دلجویی اقتصادی انگلیس از ایران

 هر روز نشانه جدیدی به چشم می‌خورد. دستیابی ایران و ٦ قدرت جهانی به یک توافق جامع باعث شده است تا فضای بین‌المللی برای ایران به‌طور کامل تغییر کند. کشورهایی که در ایام تحریم‌ها با قطعنامه‌های مختلف افراد و شرکت‌های بیشتری از ایران را در فهرست محدودیت‌های اقتصادی خود قرار می‌دادند، اکنون با یک چرخش بزرگ عکس کارهای خود را انجام می‌دهند.

بدین‌ترتیب هر کشوری با یک سبک و سیاق سعی در جبران گذشته و ساختن آینده‌ای روشن در همکاری با ایران دارد. برخی از کشورها با پیش‌دستی از دیگران هیأت اقتصادی بزرگی به ایران می‌فرستند تا در تمام زمینه‌ها راه‌های همکاری را بیابند که در این زمینه آلمان‌ با نخستین هیأت اقتصادی‌اش که وارد ایران شد، گوی سبقت را از همه ربوده است.

اتریش نیز با سبکی دیگر و با ترتیب دادن کنفرانسی دو روزه در وین و دعوت ٣٠٠ شرکت بزرگ از ایران و اروپا به بازگشت ایران به اقتصاد جهانی خوشامد گفت.

از سوی دیگر فرانسه که در دوران تحریم مواضع سختی علیه ایران داشت، به محض بازگشت هیأت آلمانی از ایران، هفته گذشته لوران فابیوس وزیر امور خارجه خود را با نگاهی جدید راهی تهران کرد تا با مقامات ایرانی گفت‌وگو کند. اما این بار موضع فرانسوی‌ها از زمین تا آسمان فرق کرده است. به‌طوری که کسی که به‌عنوان سفیر پاریس به تهران آمده بود از رفتار گذشته خود در قبال ایران اظهار خشنودی نمی‌کند و آمادگی خود را برای جبران آنچه در گذشته رخ داده اعلام می‌کند.
اما در میان این کشورها مانند همیشه رفتار انگلیسی‌ها قابل تأمل‌تر است. چراکه مقامات لندن تنها به مذاکره و گفت‌وگو بسنده نکرده‌اند و برای اثبات تغییر رفتار خود در قبال ایران، دست به اقدامات عملی زده‌اند. باوجودی که هم‌اکنون هیچ خبری از گسیل هیأت اقتصادی انگلیس به ایران به گوش نمی‌رسد، اما اقدامات این کشور برای رفع کدورت‌ها و ابهامات گذشته موجب شده است تا نام این کشور هم‌ردیف سایر کشورهای مشتاق برای توسعه روابط با ایران قرار گیرد.

طی سال‌های گذشته تهران و لندن روابط پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشته‌اند تا جایی که در برخی از سال‌ها روابط دو کشور به تیرگی بدل شده و سطح آن به حداقل ممکن کاهش یافته است. در این زمینه حمله عده‌ای به سفارت این کشور در تهران بیش از پیش رابطه دو کشور را سرد کرد. ولی از ابتدای‌ سال‌جاری و حتی پیش از امضای نهایی توافق هسته‌ای، این کشور همانند گذشته با زیرکی خاصی بهبود روابط با ایران را در دستورکار خود قرار داده است. درواقع می‌توان گفت که لندن با گام‌های عملی خود به سوی تهران درحال حرکت است. در نخستین گام در روزهای پایانی فروردین‌ماه امسال این کشور نام ٣ ایرانی را از فهرست تحریم‌های خود خط زد.

