صدرحاج سیدجوادی: روحانیون اصیل از مصدق دفاع می کردند

دکتر سیداحمد صدرحاج سیدجوادی، فعال پرسابقه سیاسی و وزیر کشور و دادگستری در کابینه دولت موقت مهندس بازرگان، در گفتگو با خبرنگار مهر به تشریح ابعاد مختلف کودتای 28 مرداد 1332 پرداخت.

حاج سید جوادی با اشاره به این نکته که فرآیند کودتای 28 مرداد، یک شبه و دفعی نبود، اظهار داشت: از همان اولین روزهای روی کارآمدن دولت دکتر محمد مصدق، فکر سرنگونی و براندازی حکومت مصدق در دستور کار قرار گرفته بود.

وی "دربار شاهنشاهی" و "دولت انگلیس" را دو مخالف اصلی دولت مصدق و عاملان کودتای 28 مرداد توصیف کرد و گفت: دو هدف مهم دکترمصدق دردوران نخست وزیری، قطع استعمار از صنایع نفت ایران و برپایی دموکراسی در ایران بود که به خاطر این دو هدف مهم، دربار و بیگانگان با او دشمن شده بودند. 

این فعال پرسابقه سیاسی، اصلاح قانون انتخابات و روی کارآمدن یک مجلس مردمی و پاکیزه و مستقل را آرمان سیاسی دولت مصدق نام داد و گفت: حزب توده نیز نقش قابل توجهی در پیروزی کودتای 28 مرداد داشت، توده ای با خرابکاری و اغتشاش خیابانی، زمینه هرج و مرج و خسته شدن مردم از سیاست و مبارزه را فراهم کردند و در نهایت این فضاسازی های حزب توده باعث شد که مردم از صحنه خارج شوند.

حاج سیدجوادی سوء استفاده از احساسات مذهبی مردم و تبلیغ علیه دولت مصدق، توسط برخی روحانیون را از دیگرعوامل تفرقه میان ملت و پیروزی کودتای 28 مرداد توصیف کرد.

وزیر کشور دولت موقت در ادامه این گفتگو تاکید کرد: این اشتباه است اگر کسانی فکر کنند که مردم ازحکومت مصدق خسته شده بودند، این تلقی غلطی است، مردم از توطئه ها و آشوب ها و اغتشاش ها خسته شده بودند، البته خواص جامعه می دانستند منشاء توطئه ها کجا است، ولی توده های مردم نمی دانستند که توطئه ها از کجا شکل می گیرد.

وی ادامه داد: دشمنان دکتر مصدق، برای سرنگونی دولت او، حتی حاضر بودند کشور تجزیه شود یا دچار خسارات شدید شود، اما دکتر مصدق با احتیاط زیادی عمل می کرد تا آنها به اهداف خود نرسند.

حاج سیدجوادی تصریح کرد: برخی ازمالکان بزرگ و خان ها هم ازجمله عوامل کودتای 28 مرداد بودند و با دربار همدست شده بودند و نقش مهمی در تضعیف دولت مصدق داشتند.

این فعال سیاسی خاطر نشان کرد: روحانیون اصیل و روحانیونی که به اسلام اصیل اعتقاد داشتند از دولت مصدق دفاع می کردند و با کودتاگران همراهی نشان نمی دادند.