم ها رشد خود را آغاز کند.
با توجه به روند رو به کاهش نفوذ آمریکا در منطقه و اتحاد اسرائیل و پادشاهی های خلیج فارس در مقابل ایران، ترکیه می تواند با برقراری ارتباط با ایران نقش محوری در منطقه ایفا کند. همکاری جدید ایران و ترکیه می تواند باعث توسعه غرب نیز شود: روابط اقتصادی ترکیه می تواند باعث توسعه تجاری ایران شود که به تحکیم جایگاه سیاسی میانه روها در تهران کمک خواهد کرد.
ترکیه اما برای ایفای این نقش توسعه یافته در منطقه باید ابتدا به غربی ها اطمینان دوباره دهد که متحد معتمد ناتو باقی خواهد ماند و برای مدیریت مخالفت های سیاسی در خانه، متحدان غربی را اهریمن جلوه نخواهد داد. با وجود آنکه این مشکلات داخلی اردوغان بروز کرده اند، ترکیه شانس بازسازی جایگاه بین المللی خود را دارد. این کشور باید نشان دهد که نه فقط حامی ایران است بلکه از نفوذ خود برای تغییر سیاست خارجی ایران و تسهیل روند دستیابی به یک توافق هسته ای دایمی استفاده کرده است.
افزایش قیمت محصولات ایران‌خودرو رسما کلید خورد 
عکس | کامنت جنجالی «احمد خمینی» علیه پرسپولیسی‌ها 
بهترین کرم مرطوب کننده ارزان قیمت خارجی چند؟ 
قیمت پژو چطور در سه دهه 300 برابر شد (عکس) 
عکس | آقای حسن یزدانی آلبوم شما با ابراهیم رئیسی تکمیل است 
ادامه جنجالی‌های پرونده فساد؛ محمدحسین میثاقی واقعا پول گرفته است؟ 
تاریخ معاصر روابط ایران و ترکیه مملو از عناد ورزی ترکها به صور مختلف است و فقط در مقاطعی که ایران بر مدار قدرت بوده ترکیه سعی در دوست جلوه دادن خود داشته است . منتسکیو معتقد است که ریشه های جنگ در روح ملت ها است . اگر این نظریه را هنوز معتبر تلقی کنیم آنگاه دلایل تاریخی متقنی برای این تحلیل دکتر نصر در دراز مدت وجود ندارد جز اینکه گفته شود این شراکت راهبردی کوتاه مدت بوده و برای بازه زمانی مشخصی که نمی تواند از 5 سال تجاوز کند کاربرد دارد. در کل باید نظرات تحلیلی ایرانی تبار های خارج نشین را با حزم و احتیاط مورد توجه قرار داد زیرا که اغلب در جهت منافع حامیان خود قلم زنی می کنند و چندان دلسوز ایران و ایرانی نیستند . ترکیه سودای احیا امپراطوری عثمانی را دارد و سخنان جنجالی اخیر نخست وزیر ترکیه در خصوص مرز های این کشور در بالکان با واکنش های تند و اعتراض آمیز رهبران بالکان توام شده است. نباید از نظر دور داشت که آنکارا تا حد زیادی در سیاست های منطقه ای خود آلت دست آمریکا واقع شده است
ما هم بايد بدنبال منافع ملي خودمان باشيم