فرارو- سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان در نشست هفتگی خود با خبرنگاران به سوالات آنها پاسخ گفت.
مرضیه افخم، درباره تماس تلفنی محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه کشورمان، با جان کری وزیر امور خارجه آمریکا گفت: مجموعه این تماس تلفنی در خصوص تحولات در زمینه اجرای برنامه اقدام مشترک بود و وزیر امور خارجه آمریکا تماسی با وزیر امور خارجه کشورمان داشتند.
گزیده سخنان افخم به نقل از ایسنا را میخوانیم:
- طی این تماس تلفنی نارضایتی ایران از روند نشست کارشناسی و جزییات موجود درباره اقدام مشترک ابراز شد. وزیر امور خارجه کشورمان تماسهایی با کاترین اشتون رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا داشتند. این تماسها عادی است و این تماسها برای حفظ مذاکرات و نحوه اجرای برنامه اقدام مشترک طبیعی محسوب میشود.
- در دیدار امروز عراقچی با کاترین اشتون، گفتوگوهایی در چارچوب مذاکرات کارشناسی و روند اجرای برنامه اقدام مشترک صورت میگیرد. همچنین آقای عراقچی در ادامه مذاکراتی که با هلگا اشمیت داشتند مذاکرات دیگری نیز داشتند که برای از سرگیری مذاکرات کارشناسی و نیز هماهنگیها برای انجام مذاکرات در سطوح بالاتر خواهد بود.
- وزیر امور خارجه کشورمان روز پنجشنبه برای شرکت در شانزدهمین نشست شورای وزیران D8 عازم اسلامآباد میشود. این اجلاس به ریاست پاکستان خواهد بود که این کشور تا سال 2014 ریاست آن را بر عهده دارد. وزیر امور خارجه کشورمان علاوه بر گفتوگو با همتایان و مقامات پاکستانی با همتایان خود از کشورهای مختلف دیدار خواهد کرد.
- درباره تقاضای برخی خانوادههای شهدای حادثه تروریستی عراق، برای پیدا کردن پیکر فرزندانشان و برخی دیگر که پیکرهای شهدای خانوادههای دیگر را به جای فرزندانشان تحویل گرفتهاند. این مسئله مورد توجه وزارت خارجه و دستگاههای ذی ربط است و همچنین ما با مقامات عراقی در این باره گفتوگو داریم. برخی شناساییها انجام شده است و رایزنی هایی برای تجسس دوباره برخی مناطق در حال انجام است. همچنین در حوزه های کارشناسی برای تعیین هویت شهدا و مفقودین اقدامات لازم انجام میشود.
- نگرانی خانواده شهدا قابل درک است و به طور جدی از سوی وزارت خارجه پیگیری میشود.
- درباره ربوده شدن و سپس کشته شدن یک تبعه ایرانی در افغانستان است هم متاسفانه این خبر را ما هم دریافت کردهایم. در این حال موضوع اتباع میان ایران و افغانستان از مشکلاتی است که به ویژه از سوی اتباع افغان برای ایران با توجه به جمعیت بالا و ورود بعضا غیرقانونی آنها به ایران برای ما همیشه مطرح بوده است. ما از دولت افغانستان خواستهایم تا در رابطه با تامین امنیت و ثبات در مرزها نهایت همکاری را انجام دهد و دیگر در آینده شاهد چنین اتفاقاتی نباشیم.
- طبق اخباری که به دست ما رسیده است هنوز از هیچ کشوری برای شرکت در نشست ژنو دو دعوت به عمل نیامده است. در عین حال ایران بارها اعلام کرده آمادگی کمک به حل بحران سوریه در چارچوب روشهای سیاسی و مسالمتآمیز را دارد.
- اگر از ایران برای شرکت در این نشست دعوت به عمل آید در چارچوب حفظ امنیت و حل بحران سوریه مشارکت میکنیم. اما تاکید داریم حضور ایران در هیچ برنامه تنظیم شده بینالمللی منوط به تعیین پیش شرط نیست.
