یورونیوز در گزارشی به علل تصادف در ایران پرداخته است.
به گزارش یورونیوز، در ایران پس از آلودگی هوا، تصادفات رانندگی بیشترین قربانی را می گیرد. بنا به تازه ترین آمار که از سوی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای اعلام شده، میزان تلفات جاده ای که در سال های گذشته تا ۲۸ هزار نفر هم رسید در سال ۱۳۹۴ زیر ۱۷ هزار نفر بوده است. پزشکی قانونی نیز آمار متوفیات و مصدومین یازده ماه اول سال ۹۴ را اعلام کرده که نسبت به سال قبل از آن کاهش معینی را نشان می دهد. با این وجود تعداد ۱۵۲۹۴ نفر درایران بر اثر تصادف در یازده ماه اول سال ۹۴ جان خود را از دست داده اند. میزان مصدومین و مجروحین در همین مدت نزدیک به ۳۰۰هزار نفر (۲۸۹۶۷۹) بوده است.
کارشناسان علل مختلفی را برای تصادفات در ایران برمی شمارند. چهار عامل عمده در تصادفات رانندگی شامل عامل انسانی، جاده، وسیله نقلیه و محیط است. اما عامل انسانی بیشترین علت تصادفات است. عاملی که با توجه و تمرکز رانندگان قابل کنترل است. بی توجهی به گردش به راست و چپ، عدم توجه به فاصله با خودروی جلویی، عدم رعایت سرعت مجاز در جاده‌ها، خواب آلودگی، استفاده از مشروبات الکلی، جرو بحث داخل اتوموبیل و استفاده از تلفن همراه و یا ارسال پیامک همه از عوامل انسانی محسوب می شوند که آمارها نیز آنرا تایید می کنند.
پلیس راهور ناجا در فروردین ماه امسال در کمیسیون ایمنی راه‌ها ۴۹ درصد عوامل تصادف را عدم توجه به فاصله تا جلو و انحراف به چپ می داند، این به معنای عدم رعایت فاصله مناسب با خودروی جلویی وعدم دقت در انحراف به چپ است که نقطه کورخودروها محسوب می گردد. سرعت بالا و عدم کنترل اتوموبیل نیز ۳۱ درصد عوامل عنوان شده و بالاخره خستگی وعوامل دیگر ۲۰ درصد را تشکیل می دهد که همگی عوامل انسانی است.
عامل انسانی بزرگترین علل تصادفات
حمید یعقوبی در مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی سن بیشترین قربانیان را بین ۲۰ تا ۵۰ سال ذکر می کند و درعین حال ۹۰ درصد علل تصادفات را عامل انسانی می داند. منصور اسانلو که خود سابقه طولانی در رانندگی دراین کشور دارد، به یورونیوز می گوید: «عدم تمرکز راننده به عوامل بسیاری مربوط می شود، از جمله خواب آلودگی، ادامه رانندگی درهنگام خستگی، خوردن، نوشیدن، سیگار کشیدن و تنظیم موج رادیو یا سی دی در هنگام رانندگی، استفاده از مشروبات الکلی، جروبحث خانواده ها، زن و شوهرها در خودرو، سبقت غیر مجاز و استفاده از تلفن همراه.»
ازدیگر عوامل انسانی عدم رعایت حداکثر سرعت در جاده ها است. با اینکه حداقل سرعت درجاده‌های ایران وجود دارد ولی از سوی رانندگان رعایت نمی شود. آمارها نشان می دهد که تصادفات اغلب در سی کیلومتری مانده یا پس از شهرها رخ میدهد. یکی از علل ان تداخل راه های فرعی مختلف است و بخشی از آن به عجله و شتاب راننده برای رسیدن به مقصد با وجود خستگی مربوط است.
عامل جاده
سرهنگ نادر رحمانی، رییس مرکز اطلاعات و کنترل ترافیک پلیس راهور ناجا در گفتگو با خبرآنلاین عوامل متعددی را موجب تصادفات درایران می داند، از جمله عدم توجه به جلو، عدم توانایی در کنترل وسیله نقلیه، نقص جاده‌ها و نقص خودروها را از علل واژگونی و مرگ ذکر می کند. به جز موضوع پارکینگ ها برای رانندگان میان جاده ای که بسیار محدود است، یکی از علل تصادف جاده ها، موضوع راه سازی است. پلیس راه در گفتگو با خبرآنلاین ۴۹/۲ درصد تصادفات را در آمار امسال ناشی از واژگونی اتوموبیل می داند. این درحالی است که استان فارس رکود دار مرگ و میر ناشی از تصادفات است.
