این روزها با نزدیک شدن زمان انتخابات مجلس نهم، گمانه زنی های انتخاباتی در محافل سیاسی و عمومی داغ است. در این میان بیشترین دغدغه افکار عمومی ، داشتن مجلسی کارآمد است که بتواند دولت را در ریل قانون قرار دهد.دولتی که آوازه بی قانونی هایش رکورد شکن شده و در تاریخ انقلاب بی سابقه است. علی مطهری اما، نام آشنایی برای مردمی است که ماجرای سوال از رئیس جمهور را پیگیری می کنند.ماجرایی که مدت زمانی تیتر اول رسانه های کشور بود و تا اعلام وصول شدنش ،حرف و حدیث های زیادی را به وجود آورد.
گفت و گوی زیر مشروح نظرات علی مطهری است درباره مجلس، وکیل الدوله ها و مسائل پیرامون بی قانونی های دولت.
آقای مطهری از سال 84 شروع کنیم، بعد از پیروزی آقای احمدی نژاد در انتخابات سال 84، شما به عنوان منتقد دولت شاخته نمی شدید، چه اتفاقی افتاد که علی مطهری منتقد دولت شد؟
البته بنده صرفا منتقد دولت نيستم بلكه بارها از نقاط قوت آن حمايت كرده ام. اما در پاسخ به سئوال شما عرض كنم كه در ابتدا مواضع آقای احمدی نژاد برای ما به طور کامل شناخته شده نبود. اولین بار در سال 85 در یک نامه سرگشاده به بعضی از مواضع فرهنگی دولت انتقاد کردم و از تسامح و تساهل فرهنگی دولت در حوزه های مختلف فرهنگی گله داشتم اما وقتی وارد مجلس شدم بیشتر متوجه نقایص کار دولت شدم و طبعا انتقاداتم بیشتر شد. در واقع به تناسب افزایش تخلفات دولت انتقاد من هم افزایش پیدا کرد.
کدام نقایص و تخلفات دولت مد نظر شماست؟ شاید اولین مسئله که باعث شد که ما در مقابل دولت موضع بگیریم قضیه آقای کردان بود . وقتی آقای کردان با مطرح کردن یک امر خلاف واقع در صحن علنی رای اعتماد گرفت در اینجا ما مجاز به سکوت نبودیم و باید به وظیفه نمایندگی مان عمل می کردیم .زمانی که ما برای استیضاح ایشان اقدام کردیم مقاومت هایی صورت گرفت.
دولت تلاش می کرد این استیضاح انجام نشود و می خواستند این موضوع را یک امر عادی جلوه دهند در حالی که ما معتقد بودیم که اگر مجلس در این باره سکوت کند یک امر غیر اخلاقی که "دروغ" باشد در نظام ما نهادینه خواهد شد و به صلاح کشور است که در اینجا اقدام کنیم.
در آنجا من از نوع برخورد آقای احمدی نژاد به اینجا رسیدم که ایشان بیشتر, مسایل را سیاسی می بیند و به اصول و مبانی پایبند نیست و طبعا جنبه انتقادی من در انجا و از آن زمان پر رنگتر شد.
محورهای اصلی انتقادات شما به دولت طی این سال ها چه بود؟ یکی همین قضیه وزیر کشوروقت بود و بعد هم قانون گریزی هایی که از دولت شاهد بودیم مانند عدم اجرای درست قوانین بودجه سالانه ،عدم اجرای قانون تسهیلات ارزی برای متروی کلان شهرها و نوع نگاهی که ایشان و آقای مشایی به مسایل فرهنگی داشتند، همچنین برخی صحبت هایی که ایشان درباره ی مجلس داشتند که موجب تحقیر مجلس می شد مثل اینکه گفتند مجلس در راس امور نیست.
از تحقیر مجلس صحبت کردید، اخیرا معاون پارلمانی رئیس جمهور صحبت های آقای احمدی نژاد مبنی بر در راس امور نبودن مجلس را تکرار کرده، از نظر شما دلیل این گونه اظهارات در آستانه انتخابات مجلس نهم چه می تواند باشد؟
این صحبت ها از همان خصلت لجاجت آقای احمدی نژاد سرچشمه می گیرد وبی ارتباط باطرح سوال ازرئیس جمهور نیست و قطعا آقای میرتاج الدینی بدون مشورت با رئیس جمهور این حرف را نزده است.
