دستور العمل امريكا براي پايان دنيا

بخش امنيت ملي سايت فارين پاليسي به تازگي اسنادي بحث‌برانگيز در مورد سياست‌هاي هسته‌يي امريكا در زمان جنگ سرد، كه دستور‌العمل 59 رياست‌جمهوري نام دارد، منتشر كرده است.

دستور‌العمل 59 كه به اختصار PD-59 ناميده مي‌شود، يكي از مناقشه برانگيز‌ترين اسناد مربوط به دوران جنگ سرد است. اين قانون در 25 جولاي 1980 توسط جيمي كارتر، رييس‌جمهور وقت امريكا امضا شده است. اين اسناد سياست كاربرد سلاح‌هاي هسته‌يي نيز ناميده مي‌شود و هدف آن دادن اختيارات بيشتر به رييس‌جمهور براي برنامه‌ريزي و اجراي يك جنگ هسته‌يي تمام‌عيار است.

اين دستور‌العمل به رييس‌جمهور امريكا اختياراتي فراتر از يك برخورد سنگين هسته‌يي مي‌داد اما بخشي از اين اسناد بسيار محرمانه در عرض چند هفته پس از تصويب آنها در صفحه اول نيويورك تايمز و واشنگتن پست منتشر و افشا شد و همين مساله دليلي شد تا استراتژي ايالات متحده در آستانه تصميم‌گيري‌هاي سخت هسته‌يي تغيير يابد و از شدت آن كاسته شود.

در حالي كه جيمي كارتر در دوران رياست‌جمهوري، در ظاهر فعاليت‌هاي گسترده‌يي را در كنترل تسليحات اتمي در كارنامه كاري‌اش به ثبت رساند اما واقعيات پشت پرده چيز ديگري بود. او حتي به دليل فعاليت‌هايش در زمينه حقوق بشر جايزه صلح نوبل سال 2002 را از آن خود كرد. كارتر در مبارزات انتخاباتي‌اش در سال 1980 به‌شدت سياست‌هاي رونالد ريگان، رقيب اصلي‌اش از حزب جمهوريخواه را مورد انتقاد قرار داد و تاكيد كرد كه در صورت انتخاب شدن او خطر جنگ بار ديگر روي اين كشور سايه خواهد افكند.

البته گفتني است كه كارتر در طول دوران رياست‌جمهوري خود همواره توسط جمهوريخواهان و دموكرات‌هاي تندرو تحت فشار بود. در سال 1979 متحدين ناتو كه از استقرار موشك‌هاي هسته‌يي ميان‌برد اس‌اس-20 نگران بودند توافق كردند كه به مذاكرات محدودسازي سلاح‌هاي راهبردي ادامه دهند تا تعداد موشك‌هاي هسته‌يي مورد استفاده را محدود كنند اما نومحافظه‌‌كاران عليه سياست‌هاي زمان جيمي كارتر در قبال شوروي سابق موضع گرفتند. بسياري از آنها كه با سناتور جنگ‌طلب دموكرات به نام هنري اسكوپ جكسون همراه شده بودند، به رييس‌جمهور (كارتر) فشار آوردند كه از موضع مقابله با شوروي برخورد كند.

اكنون با انتشار مجدد و كامل، اين اسناد نشان مي‌دهند كه ايالات متحده در واقع براي يك جنگ هسته‌يي آماده مي‌شد به اين اميد كه توانايي پايداري دارد. مولفان اين اسناد حتي احتمال پايان جهان را نيز در صورت وقوع چنين جنگي مي‌دادند، آنجا كه به روشني در اين اسناد گفته مي‌شود وقوع چنين جنگي «لزوما» منجر به پايان دنيا نخواهد شد. اين اسناد نشان مي‌دهد كه در دوران جنگ سرد روابط ميان ابرقدرت‌هاي شرق و غرب آنچنان تيره و خصومت‌آميز بود كه نابودي طرف مقابل حتي به قيمت نابودي بخش‌هاي بزرگي از جهان از دستور كار سياستمداران خارج نمي‌شد.البته وقوع جنگ آخر الزمان يا آرماگدون در اسطورهاي مختلف آمده است.

سند PD-59 در حقيقت افشا مي‌كند كه امريكا در صورت لزوم براي به راه انداختن يك جنگ هسته‌يي آماده بوده و براي انجام اين كار به دنبال تدارك نيروهايي بود كه از درجه بالاي انعطاف‌پذيري، پايداري، ايستادگي و عملكرد مناسب آنها در برابر اقدامات دشمن مطمئن باشد. در اين اسناد آمده است: اگر استراتژي تهديد شكست بخورد ايالات متحده بايد توانايي انجام جنگي موفق را داشته باشد؛ جنگي كه در آن دشمن به هيچ يك از اهداف خود نرسد و هزينه‌هاي غير قابل باوري برايش به دنبال داشته باشد.

بخشي از سند PD-59 در مورد قابليت «بررسي - شليك- بررسي» است. اين قابليت به اين شرح است كه ابتدا با استفاده از اطلاعات پيچيده بايد اهداف سلاح‌هاي هسته‌يي را در وضعيت‌هاي ميدان جنگ پيدا كرد و سپس به اين اهداف حمله و پس از آن آسيب‌هاي وارده را ارزيابي كرد.

يادداشتي از سوي ويليام اودوم، مشاور نظامي شوراي امنيت ملي امريكا به توصيف هارولد براون، وزير دفاع وقت امريكا پرداخته كه دقيقا اين قابليت را در يك رزمايش نظامي كه طي آن تعقيب نيروهاي معمول دشمن در اروپاي شرقي و كره با سلاح‌هاي استراتژيك مي‌پردازد، پياده مي‌كند. به عبارت ديگر او به برنامه‌ريزي نسبت به استفاده از سلاح‌هاي هسته‌يي بزرگ براي حمله به سربازان متعارف مي‌پرداخته است. اما از طرف ديگر اودوم و ديگر خالقان اين سند اعتقاد داشتند استفاده از سلاح‌هاي هسته‌يي به منظور شكست سربازان سنتي لزوما منجر به پايان دنيا نخواهد شد.

در مبارزات انتخاباتي اخير در امريكا شاهد مشابه‌سازي ميان كارتر و اوباما از سوي بسياري از جمهوريخواهان هستيم. در تحليل نشريه فارين پاليسي اشاره مي‌شود كه اگرچه دولت اوباما اهداف هسته‌يي را مورد بررسي دوباره قرار داد اما خط مشي اصلي پشت قانون 59 همچنان رويه اصلي سياست‌هاي هسته‌يي امريكاست.

مرجع: اعتماد