آمانو: اولويت در مذاكرات با ايران دسترسي به پارچين است

يوکيا آمانو تاكيد كرد كه در مذاکرات آژانس بين المللي انرژي اتمي با ایران دسترسی بازرسان به سایت نظامی پارچين در اولویت قرار دارد.

خبرگزاري رويترز از سنت گالن – سوييس گزارش داد: يوکيا آمانو، مديرکل آژانس بين المللی انرژی اتمی، روز جمعه گفت كه آژانس هنوز «پاسخ مثبت» ايران در رابطه با در خواست‌ها برای دسترسی بازرسان به سايت پارچين را دريافت نکرده است.

وي در حاشيه کنفرانسی در شهر گالن در سوييس به خبرنگاران گفت: ما تمايل داريم که موضوع (پارچين) را دنبال کنيم.

آمانو گفت: ما نياز داريم كليه مسايل باقی مانده را مورد بررسی قرار دهيم، اما پارچين از اولويت برخوردار است و بايد با آن شروع کنيم.

ديپلمات‌های غربی مدعي‌اند که ايران در برابر خواست آژانس بين‌المللی انرژی اتمی برای بازرسی از پارچين سنگ‌اندازی می‌کند و می‌گويند احتمالا کوشيده است تا اين منطقه را پاکسازی کند.

آمانو ادعا كرده كه آژانس متوجه برخی «فعاليت‌ها» در پارچين شده است.

وي درپاسخ به اين سوال که منظورش از «فعاليت‌ها» چيست، گفت: ما کسی را در آنجا نداريم، بنابراين نمی‌توانيم بگوييم اين‌ها چگونه فعاليت‌هایي است.

مديرکل آژانس بين المللی انرژي اتمي با اشاره به از سرگيري مذاكرات ميان ايران و 1+5 در استانبول گفت: برداشت من اين است که تمايل به حل و فصل مساله ايران از طريق گفت‌وگو درحال حاضر قوي‌تر از گذشته است.

وي افزود: اخيرا شاهد فضای مثبتی هستيم ولی ما نياز داريم که نتايج ملموسي داشته باشيم.

آژانس بين‌المللی انرژی اتمی اعلام کرده است که دور جديد گفت‌وگوهای ايران و‌ آژانس 24 و 25 ارديبهشت در وين برگزار می‌شود.

بهمن و اسفند سال گذشته هياتی به رياست هرمان ناکارتس، معاون آمانو به ايران سفر کرده بود.

بنا بر اين گزارش آمانو گفته است: ما مطمئن هستيم كه آنها در حال تداوم غني‌سازي هستند. ما نشنيده‌ايم كه آنها تعليق يا متوقف شده باشد. اين (فعاليت‌ها) ادامه دارد.

به گزارش ايسنا تاكيد مكرر آمانو براي دسترسي به پارچين در حالي است كه چندي پيش بازرسان برجسته پيشين آژانس نيز اصرار وي براي بازديد از محلي خاص در پارچين را زير سوال برده و غيرمنطقي خواندند.

بنا بر گزارش روزنامه كريستين ساينس مانيتور، بازرسان پيشين آژانس مي‌گويند كه تمركز نامتعارف براي بازديد از پارچين، كار تازه‌اي است كه مي‌تواند اعتبارش با توجه به اين كه مسايلي ديگر ميان آژانس و ايران باقي مانده است را به مخاطره اندازد. همچنين اينكه آژانس در خصوص چيزي كه دقيقا مي‌خواهد ببيند باز برخورد مي‌كند غير متعارف است. اين كار مي‌تواند اعتبار هرگونه بازرسي احتمالي را زير سوال ببرد.

اولي‌ هاينونن، رييس سابق امور پادمان‌هاي آژانس تا نيمه سال 2010 مي‌گويد: متعجبم كه آژانس در اين مورد مي‌خواهد پيش‌تر ساختماني را كه قصد بازديد دارد، مشخص كند زيرا چنين كاري باعث مي‌شود در نهايت وضعيت نامناسبي پيش آيد.