- بیانیه وزیران خارجه اتحادیه اروپا اشاره شده است که اتحادیه اروپا تحریمهایی که در چارچوب برنامه اقدام مشترک وجود دارد را برخواهد داشت، بنابراین ما در گام اول انتظار داریم طرفین نسبت به اجرای توافق و برداشتن گامها پایبند باشند.
- روح کلی حاکم بر بیانیه اتحادیه اروپا را "مفید و سازنده"است و امیدواریم همانگونه که در این بیانیه از توافق ژنو استقبال شده است در حوزه عمل شاهد اجرای تعهدات از سوی اروپاییها باشیم. استقبال اروپا از توافق نشاندهنده آمادگی آنها برای گام برداشتن در مرحله اول توافق است.
- موضوع کلیدی مبادرت به تحریمهای جدید است ما اعلام کردهایم هرگونه تحریم جدید به منزله مرگ توافق است و امیدواریم طرفها نسبت به پایبندی به توافق جدی باشند و با حسن نیت روح کلی حاکم بر توافق را حفظ کنند.
- همانطور که وزیر خارجه کشورمان اعلام کردند لوینسون در ایران نیست.
- وزارت خارجه بنا به وظیفه خود تنظیمکننده برنامههای رسمی است و در رابطه با سفر هیات پارلمانی اروپا این برنامهریزی با همکاری مجلس شورای اسلامی انجام و اجرا شد و درباره بخش غیررسمی سفر این هیات اقدامی صورت نگرفته است و اساسا وظیفه ما نبوده است. آنچه که در باره سفر هیات پارلمان اروپا انجام شد مشارکت و تبادل نظر میان وزارت خارجه و مجلس شورای اسلامی در چارچوب برنامههای رسمی بود. بحثهای دیگر جای بررسی دارد. من متن کامل صحبتهای آقای جلالی را ندیدهام اما در این باره میتوان تبادل نظر کرد.
- موضع جمهوری اسلامی ایران درباره تحریمهای وزارت خزانهداری آمریکا قبلا اعلام شده است و واکنشهایی را به آن شاهد بودیم. ما اعلام کردیم تحریمهایی از این جنس اقدامی خلاف روح توافق و غیرسازنده است. نباید اقداماتی صورت گیرد که توافق ژنو را از مسیر خود خارج کند و در این مسیر ضرورت پایبندی همه طرفها باید مورد توجه باشد. مذاکراتی که آقای ظریف داشتند و گفتوگوهای آقای عراقچی با مقامات اروپایی در این مسیر است که باید بحث اجرای توافق به طور جدی و دقیق و بدون برداشت و تفسیر موردی باشد و ما هم بر این نکته تاکید داریم که وضع و اجرای هرگونه تحریم بر همزننده مسیر مذاکرات است و دو طرف باید ثابت کنند که می توان با اطمینان گام اعتمادساز اول را برداشت.
- سفر آقای عراقچی به اروپا و دیدارش با خانم اشتون تاکید مجددی بر اجرای دقیق و درست برنامه اقدام مشترک است.
- آمریکاییها تحریمهایی علیه ایران اجرا کردند که در مذاکرات قبلی اعلام کرده بودند که میخواهند آنها را اجرا کنند اما این اقدام با نارضایتی طرف ایران مواجه شد و اگر توضیحی بوده باشد در چارچوب چرایی انجام این اقدام بوده است.
- در رابطه با اظهارات سخنگوی کاخ سفید مبنی بر تماس تلفنی روسای جمهور ایران و آمریکا در خصوص لوینسون هم باید بگویم، ما همواره نسبت به وضعیت زندانیان ایرانی در نقاط مختلف دنیا و زندانیها و اتباع ایرانی که ناشی از قوانین آمریکا در کشورهای دیگر زندانی هستند و نیز اتباع کشورهای دیگر در رایزنی با مقامات آمریکایی صحبت کردهایم و در مکالمهای که شما از آن صحبت کردید (مکالمه تلفنی اوباما و روحانی) این مسائل بحث شد.
- حاکمیت ایران بر جزایر سه گانه بلامنازع است.