موارد دیگرانتقاد من حمایت ایشان از تز مکتب ایران و نوع برخوردشان با قانون عفاف و حجاب و مقاومت 11 روزه در برابر حکم حکومتی ومانند اینها بوده است.
به قهر 11 روزه رئیس جمهور اشاره کردید، فضای مجلس در آن 11 روز چگونه بود و اکثریت نمایندگان چه نظری درباره این اقدام محمود احمدی نژاد داشتد؟
نمایندگان از این اقدام بسیار متعجب بودند و برایشان قابل باور نبود که رییس جمهور چنین کاری انجام دهد . در تاریخ جمهوری اسلامی هم چنینی کاری سابقه نداشت.
اکثر نمایندگان از این اقدام آقای رییس جمهور عصبانی بودند و منتظر بودند که اگر این قضیه همچنان ادامه داشته باشد مسئله استیضاح ایشان را با جدیت مطرح کنند و به نظر می رسد همین مسئله باعث شد که آقای احمدی نژاد به خانه نشینی خود خاتمه دهد چرا که اگر ایشان یکی دو روز دیگر به این اقدام خود ادامه می داد مجلس به این قضیه ورود و استیضاح را مطرح می کرد و به احتمال قوی ایشان را برکنار می کرد.
این مسائل که در سوال از رییس جمهورنیز مطرح شده کم کم موضع بنده و خیلی از افراد را تغییر داد.
بعضی نمایندگان هم بودند که از آقای احمدی نژاد در این 11 روز حمایت کردند و سعی در توجیه این اقدام داشتند مانند حجت الاسلام آقا تهرانی، که در آن روزها و بعد از آن ، مصاحبه هایی به نفع آقای احمدی نژاد انجام دادند، آیا توجیهات این دسته نمایندگان برای اکثریت مجلس قابل قبول بود؟
این توجیهات قابل قبول نیست یعنی این گونه توجیهات ناشی از تعصبی است که اینها نسبت به آقای احمدی نژاد دارند و باید از آنها پرسید که اگر این کار در دولت های گذشته انجام می شد شماچه کار می کردید؟آیا واقعا همین گونه برخورد و توجیه می کردید ؟قطعا این گونه نیست بلکه کفن پوش راه می افتادند و فضایی را علیه رییس جمهور درست می کردند . این توجیهات نشان می دهد که انصاف و اخلاق وجود ندارد.
اخیرا دولتی ها مدعی هستد که مجلس نهم باید با دولت تعامل داشته باشد، تعامل مجلس نهم با دولت را چگونه می بینید؟ مجلس غیر از قانونگذاری ناظر بر اجرای قانون است. ما نمی توانیم بگوییم که رفتار مجلس نهم چگونه خواهد بود چرا که همه چیز به رفتار دولت بستگی دارد و اگر دولت یک دولت قانون مدار باشد و قبول داشته باشد که در ریل قانون حرکت کند ما مشکلی با دولت نخواهیم داشت.
همین الان هم از نقاط قوت دولت حمایت می کنیم و بارها حمایت کردیم اما اگر دولت بخواهد به برخی از رویه ها همچنان ادامه دهد که مثلا این قانون را قبول ندارم و اجرا نمی کنم، در اجرای قانون بودجه به دلخواه خودش عمل کند و بودجه ها را جابجا کند و یا در اجرای قانون هدفمند سازی یارانه ها به تشخیص خودش عمل کند و کاری به قانون مجلس نداشته باشد و یارانه بخش تولید را پرداخت نکند، در این صورت مجلس باز برخورد می کند.
همه چیز به رفتار دولت بستگی دارد . ما که با دولت کینه و دشمنی نداریم دولت اگر در مسیر قانون حرکت کند مجلس هم همکاری خواهد کرد.
چرا مجلس هشتم در بعد نظارت ضعیف عمل کرد؟ مجلس هشتم در مجموع مجلس خوبی بود.این مجلس با دو پدیده جدید مواجه شد . یکی بحران سال 88 که باعث شد دست مجلس در برخی امور بسته باشد.
