مخدرگل تهدیدی جدی برای جوانان

وابستگی به هر ماده‌ای چه افیونی و چه غیرافیونی می‌تواند مصرف‌کننده را معتاد کند. حال این امر می‌تواند عادت به یک نوع مصرف غذا یا مصرف انواع مواد مخدر یا دخانی باشد. اغلب افراد مصرف‌کننده مواد مخدر اولین مصرف خود را با سیگار و مشتقات آن آغاز کرده‌اند. در اصل مصرف این مواد را می‌توان یکی از تفریحات برخی از نوجوانان دانست. ارضای حس کنجکاوی، احتیاج به لذت و تفریح، نیاز به معاشرت و دوستی، همانندسازی با دوستان سیگاری، تامین امنیت، نیاز به احترام و اطمینان، احساس حقارت، کمبود عزت‌نفس، نیاز به جلب توجه، نیاز به تسکین اعصاب، رفع خستگی، شکست‌ها و ناکامی‌ها، همه از عواملی است که سبب می‌شود شخصیت آسیب‌پذیر، زودتر و راحت‌تر به دخانیات روی بیاورد.

فراگیری دخانیات، مشکلی جهانی است و توسعه بی‌سابقه تولیدات مواد دخانی و فروش فراوان آن در سراسر دنیا، به‌ویژه نواحی کم‌درآمد، زیان‌های فراوان جسمی و روحی را برای ساکنان آن به همراه آورده است. بیماری‌ها، مرگ و میر زودرس و زیان‌های اقتصادی، کمترین پیامدهای مصرف مواد دخانی است. روز جهاني بدون دخانيات هر سال در ۳۱ مه برگزار مي‌شود. در سال ۱۹۸۷ كشورهای عضو سازمان بهداشت جهاني با تعیين يك روز با عنوان روز جهاني بدون دخانيات، توجه همگان را به مضرات و خطرات استفاده از دخانيات جلب کرده و به بررسي راهكارهای جلوگيری از مرگ‌ومير ناشی از آن پرداختند.

سیگار و تنباکو دومین قاتل بشریت
شاید در اذهان عمومی مساله دخانیات چندان مهم نباشد، اما باید دانست که همین دخانیات می‌تواند سرآغاز اعتیاد و مصرف مواد مخدر مختلف شود. سيگار و تنباكو به عنوان دومين علل مرگ‌ومير در دنيا شناخته شده است. آمار نشان می‌دهد نصف افراد معتاد به سيگار كه رقمی در حدود 650 ميليون نفر را تشكيل می‌دهند در اثر كشيدن سيگار جان خود را از دست می‌دهند. آمار وحشتناک‌تر حاكی از آن است كه سالانه صدها هزار انسان غيرسيگاری در اثر استنشاق دود سيگار قربانی می‌شوند. محيط آلوده به دود سيگار در كودكان و افراد بالغ باعث بيماری‌هایی چون سرطان و ديگر بيماری‌های تنفسی بدخيم می‌شود كه در نهايت منجر به مرگ آنها می‌شود.

جوان ۱۹ ساله معتاد به همه موادمخدرها
فرید ۱۹ سال دارد و هم اکنون در یکی از کمپ‌های اعتیاد مراحل سم‌زدایی و ترک را می‌گذراند. او که از ابتدا قلیان را به عنوان تنها سرگرمی خود انتخاب کرده، مرحله به مرحله مخدرهایی همچون حشیش، شیشه، کوکایین، گل و... را هم تجربه کرده است. این پسر جوان اولین پک قلیان را در سن ۱۷ سالگی زده است و هم اکنون با چهره‌ای رنگ‌پریده ، لاغر، چشمانی بی‌فروغ و سر پایین مقابلم نشسته است. فرید طوری از خود بی‌خود است که انگار با مواد مخدر متولد شده است. او پس از گذراندن مراحل ترکش عصبی و بی‌طاقت شده است. جالب است بدانید که خانواده این پسر جوان تا همین شش ماه پیش از اعتیاد فرزنداشان بی‌اطلاع بودند و بالاخره به دلیل اخذ پول‌های فراوان خانواده‌اش متوجه اعتیادش شده‌اند. او می‌گوید: اگر پول داشته باشید در کمترین زمان انواع مواد مخدر برایتان فراهم می‌شود.

وقتی مصرف موادمخدر بازیچه می‌شود
در یک دهه گذشته میزان زنان سیگاری و همچنین معتاد در جامعه اندک بود. در آن دوران اگر زنی مبادرت به استعمال سیگار می‌کرد یا در محفلی به عنوان معتاد شناخته می‌شد کاملا انگشت‌نما بود، اما هم اکنون در مهمانی‌ها، پشت رل و در گوشه و کنار محوطه دانشگاه‌ها کم نیستند زنان و دختران جوانی که از استعمال سیگار، حشیش و... هیچ ابایی ندارند. همین افراد مصرف مواد را چندان هولناک نمی‌دانند و از این امر به عنوان تفریح و گذران اوقات خوش یاد می‌کنند. آتنا ۲۲ سال دارد و جسته گریخته شیشه هم مصرف می‌کند. او به «آرمان» می‌گوید: نمی‌گذارم که مصرف این مواد برایم اعتیادآور شود و به همین دلیل مصرف آن را کنترل می‌کنم. چون مواد مخدر خانمان‌سوز است و فرد مصرف‌کننده را پاگیر خود می کند.