- جدولزمانبندی مشخصی برای مذاکرات تا الان وجود ندارد آنچه مشخص است اینکه در طی دوره شش ماه مذاکرات متعددی در سطح کارشناسی خواهیم داشت و مذاکرات در سطوح بالاتری به توافق طرفین صورت میگیرد.
- بیانیه اتحادیه اروپا که اجرای تعهدات مربوط به اتحادیه در لغو تحریمها پس از اجرای تعهدات ایران در بحث هستهای و تایید آژانس صورت میگیرد و اینکه برداشت اروپاییها خلاف متن توافق ژنو نیست؟ موضع ایران در خصوص این برداشت اروپاییها از اجرای تعهدات این است که وقتی میگویم مذاکرات هستهای دشوار، پیچیده و سخت است منظور همین است. اینها مواردی است که باید میان دو طرف بحث و تفاهم صورت گیرد. این مسائل نشان میدهد که نزدیک شدن دو طرف به هم دشوار است و پیشبینی ما از سخت بودن مذاکرات مربوط به همین مسائل است
- نباید با طرح چنین مسائلی متن اصلی توافق ژنو و مذاکرات زیر سوال رود. این مسائل بخشی از مذاکرات کارشناسی بوده است و یکی از موضوعات مطرح در مذاکرات نیز درباره زمانبندی اجرای توافق است.
- براساس برنامه اقدام مشترک ایران انتظار دارد یک روز مشخص برای اجرای توافق تعیین شود و آن روز مبنای اجرای تعهدات از سوی همه طرفها باشد و طرفها نسبت به اجرای تعهداتشان مبادرت کنند، این برداشت ما است که یک روز خاص برای شروع کار در گام اول تعیین شود. اگر چنین رویکردی اتخاذ شود نگرانیها برطرف میشود.
- آقای روحانی یک مکالمه تلفنی (با اوباما) داشتند. آمریکاییها در رابطه با تبعه خود مطالبی را مطرح کردند و ما متقابلا در این تماس نگرانی خود از وضعیت ایرانیانی که در آمریکا زندانی هستند و ایرانیانی به خاطر قوانین آمریکا در کشورهای دیگر زندانی هستند اعلام کردیم.
- حقوق بشر دغدغه ایران است و در دولت جدید گفتوگوها با مسوولان اروپایی که از قبل وجود داشته است ادامه مییابد. ما بر پرهیز از سیاسی کردن موضوع حقوق بشر و اعمال معیارهای دوگانه از سوی غرب تاکید داریم. ما اتخاذ رویکرد جدید برای گفتوگو با غرب در رابطه با حقوق بشر را تشویق میکنیم به شرطی که غرب نیز رویکرد غیرسیاسی و خلاف رویههای گذشته و سازنده را با ایران را در پیش گیرد و در این صورت امکان همکاری در حوزههای مختلف از جمله حقوق بشر فراهم میشود.
در بخش تعهدات غرب در توافقنامه آمده:
Pause efforts to further reduce Iran's crude oil sales, enabling Iran's current customers to purchase their current average amounts of crude oil.
یعنی: توقف تلاش برای کاهش فروش نفت خام ایران، تا مشتریان کنونی ایران بتواند متوسط میزان نفت خام کنونی خود را از ایران خریداری کنند.
و یا این عبارت:
The U.S. Administration, acting consistent with the respective roles of the President and the Congress, will refrain from imposing new nuclear-related sanctions.
یعنی: دولت آمریکا، با همراهی نقش محترم ریاست جمهوری (آمریکا) و کنگره، از تحمیل تحریم های هستهای جدید ممانعت خواهد کرد.
تحلیل من: دو واژه ی efforts و imposing اعم از تصویب تحریم یا اجرای هرگونه تحریم جدید یا از قبل تصویب شده می باشد.
با تحریم جدید 16 شرکت کشتیرانی، از لحاظ حقوقی، غرب توافقنامه را نقض کرده است.
حاضرم با هر کسی سر این موضوع مباحثه ای داشته باشم.
محمد حسین دری - دانشجوی دکتری حقوق عمومی