پدیده دیگر ویژگی این دولت است که به هرحال دولت جسوری است یعنی آنچنان اعتقادی به مجلس ندارد و معمولا به تشخیص خودش عمل می کند و در واقع ما با یک دولت ویژه ای طرف هستیم و این طبعا کار مجلس را مشکل می کرد و با وجود همه اینها دیدید که مجلس آقای کردان و آقای بهبهانی را استیضاح و بر کنار کرد و وزیر اقتصاد را نیز بعد از حادثه اختلاس سه هزار میلیاردی استیضاح کرد.
روز استیضاح وزیر اقتصاد چه اتفاقاتی در مجلس افتاد که وزیر دوباره رای اعتماد گرفت؟ عوامل مختلفی موثر بود. یکی اینکه نمایندگان مجلس از عملکرد وزیر اقتصاد قطع نظر ازداستان اختلاس راضی بودند و ایشان را وزیر موفقی می دانستند. دوم اینکه عذر خواهی ایشان در نطق دفاعیه شان در تصمیم نمایندگان موثر بود . سوم اینکه در نطق های استیضاح کنندگان نقاط ضعفی بود که به نفع وزیر تمام شد.البته ورود آقای لاریجانی به مسئله نیز موثر بود.ولی من احتمال می دهم اگر ایشان هم ورود پیدا نمی کرد باز احتمال اینکه استیضاح رای نیاورد زیاد بود.
به عنوان یک نماینده مجلس، مجلس کارامد را چطور توصیف می کنید؟
مجلس دو کار اصلی دارد: قانونگذاری و نظارت بر اجرای قانون. پس نمایندگانی که وارد مجلس می شوند اولاباید لا اقل در یکی از رشته های مورد نیاز جامعه تخصص داشته باشندتا در یکی از کمیسیون های تخصصی مفید واقع شوند .از طرفی نماینده باید قدرت تجزیه و تحلیل هم داشته باشد تا بتواند قانون گذار خوبی باشد.
ثانیا نماینده باید بتواند ناظر خوبی باشد و برای اینکه ناظر خوبی باشد باید وابسته به منابع ثروت و قدرت نباشد .
اگر نماینده ای از طریق دولت وبا حمایت دولت وارد مجلس شده باشد نمی تواند ناظرخوبی بر تخلفات دولت باشد و در مقابل تخلفات دولت بایستد چرا که مدیون آنها است و دچار رودربایستی و ملاحظه کاری می شود .یا اگر کسی با حمایت سرمایه داران ومنابع ثروت وارد مجلس شود باز همین مشکل راخواهد داشت.
برای مثال اگر بخواهد وزیری را استیضاح کند که این استیضاح باعث می شود که منافع آن سرمایه داران به خطر بیفتد ، اینجا چون مدیون آنها است مجبور می شود که عقب نشینی کند .
بنابراین اولا کسانی باید وارد مجلس شوند که وابستگی به دولت و سرمایه داران و به عبارتی وابستگی به منابع ثروت و قدرت نداشته باشند که رهبر انقلاب هم راجع به این قضیه توصیه کردند . و ثانیا از نظر شخصیتی و روحی به گونه ای باشند که دلبستگی به مال دنیا و طمع به دنیا نداشته باشند.
اگر این گونه نمایندگان یعنی افراد مستقل و متخصص و حر و آزاده وارد مجلس شوند به نظر من ما می توانیم امیدوار باشیم که یک مجلس واقعی داشته باشیم، مجلسی که می تواند دولت را در ریل قانون قرار دهد.
نمایندگان مجلس باید وکیل الدوله باشند یا وکیل المله؟ حتی زمانی که ما یک دولت مردمی و خوب داریم نیز نماینده باید همیشه وکیل مردم باشد و اصلا معنی ندارد نماینده وکیل دولت باشد حتی برخی می گویند ما وکیل ولایت هستیم و این نیز قابل قبول نیست چرا که نماینده باید وکیل مردم باشد.
مجلس برای این به وجود آمده که کنترل کننده دولت باشد و در مقابل سرکشی های دولت بایستد چرا که قدرت در دولت متمرکز است و همیشه قدرت متمرکز فساد آور است مگر در مورد فرد معصوم والا در خصوص مردم عادی قدرت متمرکز احتمال فساد را زیاد می کند. بنابراین علما جامعه شناسی و عقل جمعی بشر به اینجا رسیده اند که باید یک نهادی به نام مجلس وجود داشته باشد که دولت را کنترل کند.
