پنهان‌کاری علت استرس

به همت اداره‌کل امور بانوان و خانواده استانداری و جهاد دانشگاهی آذربایجان‌شرقی کارگاه تخصصی آموزش مهارت‌های زندگی از سلسله کارگاه‌های آموزش مهارت‌های ده‌گانه زندگی در اداره آموزشی و پژوهش زندان‌های آذربایجان‌شرقی، با حضور جمعی از بانوان برگزار شد.

«محمدمهدی اسماعیل‌زاده‌ی ‌پوریا» روانشناس حوزه‌ی خانواده هم‌چنین مدرس دوره‌های مهارت زندگی در خصوص اهمیت و هدف از برگزاری چنین کارگاه‌هایی، اظهار کرد: این کارگاه‌ها به‌منظور تحکیم بنیان خانواده به‌تازگی فعالیت خود را آغاز کرده است و در ابتدا نیز بر آموزش بر روی بانوان متمرکز شده است.

وی افزود: این دوره‌ها به‌صورت ادواری برای اقشار مختلف در حال اجراست، اگر به آمار طلاق در کشور توجه کنیم می‌بینیم که در سال 94 در شهر تهران 50 درصد ازدواج‌ها به طلاق منتهی شده است که یک بحران جدی برای جامعه ما محسوب می‌شود.

روانشناس حوزه‌ی خانواده گفت: حتی اگر 10 درصد ازدواج‌های کشور در عرض یک سال نیز به طلاق کشیده شود، باز هم تهدیدی جدی است که باید در این‌باره تلاش و برنامه‌ریزی جامع شود، چون طلاق تبعاتی از جمله اعتیاد، افسردگی، اضطراب، افزایش فحشا و... را در جامعه رقم زده و جامعه را به مشکل دچار می‌کند.

اسماعیل‌زاده‌ی پوریا افزود: کافی‌ است یک ساعت در شهر قدم بزنیم و اینجاست که به موارد زیادی از مسائل روانشناختی و درگیری‌های روانی بر می‌خوریم، از این‌رو باید در این خصوص فرهنگ‌سازی شده و آموزش‌های لازم ارائه شود.

وی افزود: باید افراد مراقب سلامت روان هم‌چنین وضعیت روان‌شناختی خود باشند، چون 50 درصد مراجعان به پزشک عمومی بیماری‌هایی با زمینه‌ روان‌شناختی دارند، از این‌رو برای به‌دست آوردن سلامت کامل، باید به حالات روانی و جسمانی توجه کرد.

استرس نخستین علت در بروز سرطان پستان
روانشناس حوزه‌ی خانواده در خصوص عوامل به‌وجود آورنده‌ بیماری سرطان، اظهار کرد: چهار مورد اصلی باعث به وجود آمدن سرطان می‌شوند که شامل «استرس، ژنتیک فرد، سبک زندگی فرد و آلودگی‌های محیطی» است هم‌چنین در به‌وجود آوردن بیماری سرطان پستان در بانوان نیز استرس نخستین عامل است.

این روانشناس خاطرنشان کرد: افراد باید چالش‌ها و مسائلی را که در زندگی برایشان استرس ایجاد می‌کند را شناسایی کرده و آن را برطرف کنند، چون اگر برطرف نشوند استرس در فرد هورمون «کورتیزول» را در خون افزایش داده و باعث رسوب آن در رگ‌های خونی می‌شود هم‌چنین سیستم ایمنی فرد را از کار انداخته و فرد را در برابر مقابله با بیماری‌ها ضعیف می‌کند.

اسماعیل‌زاده پوریا در تعریف استرس گفت: استرس عبارت است از حالتی که باری اضافه بر دوش فرد قرار می‌گیرد که فراتر از ظرفیت فرد بوده و نمی‌تواند با آن مقابله کند، همین تحت فشار بودن به ایجاد استرس و اضطراب در فرد منجر می‌شود که متعاقباً اثرات دیگری نیز بر فرد خواهد داشت.

وی خاطرنشان کرد: بیماری‌های قلبی و عروقی در جوانان، زخم معده، سرطان و بسیاری از بیماری دیگر ریشه‌ی روانی دارد، به‌عنوان مثال فردی که برای دستیابی به مزایای اجتماعی بیشتر، وضعیت جسمانی و روحی خود را رها کرده و بااسترس فراوان تنها به فکر کسب درآمد و تأمین نیازهای خانواده است، روح و روان خویش را فدای مادیات کرده و زندگی متزلزلی را خواهد داشت.

اسماعیل‌زاده پوریا در این‌باره ادامه داد: اگر فرد بتواند هزینه‌ها، خواسته‌ها و نیازهای زندگی خود را کنترل کرده و از ریخت و پاش اضافی جلوگیری کند، از این‌رو کمتر دچار استرس شده و با اعتماد به نفس بیشتری می‌تواند در عرصه شغلی خود حضور داشته باشد.

وی افزود: افراد باید نقاط ضعف و نقاط آسیب‌پذیری خود را شناسایی کنند و آگاه باشند که علت استرس و اضطرابشان در چیست؟ سپس در جهت برطرف کردن و مقابله با آن تلاش کنند.

