بیلان آب ۳۳۰ دشت منفی شد

وزیر نیرو با اشاره به منفی شدن بیلان آبی در ۳۳۰ دشت کشور، گفت: به دلیل خشکسالی‌ها، ساخت برخی سدها دیگر توجیهی ندارد.

به گزارش خبرگزاری مهر، حمید چیت چیان دیشب در برنامه نگاه يک شبکه اول سیما با بیان اینکه بیش از ۹۵ درصد فن آوری مورد نیاز بخش آب و بیش از ۹۰ درصد فنآوری مورد نیاز بخش برق کشور در داخل تولید می شود، گفت: صادرات خدمات فنی ـ‌ مهندسی از ۱.۳ میلیارد دلار در سال ۹۲ به ۲.۵ میلیارد دلار در سال ۹۳ رسیده است.

وزیر نیرو با اشاره به بسته شدن ۸ هزار چاه غیرمجاز در دوسال اخیر، اظهارداشت: از این محل ۷۵۰ میلیون مترمکعب از بیلان منفی موجود کاهش پیدا کرد. ما در سال‌های پُرآب گذشته میزان متوسط بارش سالانه مان ۲۵۰ میلیمتر بود، در حاکی که متوسط بارش جهانی ۷۵۰ میلیمتر بود.

وی افزود: اکنون که کشور ما ۱۵ سال دچار خشکسالی مستمر است، در ۴۶ سال گذشته به طور متوسط ۲۵۰ میلیمتر بارش داشتیم که بارش ما در ۶ سال گذشته به طور متوسط ۲۰۵ میلیمتر بوده است.

چیت چیان ادامه داد: از مهر سال گذشته تا امروز به طور میانگین فقط ۱۹۲ میلیمتر بارش داشتیم و این در مقایسه متوسط سال گذشته ۲۱ درصد و در مقایسه با سال گذشته ۱۳ درصد کاهش نشان می دهد. درجه حرارت متوسط کشور هم در مقایسه با سال‌های گذشته ۱.۱ درجه سانتیگراد افزایش پیدا کرده و منجر به تبخیر بیشتر آب و کاهش منابع در دسترس ما شده است.

وزیر نیرو با اشاره به اینکه میزان آب رودخانه های ما در ایستگاه های اندازه گیری جریان‌ آب بیش از ۵۰ درصد کاهش پیدا کرده است، افزود: ما در سال ۵.۷ میلیارد مترمکعب بیلان منفی در منابع آب زیرزمینی داریم، یعنی میزان آبی که در سال از چاه ها و چشمه ها و قنات‌ها برداشت می شود، از آن میزان آبی که در اثر بارش وارد سفره های آب زیرزمینی می شود، بسیار بیشتر است.

وی گفت: ما ۶۰۹ دشت در کشور داریم که ۳۳۰ دشت آن دچار بیلان منفی است و آن وضعی که برای دریاچه بختگان، هامون و ارومیه رخ داد برای سفره های آب زیرزمینی ما هم رخ داده است. با وجود این همه خشکی و خشکسالی و تغییرات اقلیمی اگر مصرف آب را درست مدیریت کنیم بر مشکلات غلبه خواهیم پیدا کرد.

چیت چیان با اشاره به اینکه ۹۲ درصد آب کشور در بخش کشاورزی مصرف می شود، گفت: در بخش کشاورزی راه‌های زیادی برای کاهش مصرف آب وجود دارد که مثلا اگر به جای کاشت هندوانه محصولات راهبردی مانند گندم بکاریم، مصرف آب بسیار کاهش می یابد.

وزیر نیرو گفت: امسال نمی توانیم همه دشت‌های کشور را تحت برنامه مورد نظرمان قرار دهیم اما ۱۰۰ دشت را به طور آزمایشی انتخاب کردیم و بنا داریم چاه‌های غیرمجاز را در این بخش‌ها تعیین تکلیف کنیم.

وی افزود: آبخوان داری نیز از اقدامات دیگر ماست که براساس آن، آب به داخل سفره های آب زیرزمینی تزریق می شود. در بخش مدیریت مصرف آب ۱۵ طرح در دست اجرا داریم که ۱۱ طرح در وزارت نیرو، ۳ طرح را وزارت جهادکشاورزی و یک طرح را سازمان زمین شناسی اجرا خواهد کرد.

چیت چیان ابراز امیدواری کرد با این برنامه ها در پنج سال آینده بیلان منفی سفره های زیرزمینی را به صفر برسانیم. در ۱۵ سال بعد از این ۵ سال هم امیدواریم بتوانیم با کاهش برداشت از آب‌های زیرزمینی وضع سفره ها را به وضع ۲۵ سال قبل برسانیم.

وی تاکید کرد: برای اولین بار است که در مدیریت آب کشور میزان آب قابل برداشت از سفره های زیرزمینی ۶۰۹ دشت کشور را مشخص کرده ایم که براساس آن، سهم آب برداشتی در بخش شرب، کشاورزی و صنعت مشخص شده است. اکنون تابلوی روشنی از میزان آب موجود و میزان برداشت‌ها پیش روی ماست و امیدواریم بتوانیم تالاب‌های خشک شده را نیز در این بخش احیا کنیم.

وزیر نیرو تصریح کرد: گاهی اوقات ما منبع جدیدی برای آب شرب نداریم و اگر صرفه جویی نشود برخی شهرها و روستاها با جیره بندی آب مواجه خواهند شد. با روش‌های بسیار ساده قادریم ۲۵ تا ۳۰ درصد آب را در هر منزل صرفه جویی کنیم و شهر و روستاهای زیادی را از خطر کم آبی برهانیم.

چیت چیان اظهارداشت: دولت در دو سال اخیر بازنگری جدی در برنامه سدسازی کشور انجام داده است.

وزیر نیرو در خصوص کاهش تبخیر آب پشت سدها هم گفت: اخیرا چند نفر از اساتید دانشگاه تحقیقاتی کرده اند که اگر موادی در سدها ریخته شود، لایه نازکی روی سطح آب ایجاد می کند که تبخیر را کاهش می دهد.

وی افزود: وزارت نیرو در دو سال اخیر بازنگری جدی در برنامه سدسازی داشته و تعداد سدهای بزرگ ما تا پایان مرداد ۱۵۳ مورد بوده است. احداث برخی سدها باید متوقف شود که برای مثال سدهایی که در حوزه دریاچه ارومیه بوده هیچ نتیجه مثبتی نداشته است.

وزیر نیرو گفت: شرایط آبی کشور تغییر کرده مثلا ۱۵ سال قبل مطالعه ای برای احداث سد صورت گرفت که آن موقع احداث سد توجیه داشت اما با توجه به خشکسالی ها و مصارف آب در بالادستی دیگر، سد توجیهی ندارد. مثلاً سدهایی داریم که قرار بود ۱۵۰ میلیون مترمکعب پشت آن آب ذخیره شود که ۳۰ میلیون مترمکعب بیشتر آب ندارد، ما مشخصات برخی سدها را تغییر دادیم و مثلا ارتفاع برخی از این سدها را کاهش دادیم اما برخی سدها هم با همان مشخصات قبلی به فعالیت خود ادامه می دهند.