پوتین و رامنی در دام مشکلاتی که به شکل عجیبی شبیه هستند

فرارو- اجوشوا تاکر، استاد علوم سیاسی در دانشگاه نیویورک طی مقاله ای به بررسی مشکلات مشابه میت رامنی، نامزد جمهوری خواه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و ولادیمیر پوتین، نخست وزیر فعلی و نامزد انتخابات ریاست جمهوری روسیه پرداخته و مشکل اصلی هر دو را کاهش حمایت نخبگانی می داند که در کشورهای غیردموکراتیک تنها از طرف برنده حمایت می کنند.

 
به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از الجزیره، نخبگان و سرآمدان یک کشور همواره از جناح پیروز حمایت می کنند- اما دو کاندید ریاست جمهوری که زمانی برندگان اجتناب ناپذیر رقابت ها محسوب می شدند، حال با مشکلاتی روبرو هستند. 

به نظر می رسد این هفته برای ولادیمیر پوتین و رامنی به هیچ وجه خوب نبوده است. پوتین مجبور بود با اعتراضات گسترده مردمی علیه حکومت خود روبرو شود و رامنی با صحنه تحقیرآمیز شکست در سه رقابت حزبی آن هم در یک شب در مقابل ریک سنتوروم مواجه شد. دو مرد: هر دو با قدم هایی نه چندان مستحکم در مسیر رسیدن به قدرت سیاسی. 

در واقع مسائل بیشتری برای مقایسه این دو شخصیت سیاسی وجود دارد. پروفسور هنری هیل از دانشگاه جورج واشنگتن در مجله ورلد پالتیکز می نویسد یکی از ویژگی های قابل شناسایی یک حکومت قیمومتی (حکومتی که توسط شبکه های حمایتی یا قیمومتی کنترل می شوند) این است که: 

«زمانیکه با این گونه انتقال قدرت پیش بینی شده ای روبرو می شویم، نخبگان و سرآمدهای یک کشور ترجیح می دهند از فردی حمایت کنند که اطمینان دارند در رقبات های انتخاباتی ریاست جمهوری پیروز می شود و در نهایت رئیس جمهور خواهد بود.» 

به نظر می رسد استفاده از چنین عقیده ای برای تشخیص کشورهای دموکراتیک از غیردموکراتیک که در حال برگزاری انتخابات هستند، مفید است: در کشورهای دموکراتیک نخبگان حزب یا طرف خاصی را انتخاب می کنند و به پیروزی آن در انتخابات اهمیت می دهند اما در کشورهای غیردموکراتیک که انتخابات برگزار می کنند (حکومت های استبدادی) شاید نخبگان تنها به طرفی که پیروز خواهد بود اهمیت بدهند و برایشان مهم نیست که او واقعاً چه کسی است.

در حکومت قیمومتی که هیل توصیف کرد منطق چنین حمایتی این است که نخبگان فقط خواستار تداوم دسترسی به مزایایی هستند که دولت می تواند ارائه دهد: مشاغل عمومی، کاهش مالیات، دسترسی به شرکت هایی که از سوی دولت خصوصی شده اند، موقعیت های کلیدی در هیات دولت و حتی رشوه خواری آشکار. در موازنه قدرت ارتباط با طرف حق اگر قطع شود، دسترسی به مزایا همچنان ادامه خواهد داشت؛ قطع ارتباط با طرف ناحق اما تمام دسترسی ها را از بین می برد. 

نگاهی دوباره به آنچه هیل نوشته، آن هم در میانه روند رقابت های انتخاباتی آمریکا، می توان گفت این ایده در مورد خیران برجسته در مبارزات انتخاباتی قابل بررسی است. اجازه دهید سه فرضیه را در نظر بگیریم. نخست، خیران بزرگ برای کاندید های ریاست جمهوری در انتخابات مقدماتی برا حزب شماره یک، خیران بزرگی هستند چراکه خواهان دسترسی به کاندیدهایی هستند که پیروز انتخابات هواهند بود. دوم، تقریباً تمام این خیران بزرگ حزب شماره یک ترجیح می دهند که این حزب، حزب شماره دو را شکست دهد. سوم، اگر کاندیدی از حزب شماره یک در انتخابات پیروز شود، احتمالاً بیشترین دسترسی را برای خیران بزرگی که در انتخابات مقدماتی از وی حمایت کردند، قرار خواهد داد. 