وي افزود: قبل از هر چيز، اگر اين ( بازرسي‌) به تعويق افتد پاكسازي مي‌تواند انجام گيرد و اين براي ايران خوب نيست. فرض كنيد كه بازرسان در نهايت به آنجا بروند و چيزي پيدا نكنند. مردم خواهند گفت: اوه، به اين دليل است كه ايران آنجا را پاكسازي كرده".

وي كه اكنون در دانشگاه هاروارد تدريس مي‌كند، ادامه داد: اما در واقع ممكن است هيچ‌گونه پاكسازي انجام نشده باشد. در اين صورت اير ان بازنده خواهد بود. نمي‌دانم چرا آژانس اينگونه برخورد مي‌كند، اين عملكردي استاندارد نيست، اما ممكن است دليلي داشته باشد.

اين گزارش حاكي است: سوالات درباره‌ پارچين در حالي مطرح مي‌شود كه علي اكبر صالحي، وزير امور خارجه‌ي ايران اخيرا گفت كه تهران آماده است كليه سوالات درباره‌ي برنامه‌ي هسته‌يي‌اش را " خيلي سريع" رفع كند.

بازرسان آژانس در ژانويه و نوامبر سال 2005 به پارچين دسترسي پيدا كردند، سايتي نظامي كه بسيار بزرگ و شامل صدها ساختمان و بناي زيرزميني است. در آن زمان اين سايت توسط ايران به چهار بخش جغرافيايي تقسيم شده. بازرسان با استفاده از ماهواره و ديگر اطلاعات اجازه يافتند هر يك از اين بخشها را انتخاب كنند و سپس از هر ساختماني در آن بخش بازرسي كنند. در سال 2005 بازرسي‌ها بيش از پنج ساختمان را شامل شد كه از خاك آن نمونه برداري شد. آنها به هيچ چيز مشكوكي برخورد نكردند اما اين ساختمان شامل ساختمان‌هايي كه امروز آژانس تمايل به ديدن آن را دارد نبود.

هاينونن كه رياست آن بازرسي‌ها را به عهده داشت،‌ با ياد آوري آن گفت: انتخاب ( ساختمانهاي هدف) پيش‌تر انجام نشد و زماني انجام شد كه ما به محل رسيديم بنابراين كل پارچين در دسترس قرار داشت.

وي ادامه داد: وقتي كه به آنجا رسيديم گفتيم كه از كدام سايت مي‌خواهيم بازديد كنيم.

اين گزارش حاكي است: از آن زمان به بعد آژانس مي‌گويد كه اطلاعات جديدي درباره‌ي يك اتاقك انفجار دارد كه در سال 2000 نصب شده است.

آژانس در گزارش نو امبر پيشين خود آزمايشات شبيه‌سازي ادعايي در آن‌جا را نشانه‌ جديدي از فعاليت‌هاي احتمالي تسليحاتي معرفي كرده بود.

كارشناسان آژانس در دو سفر به ايران در ماه‌هاي ژانويه و فوريه خواستار دسترسي به پارچين شدند اما از ارايه اين اجازه خودداري شد. يوكيا آمانو، مدير كل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در آن زمان با صدور بيانيه‌اي ابراز دلسردي كرد كه اين درخواست پذيرفته نشده است.

چند روز بعد در گزارش فصلي آژانس درباره‌ ايران توضيح داده شد كه پارچين بخشي از مذاكرات بيشتر است. در اين گزارش آمده است كه در خصوص مداليته‌ها با ايران توافق نشد.

در ادامه اين گزارش در بخشي با عنوان چرا ايران اكراه دارد اجازه دسترسي به اين سايت را بدهد؟ آورده است:‌ پنج دانشمند ايراني مرتبط با برنامه‌ هسته‌يي ايران در دو سال گذشته در اين كشور ترور شدند. تهران " درز" اطلاعات محرمانه از طريق آژانس را مسوول اين ترورها مي‌داند.