دومین گام این کشور ١٣ روز مانده به امضای متن برجام اتفاق افتاد که ٨ شرکت و یک شخصیت حقیقی ایرانی از فهرست تحریم‌های انگلیس خارج شدند. اکنون نیز که توافق میان طرفین مذاکره هسته‌ای ایران به سرانجام رسیده است، گام‌های لندن به سوی تهران شتاب گرفته است. این درحالی است که بخش خصوصی انگلیس نیز از ماه‌ها قبل بارها و بارها تمایل خود را برای ازسرگیری همکاری‌های اقتصادی اعلام کرده است.

٣ شرکت ایرانی دیگر از تحریم خارج شد
در همین خصوص روز پنجشنبه پایگاه اینترنتی رسمی وزارت خزانه‌داری انگلیس، با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: نام شرکت پتروپارس از فهرست تحریم‌های اتحادیه اروپا خارج شده است. همین یک خط ساده، خبر مهمی برای صنعت نفت ایران که درگیر مشکلات تأمین سرمایه و تجهیزات و فناوری لازم است، به شمار می‌رود. پس از لغو تحریم‌ها شرکت‌های ایرانی بی‌صبرانه منتظر خروج از فهرست تحریم‌ها هستند تا بتوانند دوباره فعالیت‌های خود را از سرگیرند. البته علاوه برپتروپارس دو شرکت نفتی دیگر نیز از فهرست تحریم‌های اتحادیه اروپا خارج شدند. براساس این بیانیه، حکم دادگاه عمومی اتحادیه اروپا همه تحریم‌های مربوط به شرکت مدیریت و عملیات پتروپارس آریا کیش و شرکت مدیریت منابع پتروپارس با مسئولیت محدود را ملغی می‌کند. بر این اساس این وزارتخانه در مقدمه بیانیه  ٣ صفحه‌ای مقرارت تحریم‌های مالی خود آورده است که دارایی‌های مربوط به اشخاص حقیقی و حقوقی یاد شده در این پیوست دیگر مسدود نخواهد بود و شامل تحریم‌ها نمی‌شود.اطلاعات این بیانیه حاکی از آن است که به مدت ٢ ماه و ١٠ روز برای حکم دادگاه عمومی اتحادیه اروپا درخواست بازنگری مطرح نشد، از این‌رو حکم لغو تحریم‌های این شرکت اجرایی می‌شود. درحال حاضر مسئولیت طرح توسعه فاز ۱۲ و ۱۹ پارس‌جنوبی به‌عنوان دو پروژه بزرگ توسعه این میدان مشترک گازی ایران در خلیج‌فارس به پتروپارس واگذار شده است.

تمایل شل برای بازگشت به ایران
از سوی دیگر نیز شرکت انگلیسی شل تمایل خود برای سرمایه‌گذاری و حضور در پروژه‌های گازی ایران را اعلام کرد. نشریه پلاتس به نقل از سیمون هنری مدیر مالی شرکت شل در حاشیه یک نشست خبری در لندن می‌نویسد: چنانچه تحریم‌های بین‌المللی علیه صنعت نفت و گاز ایران لغو شود که انتظار می‌رود تا پایان امسال نیز این اتفاق رخ دهد، شرکت انگلیسی- هلندی شل تمایل دارد به پروژه‌های توسعه و برداشت گاز از ذخایر متعارف ایران بازگردد. البته شرکت شل انتظار ندارد که به سرعت براساس مدل تازه قرارداد نفت ایران (IPC)، با این کشور قراردادهای نفت و گاز امضا کند و به نظر می‌رسد بازگشت سرمایه از پروژه‌های بالادستی زمانبر باشد. این درحالی است که شل در بخشی از مذاکرات امسال خود با ایرانی‌ها درباره بدهی حدود ٢‌میلیارد دلاری خود به شرکت ملی نفت ایران بابت خرید نفت خام از ایران در اوایل ‌سال ٢٠١٢ که به دلیل تحریم‌ها موفق به پرداخت این مبلغ نبوده است، مذاکره کرد. مدیر مالی شل در این‌باره گفت: این شرکت منتظر لغو تحریم‌ها برای پرداخت بدهی خود به ایران است.