روانشناس حوزه‌ی خانواده گفت: در برخی موارد، رفتارهای خود فرد استرس ایجاد کرده و باعث نگرانی وی می‌شود، از این‌رو فرد باید در این‌باره برنامه‌ریزی کرده و به گونه‌ای اقدام کند که عاملی برای ایجاد استرس در وی نباشد، مثلاً وقتی کارمندی با یک زندانی به‌صورت ملایم رفتار کند در نتیجه زندانی نیز رفتار نرمی با او خواهد داشت.

مقابله با استرس زمان‌بر است
اسماعیل‌زاده پوریا اظهار کرد: برای برطرف کردن موقعیت استرس‌زا باید در ابتدا آن را شناسایی و با برنامه‌ریزی در جهت مقابله با آن اقدام کرد هم‌چنین برطرف کردن موقعیت‌های استرس‌زا زمان‌بر بوده و به تلاش و جدیت فراوانی نیاز دارد.

وی با بیان این‌که افراد باید مشکلات و مسائلی را که در طول زندگی خود بلاتکلیف گذاشته‌اند را برطرف کنند، خاطرنشان کرد: این قبیل مشکلات در زندگی بر روی فرد استرس ایجاد کرده و زندگی وی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، چه بسا اگر فرد در جهت برطرف کردن آن تلاش و چاره نکند به استرس مزمن دچار شده و زندگی متزلزلی را خواهد داشت.

روانشناس حوزه‌ی خانواده در خصوص علائم استرس مزمن گفت: این بیماری بیش از شش ماه طول کشیده و منشأ مشخصی در فرد ندارد، هورمون «کورتیزول» را در خون به طور مداوم آزاد کرده و فرد را به‌لحاظ جسمانی مستعد ابتلا به بیماری‌های زیادی می‌کند.

پنهان‌کاری علت استرس
وی افزود: باید افراد در زندگی مسائل و مشکلات خود را شفاف کرده و مورد بررسی قرار دهند، چون اگر مسأله‌ی را در درون خود پنهان کرده و آن را ابراز نکنند موجب بروز استرس در فرد شده و رفتار وی را تحت‌تأثیر قرار خواهد داد، از این‌رو باید افراد هیجانات خود را بپذیرند و آن را ابراز کنند.

این روانشناس ادامه داد: در زندگی افراد باید وظایف و مسئولیت‌ها تعریف شود، چون این تعریف‌شدگی بسیاری از میزان استرس‌ها را کاهش داده و تأثیر خوبی در رفتار فرد می‌گذارد، شفاف‌سازی و مشخص کردن چارچوب برای زندگی باعث برطرف کردن ابهام و در نتیجه رفع موقعیت استرس‌زا می‌شود.

اسماعیل‌زاده پوریا اظهار کرد: 67 درصد اطلاعات شخصیتی ما توسط زبان بدن به دیگران منتقل می‌شود، از این‌رو باید بر روی این نقاط توجه کرده و کار کنیم تا در برخورد با افراد چهره‌ای مصمم داشته و قاطع باشیم تا دیگران به فکر سوءاستفاده و بی‌عدالتی در خصوص ما نباشند.

وی گفت: تغییر نقش و رفتار از سوی فرد، مقاومت دیگران را به همراه خواهد داشت، از این‌رو باید فرد در طول زمان به‌منظور گرفتن حق و جایگاه خویش اصرار کرده و فرد را با چانه‌زنی و احترام متقاعد به رعایت حق خود کند، به‌عنوان مثال اگر کسی قصد تغییر رفتار ناعادلانه‌ی همسر خود را دارد باید در طول زمان و از طریق مذاکره وی را قانع کند.

‌اسماعیل‌زاده پوریا یادآور شد: باید افراد با هیجانات خود روراست باشند و آن را ابراز کنیم، چون اصلی‌ترین موردی که ارتباط آن با بیماری «سرطان» ثابت شده است «خصومت» می‌باشد.

دیدگاه منفی به خود و دنیا از نشانه‌های افسردگی
وی در خصوص علائم افسردگی در فرد، گفت: فرد اغلب اندوهگین بوده و منتظر بهانه‌ای برای گریه کردن است، از هیچ چیز زندگی لذت نبرده و انگیزه‌ای نیز برای انجام کار و فعالیت ندارد هم‌چنین احساس تنهایی کرده و نسبت به خودش و دنیا دیدگاهی منفی دارد، خواب و اشتهای فرد دچار اختلال شده و دل‌مشغولی برای مرگ و یا خودکشی دارد، اگر این موارد به مدت دو هفته در فردی ظاهر شود وی مبتلا به افسردگی عمده می‌باشد و اگر به‌مدت دوسال با این علائم درگیر باشد به افسردگی دائمی مبتلاست که در هرصورت این گونه بیماران باید مورد درمان قرار بگیرند.