علي‌اصغر سلطانيه،‌ نماينده‌ ايران در آژانس تمركز آ‌ژانس بر پارچين را در اوايل ماه مارس رد كرد و گفت كه اتهامات درباره‌ي اين سايت " مضحك" و " بچه‌گانه" است تا از هيچ چيز، چيزي بسازند.

سلطانيه گفت كه دسترسي به پارچين " فقط يك مساله كوچك" است.

هانس بليكس، مدير كل سابق آژانس بين‌المللي انرژي اتمي و رييس بازرسان تسليحاتي سازمان ملل در عراق نيز از تمركز آژانس بر پارچين به عنوان يك سايت نظامي كه بازرسان پيشتر هم به آنجا رفته‌اند، ابراز تعجب كرد.

بليكس اواخر مارس به شبكه‌ تلويزيوني الجزيره در اين باره گفت: هر كشوري نسبتا اكراه خواهد داشت كه به بازرسان بين‌المللي اجازه دهد به يك سايت نظامي بروند.

وي افزود: به شكلي مي‌توان گفت كه ايراني‌ها در مقايسه با بسياري از ديگر كشورها بسيار شفاف‌تر بوده‌اند.

اين گزارش حاكي است: رابرت كلي، بازرس آمريكايي سابق آژانس كه سه سال قبل بازنشسته شد نيز در تماسي از وين گفت: اين كار معني ندارد . نمي توانم بفهمم كه چرا آمانو اعتبار آژانس را ( با پارچين) به خطر مي‌اندازد.

وي افزود كه آزمايشات هيدروديناميكي توصيف شده در گزارش آژانس به ندرت در سيلندر يا هرگونه فضاي محدود انجام مي‌گيرد و براي اين كار به چند صد كيلوگرم مواد منفجره نياز است نه فقط 70 كيلوگرم كه آژانس مي‌‌گويد اين كانتينر براي انجام آن در دهه 90 طراحي شده است.

كلي سوالي كرد: آيا كسي در سال 1998 انتظار داشت كه مجبور شود در سال 2012 آژانس را فريب دهد. اين منطق همه اين حرفها است. اينكه ايراني‌ها قصد ساختن يك كانيتر را داشتند چون آژانس قصد رفتن به آنجا را داشته است.

وي افزود: اگر آزمايش در كانتينري با اورانيوم و مواد انفجاري انجام شد، كانتينر به شدت آلوده خواهد بود، نمي‌توان از شر ذرات اورانيوم رها شد و وقتي براي پاكسازي يا آزمايش ديگر آن را باز كنيد، ساختماني كه در آن هستيد كاملا آلوده به ذرات ريز اورانيوم خواهد شد كه پاكسازي آن بسيار دشوار خواهد بود.

بر اساس اين گزارش هاينونن درباره‌ گزارش ماه مارس آسوشيتدپرس كه به نقل از ديپلمات‌ها مدعي شد ايران در حال پاك‌سازي پارچين است گفت كه تصاوير ماهواره‌اي تجاري كه او از پارچين ديده است هيچ نگراني فوري را باعث نمي‌شود و به علاوه اين ساختمان فاصله زيادي از محل مورد نظر داشت.

در ا دامه به نقل از هانيونن درباره‌ اينكه ايران اعلام كرد قصد دارد 10 سايت ديگر براي غني‌سازي برپا كند آمده است: اين كار دو مزيت دارد. اينكه سرمايه‌هاي شما پخش مي‌شود و اگر كسي بخواهد به آن حمله كند براي رسيدن به هدفش بايد سراغ 10 هدف برود. دوم اينكه يافتن اين اماكن براي آژانس‌هاي جاسوسي وقت‌گير است پس مي‌توان پيش از اين كه اين سايت‌ها را پيدا كنند براي مدتي كارها را انجام داد.