روزنامه شرق نوشت: خودرو که ظرف یک سال گذشته قیمتهای صعودی را تجربه میکرد و هر افزایش قیمتی نیز همراه با موج خرید بود، حالا یک هفته است قیمتهایش کاهش پیدا کرده است. این کاهشها در شرایطی رخ داده که تقریبا دو ماه از قیمتگذاری خودروها گذشته و هنوز خودروسازان معتقدند تولید با قیمتهای جدید سود نداشته و متضرر میشوند. رییس انجمن خودروسازان نیز اعلام کرده است: «کاهش قیمت، مربوط به تولیدات قبلی است و تا زمانی که دلار به خط دوهزار تومان نرسد، کارخانهها هیچ کاهش قیمتی نخواهند داشت.»
خودروسازان به دلیل افزایش قیمت ارز و الزام به ثبات قیمتهایشان در دوماهه اول سالجاری نسبت به سال گذشته کاهش 50درصدی تولید را تجربه کردند. در عین حال با اعتراض نسبت به افزایش قیمتهایی که شورای رقابت برایشان تعیین کرده بود، ادامه روند کنونی را به ضرر تولید و موجب ادامه روند کاهش تولید میدانند.
نتیجه انتخابات و شکست دلار
از روز 25 خرداد و همزمان با اعلام اولیه نتیجه انتخابات، دلار که از مرز سههزارو600 تومان هم گذشته بود، روزبهروز تنزل پیدا کرد و قیمتها به سههزار تومان و در روزهایی به دوهزارو950 تومان نیز رسید. کاهش قیمتها، بازار عرضه و تقاضا را برهم زد و مردمی که تا دیروز ریالهایشان را تبدیل به دلار میکردند، حالا دلارها را برای فروش به بازار میبرند. اگرچه بسیاری معتقد بودند که حباب قیمتی که در نتیجه هجوم مردم برای خرید دلار ایجاد شده بود، در نتیجه اعلام نتیجه انتخابات و امید به بهبود شرایط اقتصادی و سیاسی، بهخصوص در عرصه بینالمللی، شکسته میشود و برخی آن را موقتی میدانستند، اما همین امر موجب کاهش قیمت یا شکستهشدن حباب قیمتی خودرو و مسکن نیز شد.
کاهش قیمت و بازار بیرونق
در روزهای اخیر قیمت خودرو پنج تا 12درصد کاهش یافته است و این موضوع را حسین زمانی افشار، رییس اتحادیه فروشندگان اتومبیل نیز تایید کرده و گفته است: «همراستای روند نزولی نرخ دلار، قیمت انواع اتومبیلهای داخلی هم با کاهش قابلتوجهی روبهرو بوده است. در خودروهای وارداتی نیز این هفته، بازار با کاهش پنج تا 10میلیون تومانی روبهرو بوده است.»
در راسته نمایشگاههای خیابان 17 شهریور که بورس خودروهای داخلی است، گذشته از آنکه کاهش قیمتها دیده میشود، نبود مشتری نیز به چشم میآید. در این روزها برخلاف زمانی که افزایش قیمتها موجب شده بود مردم برای خرید از هم سبقت بگیرند، کسی برای خرید و فروش مراجعه نمیکند.
آشتیانی، یکی از نمایشگاهداران این خیابان، درخصوص دلیل افزایش قیمتها میگوید: «کاهش قیمتها به دلیل اعلام نتایج انتخابات بوده است. در صورتی که شعارها و وعدههایی که دولت داده، محقق شود، قیمتها باز هم کاهش را تجربه خواهد کرد، اما نتیجه عکس، موجب افزایش دوباره قیمتها خواهد شد.» به گفته او، شایعه در بازار ایران نقش مهمی دارد و درصدها را تغییر میدهد.
به گفته قائم، یکی دیگر از نمایشگاهداران، بخشی از افزایش قیمتها که به صورت کاذب رخ داده بود، اکنون کاهش یافته است. در اصل، بخش غیرواقعی قیمتها حذف شده است و هیچ کاهش قیمتی رخ نداده است.
