فرارو- یک کار‌شناس مسایل بین الملل با تاکید بر بی‌تاثیر بودن دیدارهای روسای جمهور ایران، چین و روسیه در حاشیه اجلاس سازمان همکاری شانگهای بر فضای مذاکرات هسته‌ای گفت: دور آتی مذاکرات هسته‌ای جمهوری اسلامی با گروه ۱+۵ در مسکو را یقینا ایستگاه پایانی نخواهد بود و این انتظار زودهنگامی است که این مذاکرات در این شهر به سرانجام برسد.
سید جلال ساداتیان، مدرس دانشگاه علامه طباطبائی، با بیان این مطلب در گفت‌و‌گو با فرارو گفت: اجلاس سازمان همکاری شانگهای، همانطور که از نامش پیدا است اجلاسی به منظور بررسی موضوعات و دستور کارهای مشخص و برنامه ریزی شده این سازمان و اینگونه نیست که این سازمان اجلاسی را به مناسبت خاصی خارج از حیطه و دستور کار سازمان برگزار کند.
وی افزود: با این حال با توجه به عضویت ناظر جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای و به تناسب حضور ناظر رییس جمهوری ایران در این اجلاس این احتمال مطرح شده است که کشورهای عضو این سازمان در این اجلاس نسبت به برنامه هسته‌ای ایران موضع گیری کنند با این حال بنده معتقدم که عدم موضع گیری در این رابطه بسیار قوی‌تر است.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: بنده معتقدم کشورهای همچون چین و روسیه که تاکنون سیاست و رویکرد مشخصی نسبت به برنامه هسته‌ای ایران داشته‌اند، موضع گیری در این باره را محدود به مذاکرات با گروه ۱+۵ خواهند کرد و در اجلاس سازمان همکارهای شانگهای به برنامه هسته‌ای ایران نخواهند پرداخت.
ساداتیان با تاکید بر اینکه اجلاس سازمان همکاری‌های شانگهای را بی‌ارتباط با پرونده هسته‌ای ایران است گفت: فضای حاکم بر پرونده هسته‌ای ایران را نه در اجلاس شانگهای بلکه باید در جای دیگری پیگیری کرد از جمله در نشست وین که روز جمعه اختصاص دارد به مذاکرات میان هیات‌های فنی و حقوقی جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی که در چارچوب آن مذاکرات قرار است دو طرف درباره دستیابی به راه حلی برای حل و فصل سوالات حول محور برنامه هسته‌ای ایران با یکدیگر گفتگو کنند.
وی افزود: همچنین جای دیگری که می‌توان فضای حاکم بر پرونده هسته‌ای ایران را پیگیری کرد دیدارهای دوجانبه و کار‌شناسی معاون مذاکره کنندگان ارشد هسته‌ای ایران از یک سو و گروه ۱+۵ از سوی دیگر یعنی علی باقری و هلگا اشمیت است؛ دیدارهای که طی آن قرار است دو طرف اقدام به تدوین مقدمات و پیش نیازهای نشست مسکو کنند.
این کار‌شناس مسایل بین الملل در عین حال با بی‌تاثیر بودن دیدارهای دوجانبه و چندجانبه - که معمولا در حاشیه برگزاری چنین اجلاس‌های برگزار می‌شود- بر پرونده هسته‌ای ایران گفت: بعید است که کشورهای همچون چین و روسیه که مواضع ثابت و مشخصی نسبت به برنامه هسته‌ای ایران دارند با یک ملاقات یک یا چند ساعته حاشیه‌ای اجلاس شانگهای بخواهند مواضع خود را در این رابطه تغییر دهند.
وی افزود: کشورهای بزرگی همچون چین و روسیه مواضع خود را درباره موضوعات مختلف به خصوص موضوعات مورد مناقشه بین المللی بر اساس استراتژی بلند مدت به منظور دستیابی به منافع خود دنبال می‌کنند بنابراین بعید است که استراتژی آن‌ها به یکباره با یک دیدار دستخوش تغییر شود و مثلا دیدار مشترک رییس جمهوری ایران با روسای جمهور این کشور بتواند در ادامه مذاکرات هسته‌ای فضا را به نفع ایران تغییر دهد.
ساداتیان در عین حال احتمال طرح درخواست روسای جمهور چین و روسیه از رییس جمهوری ایران برای تعدیل مواضع جمهوری اسلامی ایران در ادامه مذاکرات هسته‌ای را رد نکرد و گفت: رویکرد این دو کشور از دیر باز تاکنون «یکی به میخ و یکی به نعل» بوده و هست، این دو کشور در عین مخالفت با برخی مواضع کشورهای غربی علیه پرونده هسته‌ای ایران، هیچگاه حاضر به همراهی با جمهوری اسلامی ایران نشده‌اند و بسیاری از مواقع با غرب علیه ایران همراهی کرده‌اند.
وی افزود: با این حال این دو کشور با رویکرد خود تلاش می‌کنند فضای حاکم بر پرونده هسته‌ای ایران را یکبار از طریق مخالف با غرب و بار دیگر درخواست از ایران برای تعدیل مواضع، متعادل نگاه دارند تا از بروز لحن و موضع تنش آفرین که پیامدهای جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد جلوگیری کنند.
این کار‌شناس مسایل بین الملل در ادامه گفت: البته این را نباید از نظر دور کرد که این خواست خود غربی‌ها هم هست یعنی آن‌ها با سپردن نقش متعادل کننده فضای مذاکرات هسته‌ای ایران به چین و روسیه، به دنبال جلوگیری از افزایش تنش هستند تا فضای موجود به سمت تقابل و رویارویی سخت افزارانه کشیده نشود.
وی افزود: چرا که غربی‌ها هم می‌دانند که تنها راه حل برون رفت از بن بست هسته‌ای ایران رویکرد سیاسی و دیپلماتیک از طریق تداوم مذاکرات و گفتگوهای مستقیم و بدون واسطه است و شرایط منطقه‌ای و بین المللی به گونه‌ای نیست که بتواتند تاب و تحمل یک تقابل و رویارویی سخت افزارانه را داشته باشد.
ساداتیان با تاکید بر اینکه مسکو هم به ایستگاه پایانی مذاکرات هسته‌ای ایران تبدیل نخواهد شد گفت: در عین حال مذاکرات آتی را بدون دستاورد نمی‌دانم چرا که معتقدم که دو طرف در جریان این مذاکرات گام‌های کوچکی را به منظور تداوم مذاکرات برخواهند داشت تا از این طریق مانع از به بن بست رسیدن گفتگو‌ها شوند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه طرفین مذاکرات هسته‌ای هم در مسائل داخلی و هم در مسائل بین المللی دچار مشکل هستند گفت: باراک اوباما رییس جمهوری ایالات متحده آمریکا به دنبال آن است تا برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در این کشور، فضای حاکم بر مذاکرات را به همین شکل حفظ کند تا به واسطه آرامش موجود بتواند از گردنه رقابت انتخاباتی به سلامت گذر کند.
ساداتیان در خاتمه گفت: با این حال رییس جمهوری ایالات متحده آمریکا برای آنکه برچسب بی‌عرضگی در مواجهه با مسائل بین المللی از جمله موضوع ایران را در انتخابات ریاست جمهوری روی پیشانی خود نبیند ضمن ابرازعلاقه به تداوم مذاکرات با جمهوری اسلامی ایران، ابزار تهدید و تاکید بر موجود بودن همه گزینه‌ها روی میز در مقابل ایران را نیز حفظ کرده است.