در این دوره عده اي انگشت شمار بودند که اعلام می کردند ما وکیل الدوله هستیم و به این وکیل الدوله بودن خود افتخار می کنیم چون دولت ما دولت مردمی است و مرزی بین دولت و مردم نیست.
البته اینها توجه ندارند که یک نماینده به هر حال باید وکیل مردم باشد. این افراد واقعا به مجلس آسیب رساندند و در مواردی باعث می شدند که از بیرون به مجلس فشار وارد شود و حتی مجلس را گاهی تحقیر می کردند و در جایی که مجلس می خواست از حقوق مردم دفاع کند آنها مانع می شدند .
در این مورد مثالی می زنید؟ مثل اینکه این افراد از قرائت گزارش کمیته حقیقت یاب مجلس درباره حادثه کوی دانشگاه جلوگیری کردند . وکیل الدوله ها اساسا یک فضای رعب و وحشتی در میان نمایندگان مخصوصا در اوایل مجلس ایجاد کرده بودند که کسی جرات اظهارنظر برخلاف نظر آنها را نداشته باشد و به گونه ای عمل می کردند که ما با نهاد هاي حكومتي مرتبط هستیم و گاهی تهدید می کردند که اگر در موردی با آنها همراهی نشود بعدا رد صلاحیت خواهید شد.
با اینکه تعداد این افراد کم بود باعث ایجاد فضای رعب و وحشت می شدند البته وجود برخي نمايندگان حر و آزاده باعث شد كه فضا شکسته شود و اینها نتوانند آنطور که مایل بودند به اهدافشان برسند.
روابط شخصی این افراد با شما چگونه است؟ روابط شخصیشان با من خوب است، از دوستان نزدیکمان هستند و شوخی و مزاح هم داریم اما از نظر مواضع سیاسی مختلف هستیم.
ترکیب مجلس نهم را چطور پیش بینی می کنید؟ اگر مشارکت مردم بالا و درسطح خوبی باشد نوع تفکر و گفتمان ما پیروز میدان خواهد بود. لااقل در تهران اینگونه خواهد بود. اما اگر مشارکت پایین باشد و فقط یک قشر خاصی شرکت کنند ممکن است تند روها برنده باشند.
اصولگرایان در حال حاضر به سه گروه تقسیم شده اند. یک گروه جبهه پایداری هستند که آنها را تندرو می دانیم. یک گروه جبهه متحد اصولگرایان است که آنها را بیشتر قبول داریم و عاقلتر و معتدل تر هستند و یک گروه هم ما هستیم که به نام فهرست صدای ملت آمده ایم و که یک گفتمان خاصی داریم که در این چندسال اخیر حرفهایمان را گفیته ایم و مردم می دانند و روی برداشت درست از ولایت فقیه و آزادی بیان و دفاع از حقوق مردم و توجه به امور فرهنگي تاکید داریم. در واقع سه بینش و گرایش در میان اصولگرایان است باید دید قضاوت مردم چگونه است.
اعضای فراکسیون انقلاب اسلامی که اکثر طرفداران دولت هستند، طرح نظارت بر هزینه های انتخاباتی را مطرح کردند که توسط نمایندگان رد شد و این مساله باعث شد این افراد جنجال زیادی در فضای رسانه ها بر پاکنند.چرا نمایندگان به این طرح رای ندادند و هدف وکیل الدوله ها از ارائه این طرح چه بود؟
این طرح، طرح نپخته ای بود که خیلی قابل اجرا نبود و برای همین، نمایندگان به آن رای ندادند. شاید این افراد بیشتر هدف سیاسی داشتند و معتقد بودند که در هر دو حالت رای آوردن و نیاوردن، این طرح نفعشان تمام می شود. اما طرح دقیق و کارشناسی شده نبود چرا كه امکان دارد کاندیدايي ده ها هزینه پنهان داشته باشد و از کجا می توان فهمید که هزینه هایی که افراد ارائه می کنند حقیقت است؟ خود مردم بهترين داور هستند و به افراد گروههايي كه به طور غير طبيعي هزينه مي كنند راي نمي دهند.