نزدیک به ۳۰ تا ۴۰ درصد جاده های ایران کوهستانی هستند. منصور اسانلو که خود بسیار در جاده های ایران سفر کرده است به یورونیوز می گوید: «در شیب های ۹۰ تا ۱۸۰ درجه که تمایل پرت شدن خودرو به بیرون وجود دارد، معمولا شیب های درون جاده ای برای اینکه جلوی فشار گریز از مرکز را بگیرد، ساخته می شود. متاسفانه در جاده های کوهستانی و گردنه ای ما چنین مسائل دقیق نقشه برداری رعایت نمی شود. حتی در شیراز شما باید از زاگرس عبور کنید، یا در سیستان و بلوچستان که تخت و کویری است باید از چند منطقه کوهستانی عبورکنید. البته هزینه این نقشه برداری های حرفه ای بسیار بالاست.» سطوح جاده، کیفیت آسفالت و شیب عرضی جاده ها در بروز یا کاهش تصادفات و واژگونی خودروها موثر است. اما کارشناسان از جمله احسان آباقری کارشناس ارشد مکانیک معتقدند که خودرو در بروز حوادث ۸۰ درصد نقش بازی می کند.
وسیله نقلیه
پلیس راهور ناجا در فروردین ماه امسال در کمیسیون ایمنی راه‌ها، سهم پراید را در تصادفات جاده‌ای ۲۴ درصد، موتورسیکلت ۱۶ درصد، سهم پژوی ۴۰۵ را ۱۲ درصد و بقیه را از آن خودروهای دیگر دانسته است. مسئولین سایپا که تولید کننده پراید هستند معتقدند که این آمار به دلیل سهم یک سومی پراید در کل خودروهای تولیدی این کشور یعنی حدود ۵ میلیون دستگاه است. در این مورد نظرات مخالف نیز وجود دارد. برخی از کارشناسان، پراید را تنها یک خودروی درون شهری می دانند درحالی که اکنون در جاده‌های کشور در حال تردد است. پراید بخاطر قیمت مناسب ومصرف پایین سوخت در جایگاه پرفروش ترین خودروی ایران قرارگرفته است.
احسان آباقری کارشناس ارشد مکانیک معتقد است سبکی اتاق این خودرو که از ورق کم ضخامت ساخته شده است، باعث فاصله گرفتن خود رو از زمین در حال حرکت و سرعت می گردد و این پدیده به طراحی آیرودینامیک آن برمی گردد. به این دلیل وسیله مناسبی برای جاده نیست. این استاد دانشگاه پیام نور در گفتگو با ایسنا علل واژگونی پراید را اینگونه ترسیم می کند: «بر اساس اصل آیرودینامیک، طراحی خودرو باید به نحوی صورت گیرد که نیروی لیفت در خودرو ایجاد نشود. این اصل به این معناست که جریان‌های هوایی که از زیر خود رو عبور می کنند در فاصله دورتر به هم رسیده و به حداقل برسد، اما در صورتی که این جریان زیاد باشد، باعث می شود نیروی لیفت بیشترشده و درنتیجه به فاصله گرفتن خودرو از زمین و نهایتا به واژگونی اتوموبیل منجر شود.» وی اضافه می کند که هرچه سیستم تعلیق که شامل سگ‌دست خودرو، محورها و دیگرعوامل است، هوشمند طراحی شود، با سرعت گرفتن، سیستم تعلیق به سمت زمین و جاده هدایت می گردد و نیروی لیفت به حداقل می رسد و درنتیجه مانع واژگونی خودرو می شود. افزون برآن سبک بودن این خودرو، همچنین عایق بندی ضعیف آن و ضحامت کم بدنه خود رو، باعث می شود که با هرضربه، دچار خسارت های بالا و درنهایت آسیب های مرگ آور برای سرنشینان شود.
سخن آخر
بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی ۸۰ درصد سوانح جاده ای در کشورهای با درآمد سرانه پایین رخ می دهد و تا سال ۲۰۲۰ تصادفات رانندگی به یکی از مهم ترین عوامل مرگ و میز این گروه از کشورها تبدیل خواهد شد. سازمان ملل متحد به این دلیل دهه بین سال های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ را دهه اقدام در مورد امنیت جاده ای نامگذاری کرده است. در این مورد بر توجه ویژه به عابران پیاده، موتورسواران، دوچرخه سواران و کودکان تاکید شده است. نامگذاری این دهه بر اهمیت توجه بیشتر به عوامل مرگ ومیر در تصادفات به ویژه عوامل انسانی که قابل جلوگیری است، تاکید دارد.