بنابراین اگر این سه فرضیه را درست بدانیم، می توان گفت شرایطی که در انتخابات مقدماتی در یک کشور دموکراتیک ایجاد می شود مشابه همان موقعیتی است که هیل در حکومت های قیمومتی تشریح کرد: نخبگان با دو راهی اینکه از چه کسی حمایت کنند روبرو می شوند و در نهایت بیشترین توجه شان به انتخاب کاندیدی است که پیروز خواهد بود. 

حال این سوال مطرح می شود که تمام این توضیحات چه معنایی برای پوتین و رامنی دارد؟ برای پوتین- به عنوان رهبری در یک حکومت قیمومتی اصیل- درس ها کاملاً واضح هستند: وی نیاز دارد که نخبگان همچنان بر این عقیده باشند که وی در قدرت می ماند. شاید پوتین پیش از تصمیم برای انتقال پست ریاست جمهوری به دیمیتری مدودف چهار سال پیش، مدعی بود که قدرت های رسمی ریاست جمهوری روسیه در مورد قدرتی بدون رقیب به وی اطمینان داده اند. بنابراین وی تمام تلاش خود برای متقاعد کردن نخبگان در مورد قدرت بلامنازع خود را به کار گرفته است. 

با این حال، این پوتین بود که نشان داد شخصی بجز رئیس جمهور می تواند قدرت واقعی را در روسیه در دست داشته باشد؛ زمانیکه در دوره ریاس جمهوری مدودف، اکثر تصمیمات را می گرفت، و این امر بدان معنا است که ورود به دفتر ریاست جمهوری روسیه دیگر آنقدرها هم که باید متقاعد کننده نیست. در نتیجه هرچه بر تعداد معترضانی که نشان می دهند مخالفان بر حقی علیه پوتین در این کشور وجود دارند، افزوده شود، تعداد نخبگانی که به دلیل ترس از شرط بندی بر روی اسب بازنده به مخالفان می پیوندند، افزوده خواهد شد. 

بنابراین اعتراضات و تظاهرات یکی از مشکلات واقعی پوتین محسوب می شود و – اگر این اعتراضات در دوره برگزاری و اتمام انتخابات ریاست جمهوری ادامه داشته باشد- باید از امکان به راه افتادن موجی از نخبگان که ممکن است به پوتین پشت کنند، غافل نبود. سوال اصلی که با توجه به چنین دورنمایی باید پاسخ داده شود این است که آیا معترضان می توانند در فصل بعد از انتخابات نیز به اعتراضات خود ادامه دهند یا خیر. 

در مورد رامنی چطور؟ با توجه به آنچه در ابتدای مقاله در مورد تمایل خیران بزرگ به حمایت از پیروز کاندید جمهوری خواهان در انتخابات مقدماتی بیان شد، رامنی از مزایای ثروت خود در برابر دیگر کاندیدها بهره برده است و به همین دلیل در جایگاهی قرار گرفته که خیران بزرگ همچنان معتقدند رامنی پیروز اجتناب ناپذیر انتخابات مقدماتی جمهوری خواهان است. نتایج رقابت های روز سه شنبه در ایالات کولورادو، مینسوتا و میزوری کمک چندانی نمی کند اما تردید اندکی بر اجتناب ناپذیری نتایج این انتخابات افکنده، البته در این مرحله چندان اهمیتی ندارد. 

سوالی که در این مرحله مطرح می شود این است که چرا خیران بزرگ معتقدند رامنی پیروز رقابت های مقدماتی جمهوری خواهان خواهد بود. رامنی خود را تقویت می کند: هرچه حجم پولی که رامنی دارد بیشتر باشد، احتمال پیروزی اش بیشتر می شود. خبر خوب برای رامنی این است که -اگر فرضیه اولیه این مقابله مبنی بر اینکه حکومت های دموکراتیک با حکومت های قیمومتی به جهت اینکه نخبگان در نهایت حزبی را به حزب دیگر ترجیح می دهند، درست باشد- کسب حمایت خیران بزرگ مشکلی است که رامنی نباید به آن بیاندیشد. در مورد پوتین اما تا زمانیکه معترضان همچنان از احتمال کاهش توانایی وی به عنوان قدرت مرکزی در ساختار سیاسی روسیه بگویند، خطر کاهش حمایت نخبگان از وی باقی خواهد بود.