مساله جدید مطرح شده در رسانه ها، راه اندازی دوباره هیات نظارت بر قانون اساسی توسط رئیس جمهور است که شورای نگهبان آن را رد کرد.آیا راه اندازی دوباره این هیات بعد از 6 سال در راستای اهداف قانون گریزانه دولتی هاست یا هدف دیگری در میان است؟
به نظر من این موضوع مرتبط با سوال از رییس جمهور است چون پاسخ ایشان در بعضی از سوالات مرتبط با همین موضوع یعنی مرتبط با اصل 113قانون اساسی است که رییس جمهور مسئول اجرای قانون اساسی است. ايشان در اين خصوص نظریاتی دارد و می گوید که مجلس حق ندارد طرحی را که مخالف قانون اساسی است مطرح كند.
در نتیجه آقای احمدی نژاد معتقد است ، تمام طرحهایی که اشكال قانون اساسي دارد و بعد از مخالفت شورای نگهبان به مجلس بر می گردد و مجلس بر نظر خود اصرار می کند و آن طرح به مجمع تشخیص مصلحت نظام می رود و در آنجا تصویب و تبديل به قانون می شود ، قانون نیست، درحالی که مطابق قانون اساسی اگر طرحی این مراحل را طی کرد قانون است و رییس جمهور باید آن را اجرا کند.
در خصوص قانون مترو نظر آقای احمدی نژاد همین است، می گوید چون این قانون به مجمع تشخیص مصلحت نظام رفته من این را قانون نمی دانم و اجرا نمی کنم. این مقدمه ای است و ایشان می خواهد پاسخ های خودشان را به سوال از رییس جمهور محکم کند و یک نوع توجیه است برای اقدامات خلاف قانون خودش و البته شورای نگهبان نیز این را رد کرد و گفت این کار قانونی نیست. مرجع تشخیص هم شورای نگهبان است.
شما به عنوان یک نماینده اصولگرا در مجلس، نقش آقای هاشمی رفسنجانی را در انقلاب چطور می بینید و چرا دولتی ها کمر به حذف آیت الله هاشمی بسته اند؟
نقش ايشان در انقلاب روشن است. علت اینکه دولتی ها مصمم به حذف آقای هاشمی هستند این است که از ایشان می ترسند چون ایشان اهداف و تخلفات آنها را خوب تشخیص می دهد و چهره واقعی اینها را از ابتدا خوب تشخیص داد. لذا از ایشان هراس دارند و می خواهند ایشان را حذف کنند.
البته خود ما هم انتقاداتی به ایشان داشتیم. دولت سازندگی آنچنان انتقاد پذیر نبود و این مشکل وجود داشت. یا در برخی موارد که حقوق مردم یا نخبگان ضایع می شد اقدام موثری از طرف ایشان نمی دیدیم و این انتقادات را داشتیم اما بحث ما این است که در حال حاضر زمان انتقاد از آقاي هاشمی نیست بلکه زمان دفاع از ایشان است.
وقتی که در مناظره آن اتهامات را به ایشان وارد كردند و فرصت دفاع ندادند، هرکس دیگری بود عکس العمل نشان می داد و اين حق طبیعی او بود.
اما اینکه اینها می خواهند ایشان را حذف کنند موفق نخواهند شد چرا که اولا پیوند محکمی میان آقای هاشمی و رهبری وجود دارد که این پیوند به راحتی قابل گسستن نیست.
دوم اینکه ایشان پایگاه خوبی در میان مردم دارند و این طور نیست که مردم قدرناشناس باشند .مردم قدردان زحمات خدمتگزاران انقلاب هستند. حالا ممکن است یک قشر خاصی تحت تاثیر برخی رسانه ها یک نگاه منفی نسبت به ایشان پیدا کرده باشند ولی وقتی حقایق برای اینها بازگو می شود اینها هم می پذیرند .
و حرف آخر؟ در مجموع همه باید در اداره کشور و تداوم انقلاب با هم مشارکت و اتحاد داشته باشیم و اینکه بگوییم فقط ما انقلابیون واقعی هستیم و بقیه باید کنار بروند یک روش غلطی است و ناشی از رخنه فرصت طلبان در انقلاب ما است که یکی از آفات انقلاب است و باید با آن مبارزه کرد.
با آرزوی موفقیت برای شما و تداوم فعالیت در مجلس نهم!