فرارو- به گفته قائم مقام پیشین سازمان انرژی اتمی، در صورتی که ایران و آژانس نتوانند تا پیش از آغاز مذاکرات «مسکو» با یکدیگر دیدار تازه دیگری داشته باشند و طی آن به حداقل توافق یعنی ادامه مذاکرات و گفتگو‌ها دست پیدا کند نمی‌توان نسبت به چشم انداز مذاکرات «مسکو» خوش بین بود.
دکتر صادق ربانی با بیان این مطلب در گفتگو با فرارو گفت: انتظار می‌رفت که مذاکرات فنی و حقوقی جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی در وین بازهم بدون نتیجه به پایان برسد، هر چند شواهد و قرائن حکایت از آن دارد که هنوز زود است این مذاکرات به بن بست رسیده تلقی کنیم.
وی با بیان اینکه به هر حال آژانس بین المللی انرژی اتمی از جمهوری اسلامی درخواستی دارد که به عقیده تهران، این درخواست خارج از حیطه وظایف قانونی این نهاد فنی است گفت: آژانس خواستار باز شدن درهای پارچین به روی بازرسان و انجام بازرسی‌ها و دریافت اطلاعات پیرامون ادعاهای مطرح شده در زمینه انجام فعالیت‌های مرتبط با تسلیحات هسته‌ای در این سایت است.
این تحلیل گر مسائل بین الملل تصریح کرد: این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران هرگونه ادعای مطرح در زمینه انجام فعالیت‌های هسته‌ای در این سایت را کلا رد می‌کند و آن را اتهامات بی‌اساس می‌خواند. در ضمن جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر اینکه پارچین یک سایت نظامی است و نه هسته‌ای مخالف انجام بازدید بازسان از این سایت است چرا که آن را خارج از حیطه وظایف آژانس می‌داند.
وی افزود: بر اساس ضوابط NPT، آژانس بین المللی انرژی اتمی تنها مجاز به بازدید و بازرسی از سایت‌ها و تاسیساتی است که در آن فعالیت‌های هسته‌ای انجام می‌گیرد آن هم تنها بر اساس اعلام کشورهای عضو؛ یعنی آژانس امکان هر نوع بازدید از مراکز اعلام نشده از سوی کشور میزبان را ندارد.
ربانی گفت: سایت پارچین هم در لیست مراکز اعلام شده از سوی جمهوری اسلامی ایران به آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار ندارد بنابراین برای تهران هیچ تعهدی وجود ندارد که بخواهد درهای این سایت را به روی بازرسان آژانس باز کند چرا که اساسا این سایت به لحاظ نظامی برای ایران از اهمیت بالایی برخوردار است و می‌خواهد اطلاعات نظامی موجود در آن محرمانه بماند.
قائم مقام پیشین سازمان انرژی اتمی ادامه داد: با این وجود جمهوری اسلامی ایران در جریان سفر یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران و طی دیدار با آقای جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی و مذاکره کننده ارشد هسته‌ای، موافقت خود را با بازدید بازرسان از این سایت اعلام کرده است.
وی افزود: این در حالی است که تهران خواستار آن است که پیش از هرگونه انجام بازدید بازرسان از سایت پارچین، تعهدات لازم از آژانس بین المللی انرژی اتمی را در چارچوب تعیین نقشه راه همکاری دریافت کند که طی آن آژانس متعهد به محرمانه ماندن اطلاعات دریافتی از این سایت شود.
ربانی گفت: جمهوری اسلامی ایران، آژانس بین المللی انرژی اتمی را متهم می‌کند که تاکنون نتوانسته است به محرمانه ماندن اطلاعات دریافتی از برنامه‌ها و فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان متعهد بماند و برخی از این اطلاعات محرمانه دریافتی از ایران یا سر از رسانه‌های غربی در آورده‌اند یا در اختیار نهادهای جاسوسی قرار گرفته است.
وی افزود: جدا از آن هیات مذاکره کننده فنی و حقوقی ایران در وین، خواستار آن است تا در نقشه راه همکاری تهران و آژانس این موضوع گنجانده شود که درخواست از یک سایت نظامی در ایران محدود به سایت پارچین بماند و پس از آن آژانس درخواست مشابه‌ای را مطرح نخواهد کرد.
این تحلیل گر مسائل بین الملل گفت: جمهوری اسلامی ایران به دنبال آن است که مانع از تبدیل شدن درخواست‌های آژانس به یک رویه شود، رویه‌ای که ممکن است منجر به اجرای غیر رسمی پروتکل الحاقی شود.
قائم مقام پیشین سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: این در حالی است که ایران پروتکل الحاقی را همچون تعداد زیادی از کشورهای عضو آژانس بین المللی انرژی اتمی امضا نکرده است و بعید است که در شرایط کنونی نیز تمایلی به امضای آن داشته باشد. این پروتکل، الحاقیه‌ای است که موافقتنامه NPT که بر اساس آن آژانس در بازرسی‌های خود این حق را خواهد داشت که به هرمکانی که برای انجام وظایف خود ضروری می‌داند، دسترسی پیدا کند. این نوع بازرسی بیشتر برای فعالیت‌های اظهارنشده طراحی شده و درواقع، می‌توان از آن به بازرسی‌های سرزده تعبیر کرد.
وی در ادامه درباره ابراز خوش بینی علی اصغر سلطانیه به ادامه مذاکرات تهران و آژانس گفت: همانطور که پیش‌تر گفته شد جمهوری اسلامی ایران مجوز بازدید از سایت پارچین را صادر کرده است و بنابراین نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی می‌توانست روز جمعه این مجوز را در اختیار آژانس قرار دهد با این حال از این اقدام خودداری شد تا تعهدات لازم اخذ شود از این رو آقای سلطانیه به دلیل دراختیار داشتن مجوز بازدید از پارچین خیالش آسوده است که می‌تواند آژانس را نه اکنون بلکه در روزهای آینده خشنود و راضی کند.
ربانی گفت: همانطور که نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی در پایان مذاکرات جمعه با هیات فنی و حقوقی آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کرد انتظار می‌رود که طی روزهای آینده و حداقل پیش از آغاز دور تازه مذاکرات سیاسی و دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران با گروه ۱+۵ در مسکو، دو طرف یک دیدار و ملاقات تازه دیگری داشته باشند.
وی افزود: قطعا جمهوری اسلامی ایران به صلاح نمی‌داند که مذاکرات فنی تهران و آژانس پیش از آغاز مذاکرات سیاسی و دیپلماتیک با گروه ۱+۵ در مسکو به بن بست بخورد چرا که توفیق در کسب توافق و تفاهم میان تهران و آژانس، به طور مستقیم یا غیر مستقیم تضمین کننده توفیق و تفاهم در مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ خواهد بود.
قائم مقام پیشین سازمان انرژی اتمی در خاتمه تاکید کرد: در صورتی که ایران و آژانس نتوانند تا پیش از آغاز مذاکرات مسکو با یکدیگر دیدار تازه دیگری داشته باشند و طی آن به حداقل توافق یعنی ادامه مذاکرات و گفتگو‌ها دست پیدا کند نمی‌توان نسبت به چشم انداز مذاکرات مسکو خوش بین بود.