او میگوید: «مردم در انتظار ثبات در بازار هستند تا برای خرید و فروش اقدام کنند. بازار متزلزل بهخصوص در شرایطی که کاهش قیمتها را شاهد هستیم، رغبت به خرید را به دلیل آنکه احتمال کاهش بیشتر وجود دارد، کم میکند.» یکی دیگر از نمایشگاهداران که عمدتا فروشنده اتومبیلهای خارجی است، کاهش قیمت را قبول ندارد و میگوید: «به دلیل نوسان قیمت دلار، نمیتوان روی کاهش آن حساب کرد و آن را ممتد دانست. در این روزها خودرویی که 30میلیون تومان افزایش قیمت را تجربه کرده بود، حالا ممکن است پنجمیلیون تومان کاهش پیدا کند و با افزایش دوباره دلار، باز به نقطه قبلی باز خواهد گشت.» دلار با وجود آنکه در دو هفته اخیر روند نزولی طی میکرد و به زیر قیمت سههزار تومان رسیده بود، در دو روز گذشته اندکی افزایش یافته و دیروز به سههزارو320تومان هم رسید.
کاهش قیمت خودرو ممکن نیست
احمد نعمتبخش، دبیر انجمن خودروسازان، درخصوص کاهش قیمتها میگوید: «هیچیک از تولیدکنندگان خودرو قیمتهای خود را کاهش نداده و همچنان منتظر اصلاح فرمول قیمتگذاری شورای رقابت هستیم. زیرا نرخ تورمبخشی که آن شورا در قیمتگذاری مشخص کرده، مورد توافق و تایید خودروسازان نیست.»
به گفته او، خودروسازان به دلیل آنکه در سال گذشته چهارهزارمیلیارد تومان از بابت تثبیت قیمتها متضرر شدهاند و اکنون نیز کاهش تولید به میزان 50درصد نسبت به دوماهه اول سال 91 و 70درصد تولید نسبت به سال 90 را تجربه میکنند، امکان کاهش قیمت و تحمل ضرر بیشتر را ندارند.
نعمتبخش، با تاکید بر اینکه هیچیک از کارخانهها قیمت محصولات خود را کاهش ندادهاند، میگوید: «کاهشی که در بازار رخ داده اثرات روانی برگزاری و نتیجه انتخابات است. این کاهش قیمت نیز در هیچیک از تولیدات سالجاری دیده نمیشود و بیشتر در خودروهای مدلهای سالهای قبل است.»
به گفته دبیر انجمن خودروسازان، کسانی که در سال گذشته روی خودرو سرمایهگذاری کرده بودند، اکنون با سودی کمتر و البته قابل توجه در حال فروش هستند. بازار اکنون کاهش قیمت را در خودروهای مدلهای پایین تجربه میکند و این افت قیمت به هیچ عنوان شامل تولیدات سالجاری نمیشود.
در همین زمینه جمشید پژویان، رییس شورای رقابت، درخصوص تاثیر کاهش قیمت ارز در قیمت خودرو، گفته است: «اگر نرخ ارزهزار تومان یا چهارهزار تومان باشد، فقط در تعیین نرخ تورم نقش دارد و این موضوع نیز وظیفه بانک مرکزی است و بانک مرکزی هر نرخی اعلام کند، ما این نرخ را به خودروسازان ابلاغ میکنیم.» اما نعمتبخش، تنها در شرایطی کاهش قیمت خودرو متناسب با تنزل قیمت ارز را میپذیرد که نرخ دلار به دوهزار تومان برسد.
او میگوید: «حتی دلار دوهزارو200تومانی نیز نمیتواند موجب کاهش قیمت خودروهای تولید داخل شود، زیرا خودروسازان با ارز مبادلاتی یا آزاد اقدام به واردات مواد اولیه کردهاند و اکنون نمیتوانند با ضرر، تولیداتشان را به بازار عرضه کنند.»
دبیر انجمن خودروسازان، با بیان اینکه خودروسازان انتظار ثبات در بازار ارز را دارند، تاکید میکند که با اصلاح روش قیمتگذاری خودرو، انتظار افزایش قیمتها را نیز داریم.
کاهش قیمتها مانند افزایش آن تاثیر روانی فضای موجود است و از التهاب بازار کاسته است. اما هنوز به نقطهای قابل اتکا و تثبیتشده نرسیده است، بهخصوص که آن بخشی از جامعه که با افزایش قیمت خودرو شروع به خرید کرده بودند و روی خودرو سرمایهگذاری کرده بودند، حالا در حال روانهکردن آن به بازار هستند و همین امر موجب آرامشدن بازاری شده که سیر صعودی داشته و سال ناآرامی را از سر گذرانده است.