'نفت' در مسیر نزولی به دام افتاده است!

فرارو- زمان زیادی از دوره ای که قیمت نفت تهدیدی برای روند بهبودی شرایط اقتصادی جهان بود، نگذشته است. سرعت تغییر روند صعودی و نزولی قیمت نفت بسیار باورنکردنی است؛ در حال حاضر رو به کاهش است و با توجه به کاهش تقاضا از سوی کشورهای بزرگ مصرف کننده نفت، انتظار می رود این روند ادامه داشته باشد.

 به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از فوربز، قیمت نفت پس از اوج گیری که در اواخر سال 2011 تجربه کرد، از ماه مارس روندی رو به کاهش را در پیش گرفت و در نهایت طی ماه می با افتی 17 درصدی در بازارهای آمریکا و بازارهای بین المللی سقوط را تجربه کرد. انتظار می رود این روند همچنان ادامه داشته باشد چراکه حجم پائین تقاضا در کنار کاهش خطراتی که اقتصاد را تهدید می کند، منجر به شکل گیری مازاد عرضه در بازار می شود. 

چند ماه پیش بود که قیمت بالای نفت سرمایه گذاران را به شدت دچار سردرگمی کرده بود. بن برنانک، رئیس بانک مرکزی آمریکا در مورد قیمت بالای نفت ابراز نگرانی کرد و صاحب نظران خواستار اجرای اقداماتی برای حفظ قیمت گاز در حدود کمتر از 4 دلار در هر گالن شدند. 

قیمت پایه نفت در معاملات نفت سبک آمریکا (نفت خام وست تگزاس WTI) که طی ماه فوریه به بالاتر از 110 دلار در هر بشکه رسیده بود، طی ماه می با 20.6 درصد کاهش روبرو شد. روز سه شنبه نیز نفت سبک آمریکا با قیمت 84 دلار و 22 سنت در هر بشکه به فروش رسید. قیمت های جهانی نفت که به معاملات نفت برنت وابسته هستند نیز اول ماه مارس از 128 دلار و 40 سنت به 98 دلار و 72 سنت در هر بشکه تنزل یافتند و انتظار می رود این روند نزولی همچنان ادامه داشته باشد. 

این احتمال وجود دارد که قیمت نفت سبک آمریکا در معاملات نیویورک تا حدود 75 دلار نیز کاهش بیابد و این در حالی است که قیمت نفت برنت دریای شمال نیز تا پایان ماه جاری میلادی به 90 دلار در هر بشکه نزدیک خواهد شد. 

کاهش اخیر قیمت نفت که بسیار چشمگیر بوده، از پیامدهای واکنش سنتی قیمت ها در مواجهه با عرضه و تقاضا بوده است. بر اساس گزارش اخیر گروه اطلاعات انرژی آمریکا حجم نفت مصرف شده در سطح جهانی که تا اواخر ماه دسامبر 90 میلیون و 400 هزار بشکه در روز برآورد شده بود، تا پایان ماه آوریل به روزانه 88 میلیون و 500 هزار بشکه رسیده است. طی مدت مشابه حجم تولیدات به بیش از یک سال افزایش یافته است. سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در گزارش ماه می خود متذکر شد که «تولیدات بالای نفت در کشورهای غیراوپک و افزایش تولیدات اوپک منجر به پیشی گرفتن مجموع تولیدات از میزان نیاز بازار شده است.» 

بر اساس پیش بینی های اوپک انتظار می رود تقاضای جهانی نفت در سه ماهه دوم سال جاری به روزانه 87 ملیون و 470 هزار بشکه در روز برسد و سپس در سه ماهه سوم و چهارم به ترتیب 89 میلیون و 500 هزار بشکه و 89 میلیون و 720 هزار بشکه برسد. بخشی از این افزایش تقاضا مربوط به ژاپن می شود که پس از حادثه فوکوشیما مجبور به بستن راکتورهای هسته ای خود شده است. 

کند شدن روند تقاضای جهانی باعث شد رئیس شرکت رویال داچ شل اعلام کند قیمت ها هنوز به مرز ثبات نرسیده اند و تا پایان سال 2012 نیز چنین اتفاقی رخ نخواهد داد. پیتر ووسر، رئیس این شرکت روز سه شنبه تصریح کرد که با توجه به کاهش حجم تقاضای جهانی که ناشی از عناصر رکود در اروپا و کند شدن رشد در آسیا است،  انتظار می رود قیمت ها در نیمه دوم سال جاری میلادی رو به کاهش باشند. ووسر معتقد است با وجود کند شدن حرکت اقتصاد آمریکا و در کنار آن شرایط اقتصادی چین، تقاضای نفت خام تا سال 2013 افزایش چشمگیری نخواهد داشت. 

ووسر در خلال سخنان خود با اشاره به ایران که اوایل سال جاری خطراتی را متوجه بازار نفت کرد گفت: «برخی عوامل سیاسی نوسانات قیمت طی ماه های گذشته، تاحدودی فروکش کرده اند.» به نظر می رسد با پذیرش ادامه مذاکرات از سوی ایران، نگرانی های ژئوپلیتیک در پس زمینه قرار گرفته اند. 

قیمت پائین نفت می تواند شرکت های بزرگ نفتی جهان را تحت فشار قرار دهد. اوایل سال جاری شرکت هایی چون اکسون موبیل، شورون و بریتیش پترولیوم علیرغم ضعف در پالایش، توانستند سود بسیاری از قیمت بالای نفت کسب کنند. از سوی دیگر، افزایش تولیدات نفت به معنای گسترش فعالیت ها در شرکت های خدمات نفتی مانند هالیبرتون و اشلامبرگر است. 

با این حال خطر صعود دوباره قیمت نفت وجود دارد. انتظار می رود روسای بانک مرکزی اروپا و بانک مرکزی آمریکا اقداماتی را برای تزریق نقدینگی به بازار اجرایی کنند و این امر به مثابه حمایت از رشد اقتصادی است که بار دیگر سرمایه ها را راهی بازار کالاهای مصرفی از جمله نفت خواهد  کرد. محرک های اقتصادی در چین نیز می تواند این روند را تسریع کنند. 

با این حال در شرایط فعلی قیمت نفت در مسیری نزولی به دام افتاده است. با توجه به بازگشت ایران به میز مذاکرات، روند سقوط اقتصادهای اروپا و آمریکا و کند شدن حرکت اقتصادی چین، به نظر می رسد قیمت نفت خام تا زمان توازن دوباره عرضه و تقاضا در بازار، در مسیر تنزل گام بردارد. اما سرمایه گذاران نباید فراموش کنند که قیمت نفت چند ماه پیش آنقدر بالا بود که خطر بروز رکود اقتصادی جهانی را تشدید می کرد. شرایط در بازارهای جهانی نفت بسیار سریع تغییر می کنند.