اعتیاد در زنان جامعه چگونه است؟
اعتیاد زن و مرد ندارد، اما میزان، نحوه مصرف و شرایط آن با توجه به فرهنگ جوامع متفاوت است. براساس برخی پژوهش‌ها ۶/۹ درصد از معتادان کشور را زنان تشکیل می‌دهند. با توجه به نظرات کارشناسان وسعت و ماهیت سوءمصرف مواد و اعتیاد در زنان کشورمان کمتر شناخته شده است، به همین علت به نیازهای آنها در برنامه‌ریزی‌های مربوط به اعتیاد توجه نمی‌شود. نتایج مطالعه روی اعتیاد زنان گرچه به صورت دقیق از سوی سازمان خاصی صورت نگرفته است، اما می‌توان جمعیت زنان معتاد به مواد اپیوئیدی را در کشور بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار نفر تخمین زد. همچنین میزان مصرف هروئین در معتادان زن و تعداد زنان مصرف‌کننده تزریقی مواد در کشور بین چهار تا ۹ هزار نفر تخمین‌زده می‌شود.

اعتیاد در کشور همچنان پیشرو است
بر اساس اطلاعات درج شده در سایت پزشکی قانونی در نیمه نخست سال گذشته یک هزار و ۴۷۰ نفر بر اثر سوءمصرف مواد مخدر جان خود را از دست دادند که این آمار در مقایسه با مدت مشابه سال قبل که آمار تلفات یک هزار و ۴۶۰ نفر بود، هفت دهم درصد افزایش یافته است. بر اساس آمارهای موجود در نیمه نخست امسال از کل تلفات سوءمصرف مواد مخدر بیشترین آمار مربوط به مرگ بر اثر مسمومیت حاد است. از کل تلفات اعتیاد در این مدت ۷۷۴ نفر شامل ۷۰۱ مرد و ۷۳ زن بر اثر مسمومیت حاد جان خود را از دست داده‌اند، پس از آن عوارض مصرف طولانی‌مدت با ۴۷۲ نفر شامل ۴۱۳ مرد و ۵۹ زن و مواد روانگردان با ۲۲۴ نفر شامل ۱۹۶ مرد و ۲۸ زن در رتبه‌های بعدی دلایل مرگ بر اثر سوءمصرف مواد قرار می‌گیرند. باید دانست که میانگین سنی معتادان بین ۲۰ تا ۴۰ سال است و ۴۵ درصد زیر ۲۰ سال سن هستند. عامل اعتیاد به مواد مخدر با معضلات اقتصادی، بیكاری و نبود امنیت شغلی تشدید می‌شود.

گل اعتیادآور است
هر روز مواد مخدر جدید و متنوع با شیوه‌های مصرف آسان‌تر وارد کشور می‌شود و این امر موجب نگرانی جامعه شده است. یک کارشناس حوزه اعتیاد درباره مصرف مواد مخدر در کشور به می‌گوید: هم اکنون در جامعه جوان و دانشگاهی کشورمان مصرف ماده گل از مشتقات حشیش مشاهده می‌شود. این گیاه از شاه‌دانه هندی به وجود می‌آید. هومان نارنجی‌ها درباره مصرف گل در کشور می‌گوید: هم اکنون تبلیغات سوئی درباره عدم اعتیادآوری ماده گل در کشور مشاهده می‌شود، این در حالی است که این ماده اعتیادآور است. به گفته او مصرف این ماده در بین قشر جوان به شکل تفننی گسترش پیدا کرده است؛ در سال‌های اخیر ماده گل، ماری‌جوآنا و علف به شکل سمی کشت و پرورش می‌یابد که همین امرغلظت سم این مواد را افزایش داده است. این کارشناس حوزه مواد مخدر تاکید می‌کند: در این شرایط جوانان باید از اثرات سوء این ماده که منجر به کشته شدن سلول‌های مغزی و از بین رفتن حافظه، از بین رفتن تمرکز، عقیمی و سرطان ریه است، آگاه شوند.

نارنجی‌ها می‌افزاید: همگان باید از اثرات این ماده مخدر آگاه بوده و به هیچ عنوان فریب تبلیغات سوء در زمینه گل را نخورند. به گفته او برخی از کشورها به دلیل عدم موفقیت در کنترل این ماده مبادرت به آزادسازی آن کرده‌اند. برای مثال کشور هلند به دلیل عدم موفقیت در کنترل این ماده مجبور به آزادسازی آن در کشورش شده است. این امر به معنای بی‌خطر بودن این ماده نیست. برای مثال با اینکه مصرف سیگار در کشور جرم محسوب نمی‌شود، اما با بررسی بیماری‌های قلبی و عروقی باید به این امر اذعان داشت که مصرف سیگار عامل بسیاری از بیماری‌هاست. این کارشناس حوزه اعتیاد با بیان اینکه در این زمینه خانواده‌ها باید نسبت به رفتار فرزندشان آگاه و هوشیار باشند، می‌افزاید: چشمان قرمز، اشتهای کاذب، خنده‌های بی‌مورد، تمرکز بیش از اندازه نسبت به برخی کارها، گوش دادن به موسیقی با صدای بلند و صداهای نابهنجار، پرحرفی و خشکی دهان می‌تواند از علائم مصرف این مواد باشد.

او می‌گوید: ماده گل اعتیادآور و با عوارض روحی، جسمی و روانی فراوانی همراه است و به هیچ عنوان نباید مصرف این ماده در جامعه را ساده و کم‌اهمیت قلمداد کرد. این در حالی است که جوانان در بسیاری از محیط‌های دانشگاهی مصرف این ماده را به شکل تفنن و بازی تصویر می‌کنند، اما باید دانست که اعتیاد به گل چندان ماندگار نیست و مصرف‌کنندگان این ماده یا باید سلامتی خود را بازیابند یا به سراغ مواد خطرناک‌تر برای پاسخگویی به نیازشان بروند.