وی افزود: راه‌ حل مقابله‌ای سازگارانه‌ترین راه برای مقابله با موقعیت استرس‌زا بوده و کسانی که از این طریق رأی مقابله با مسائل خود استفاده می‌کنند، رضایت بیشتری داشته و کمتر دچار افسردگی و اضطراب می‌شوند و برعکس افرادی که از مقابله‌ی هیجانی و اجتنابی استفاده می‌کنند سازگاری نه چندان رضایت‌بخشی با موقعیت استرس‌زا داشته و معمولاً دچار استرس و اضطراب می‌باشند.

رها کردن مشکلات زندگی استرس‌زاست
مدرس دوره‌های مهارت زندگی، اظهار کرد: هیچ‌وقت نباید مشکلات را بلاتکلیف رها کرد، چون به ایجاد استرس در فرد منجر شده و زندگی وی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.

اسماعیل‌زاده پوریا با اشاره به حدیثی از حضرت علی(ع) خاطرنشان کرد: نه مرگ و نه زندگی، هیچ‌کدام ارزش ندارد که انسان شرافتش را نابود کند، از این‌رو فرد نباید شرایطی را برای خود فراهم کند که از سوی دیگران تحقیر شده و متعاقباً مضطرب شود هم‌چنین اگر در هزینه‌ها مدیریت شود، در نتیجه نیاز فرد نیز به دیگران کم شده و در نتیجه استرس نیز نخواهد داشت.

وی در خصوص عوامل اختلال خودشیفتگی در فرد، گفت: اعتماد به نفس کاذب، نیاز شدید به تعریف و تمجید، نیاز شدید به احترام و توجه از سوی دیگران، عدم انتقادپذیری، استثمار دیگران هم‌چنین افرادی نیز که دچار اختلال شخصیت نمایشی می‌باشند، در برخورد با افراد به صورت اغراق‌آمیز مودب هستند.

اسماعیل‌زاده پوریا در خصوص اختلال شخصیت وسواسی نیز خاطرنشان کرد: این‌ قبیل افراد دل‌مشغولی برای نظم و سازماندهی مسائل دارند، انعطاف‌ناپذیر بوده و آرمان‌گرا می‌باشند و به‌صورت افراطی پایبند اصول تعریف شده‌ی خویش بوده هم‌چنین کارهای خود را به دیگران واگذار نکرده و علاقه‌مند برای نگه‌داری اشیاء کهنه و بدون مصرف هستند.

وی گفت: بیماران مبتلا به مانیا، منشأ استرس بوده و اطراف خود را دچار تشنج می‌کنند، چون این قبیل افراد دچار اختلالاتی می‌باشند که تحمل آن برای اطرافیان سخت است.

این روانشناس در خصوص کارمندان زن نیز تشریح کرد: زنان به مرور در ادارات و سازمان دچار تغییر در رفتار شده و ظرافت‌های زنانه‌ی خود را از دست می‌دهند که یک مسأله‌ی جدی است، چون مردان همیشه راغب زنی با ظرافت‌های زنانه هستند، از این‌رو زنان باید مراقب خصلت‌ها و ویژگی‌های زنانه خود باشند تا دچار تزلزل نشود.

وی توصیه کرد: افراد نباید در برخورد با مسائل سرکوب‌گر باشند بلکه باید استقلال داشته باشند، چون وابستگی به دیگران در فرد استرس ایجاد کرده و تأثیر منفی می‌گذارد.

به گزارش ایسنا، تاکنون 25 کارگاه آموزشی در این زمینه برگزار شده است که در هرکدام از این کارگاه‌ها به‌طور میانگین 35 نفر شرکت کرده‌‍اند هم‌چنین کارگاهی که مورد استقبال بیشتر مخاطبان قرار گرفته، مربوط به دوره «ارتباط موثر فردی و کنترل خشم و مقابله با استرس» بوده است.

این کارگاه‌ها در دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، نیروی هوایی، پدافند هوایی، حوزه علمیه صادقیه، برخی کانون‌های مساجد، شهرستان هریس، اهر، مرند، مراکز آموزش جهاد دانشگاهی، اداره کل زندان‌های استان، کمپ ترک اعتیاد زنان و همچنین در اداره کل بهزیستی استان برگزار شده‌اند.

60 کارگاه نیز در آینده اجرا می‌شود که شماری از آنها در ماه مبارک رمضان و بقیه بعد از آن برای مخاطبان برگزار خواهد شد هم‌چنین 25 کارگاه اجرا شده نیز شامل «دوره‌های مهارت خودآگاهی، همدلی، برقراری ارتباط موثر روابط بین فردی حل مسأله، تصمیم‌گیری، تفکر خلاق، تفکر انتقادی، مقابله با استرس و کنترل خشم با هدف پیشگیری از تعرضات خانوادگی، نزاع دسته جمعی و افزایش فرهنگ شهروندی، مشارکت در امور شهری و مدیریت حل مسائل زیست محیطی» می‌باشد.

بر اساس این گزارش، این کارگاه‌ها با همکاری جهاد دانشگاهی استان و اداره‌کل امور بانوان استانداری با هدف افزایش آگاهی علمی و عملی بانوان هم‌چنین ارتقای تاب‌آوری اجتماعی زنان و خانواده در زمینه مهارت‌های ده‌گانه زندگی برگزار شده و با استقبال خوبی نیز از سوی مخاطبان روبه‌رو شده است.