رابرت رایت؛ نتایج مذاکرات در بغداد چه خواهد شد؟

فرارو- رابرت رایت، نویسنده مشهور آمریکایی و سردبیر پایگاه خبری آتلانتیک که از مقاله نویسان روزنامه نیویورک تایمز است در آستانه نشست بغداد، به بررسی شرایط حاکم پرداخته و آنچه که انتظار می رود نتایج این مذاکرات باشد را طی مقاله ای به رشته تحریر درآورده است. 

به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از آتلانتیک، دور دوم مذاکرات ایران در مورد برنامه هسته ای این کشور در حالی امروز در بغداد آغاز می شود که جوی خوشبینانه و مثبت بر این نشست حاکم است. هفته گذشته بود که یکی از مقامات ارشد دولت اوباما به نیویورک تایمز گفت: «باد موافق مذاکرات بغداد می وزد.» 

خوشبینی همواره مرا عصبی می کند و امروز اخبار مربوط به پیشنهادی که ما (غرب) قصد داریم روز میز بگذاریم مرا نگران می کند. 

براساس گزارش های ارسالی از سوی خبرنگاران آتلانتیک، گروه 1+5 (پنج عضو دائم شورای امنیت و آلمان) از ایران می خواهند که غنی سازی اورانیوم تا 20 درصد را متوقف کند. علاوه بر این، براساس اظهارات دبیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی ایران درهای سایت نظامی پارچین را به روی بازرسان آژانس باز می کند. (با وجود اینکه چنین توافقی از نظر فنی جزئی از مذاکرات گروه 1+5 نیست، از نظر سیاست عملی از این دست ارزیابی می شود؛ گروه 1+5 به شدت خواهان کسب مجوز ورود به پارچین است و از نظر ایران نیز توافق با راه یابی بازرسان به این سایت، امتیازدهی قابل توجهی است.) 

در ازای تمام این امتیاز دادن ها، ایران دستاورهای اندکی از این مذاکرات خواهد داشت—قطعات یدکی هواپیما، ارتقاء ایمنی برنامه انرژی هسته ای و غیره. این امتیازات را نمی توان «هیچ» تلقی کرد اما دستاورهایی هم نیستند که مقامات ایرانی بتوانند با افتخار و غرور به ملت ایران اعلام کنند، حتی برای خروج جمهوری اسلامی از تنگنای اقتصادی موجود نیز کافی به نظر نمی رسند. و آنچه که می تواند برای ایران امتیازی قابل توجه باشد –کاهش تحریم ها- اصلاً روی میز مذاکرات نیست. براساس گزارش نیویورک تایمز اتحادیه اروپا تحریم های مربوط به بخش نفت ایران که از اول جولای اجرایی خواهند شد را حتی به تاخیر هم نمی اندازد. به همین دلیل است که به این مذاکرات بدبین هستم: در اصل پیشنهاد غرب در بغداد ممکن است آن چیزی نباشد که از نظر سیاسی مد نظر مقامات عالی رتبه ایران است. 

اما با نگاهی به گزارش رون کامپیز از آژانس تلگرافی یهود دلایلی برای امیدواری بیشتر به چشم می خورد. وی در گزارش خود تمام تمرکز خود را به آنچه مقامات دولتی انتظار دارند از نشست بغداد کسب شود، معطوف نکرده و به تحلیل دورنمای دراز مدت این مذاکرات پرداخته است. این تحلیل شامل توقف دائم و قابل بررسی غنی سازی 20 درصدی اورانیوم اما پذیرش غنی سازی اورانیوم تا غنای 3.5 درصد در ایران می شود. (این پذیرش می تواند توافقی بزرگ برای ایران باشد، چراکه طی آن ایران می تواند اعلام کند که پذیرش غنی سازی از سوی غرب به معنی به رسمیت شناختن حق ایران برای هسته ای شدن است.) 

به طور کلی باید بگویم انتظارات درازمدت دولت اوباما به نظر معقول تر و واقع بینانه تر از انتظارات وی از مذاکرات امروز بغداد است. افسوس که مورد دوم پلی برای رسیدن به مورد اول است. 

به گمان من این امکان بسیار قوی است که ایران با شرایط سخت غرب در مذاکرات بغداد موافقت کند و در ازای آن به طور محرمانه و خصوصی اطمینان یابد که هنوز برای کنار گذاشتن تحریم ها، پیش از اول جولای فرصت باقی است. یا هیچ توافقی در بغداد صورت نخواهد گرفت جز توافق در مورد برگزاری دور دیگری از مذاکرات پیش از جولای، که در این صورت گزینه بحث در مورد تحریم ها هم می تواند روز میز قرار گیرد. به هر صورت به عقیده من، اگر هیچ گونه توافقی در مورد کاهش تحریم ها پیش از جولای صورت نگیرد، مذاکرات پایان خوشی نخواهند داشت.

به هر حال من آدم خوش بینی نیستم.